หลายคนอาจรู้แล้วว่า หลังเขียนข่าว Vista วันวางจำหน่าย โดยทิ้งท้ายให้ไมโครซอฟท์ประเทศไทยส่ง Vista มาให้รีวิว ผมก็ได้รับการติดต่อจากคุณ Derek Brown ผู้จัดการฝ่ายการตลาดในวันเดียวกัน ซึ่งคุณ Derek บอกกับผมทางโทรศัพท์ว่ามีคอร์สอบรมทางเทคนิคเกี่ยวกับ Vista ที่ Microsoft China Technology Center กรุงปักกิ่ง สนใจจะไปรึเปล่า

ไปฟรีแบบนี้จะพลาดได้ยังไง และนี่คือรายงานว่าไปเห็นอะไรมาบ้าง

โครงการนี้มีชื่อเป็นทางการว่า Vista Lab มีจุดประสงค์คือสร้างสัมพันธ์กับกลุ่ม blogger หรือผู้นำชุมชนในแต่ละประเทศ เพื่อกระจายข้อมูล Vista ออกไปในวงกว้างให้มากที่สุด เป็นการทำตลาดแบบใหม่ของไมโครซอฟท์ที่หันมาเน้นออนไลน์ จริงจังขนาดว่ามีผู้จัดการฝ่ายชุมชนออนไลน์โดยเฉพาะคือคุณ Nick White ซึ่งเป็นผู้จัดงานครั้งนี้ด้วย ถ้าใครอ่าน Windows Vista Team Blog แบบผมก็คงจะคุ้นเคยกับ "nwhite" อยู่บ้าง (พี่แกเขียนอยู่คนเดียว) ก็คือคนนี้นี่เอง

รายงานนี้จะเน้นเฉพาะเนื้อหาจาก Vista Lab เท่านั้น ส่วนพวกไปเที่ยวแถวไหน กินข้าวยังไง สาวจีนสวยรึเปล่า จะไปทยอยเขียนถึงใน isriya.com ละกันครับ

อันนี้บัตรห้อยคอ

ไมโครซอฟท์มีหน่วยงานหลายแห่งในเมืองจีน เช่น Microsoft China ที่ดูแลเรื่องธุรกิจทั่วไป, China Technology Center ที่รับผิดชอบคอร์สนี้ และ Microsoft Research Asia ที่ไปสายวิจัยโดยเฉพาะ ถึงแม้ว่าชื่อจะแยกกันแต่เอาจริงแล้วก็อยู่ในตึกเดียวกันคือตึก Hyundai Motor ซึ่งดูจากข้างนอกจะเรียกว่าตึกไมโครซอฟท์ เพราะมีโลโก้อันเบ้อเริ่มแปะไว้

สำนักงานไมโครซอฟท์ ปักกิ่ง

งานนี้มี 2 วัน เพื่อไม่ให้เสียเวลา เริ่มของวันแรกเลย

Localization

โดย Edward Ye, Lead Program Manager, Windows Globalization Infrastructure คนนี้บินตรงมาจาก Redmond

คุณ Edward โชว์ว่า Vista สนับสนุน Localization ดีขึ้น โดยตัวเลขที่ผมจดมามีดังนี้

• สนับสนุนตัวอักษรมากกว่า 100,000 ตัว ซึ่งประมาณ 75,000 ตัวคืออักษรจีน (ถ้าใครเคยดูตาราง Unicode จะเข้าใจ)
• keyboard layout 168 แบบ
• ฟอนต์ 191 ฟอนต์ นับเป็น 712,000 glyph
• ใช้งานได้ 208 ภาษา
• ถ้านับเฉพาะ speech มี 8 ภาษา
• ส่วน handwriting recognition มี 12 ภาษา
• ตัวตัดคำ 44 ภาษา
• และ UI ที่ถูก localize แล้ว 99 ภาษา
• ทั้งหมดนี้เค้าโม้ว่าครอบคลุม 90% ของประชากรโลก

ส่วนภาษาไทยที่น่าสนใจคือฟอนต์ใหม่ Leelawadee ถ้าใครใช้ Vista อยู่ก็รบกวนจับภาพหน้าจอมาให้ดูก็ดี

ภาพฟอนต์ Leelawadee ได้รับความเอื้อเฟื้อจากคุณ tong053

คุณ Edward ดูในส่วนของ Globalization Infrastructure ซึ่งแปลว่าการพัฒนารากฐานของโปรแกรมให้เหมาะกับการแปลงเป็นภาษาต่างๆ เดิมทีวินโดวส์นั้นผนวกส่วนของโค้ดกับข้อความไว้ด้วยกัน ทำให้ต้องออกวินโดวส์ของภาษาต่างๆ เช่น Thai Edition หรือ Chinese Edition ยากแก่การดูแล ใน Vista ได้พัฒนาใหม่เพื่อแยกส่วนของโค้ดกับข้อความแล้ว

ในฐานะที่ผมทำงานด้าน localization มาพอสมควร ก็บอกได้ว่าเดิมทีวินโดวส์ตามหลังลินุกซ์กับแมคในเรื่องนี้เยอะ แต่การปรับโครงสร้างใหม่ใน Vista ทำให้ขึ้นมาอยู่ในระดับใกล้เคียงกัน ถึงแม้ว่าจำนวนภาษาของลินุกซ์จะเยอะกว่า แต่วินโดวส์ก็เหนือกว่าในแง่ฟอนต์คุณภาพสูง (การทำ hinting นั้นยากมาก ถามไอ้แอนนนนนดูได้)

Windows Live Search

โดย Steve MacBeth นักวิจัยของ Search Technology Center ในปักกิ่ง

Steve MacBeth

งานนี้ทำให้ผมได้รู้ว่า Windows Live Search ทำในจีน! Search Technlogy Center เปิดในปี 2000 มีนักวิจัยประมาณ 100 คนทำเรื่องการค้นหาโดยเฉพาะ

คุณ MacBeth เริ่มด้วยการซาวเสียงว่าคุณใช้ search engine ตัวไหน (เกือบทุกคนตอบ Google แม้แต่คนจีนเองที่น่าจะใช้ Baidu มากกว่า) หลังจากแกซีดไปนิดนึงก็ยอมรับว่า Google นั้น "ahead of us" แต่ก็ยังบอกว่า Google ก็ยังแก้ปัญหาของการค้นหาไม่ได้ดีเท่าที่ควร ตัวอย่างคือ 70% ของผลการค้นหาที่ได้นั้นถูกทิ้งไปโดยเปล่าประโยชน์

ต่อจากนั้นเป็นการเดโม Windows Live Search ภาคภาษาจีน รวมถึง Windows Live Image Search ซึ่งฟีเจอร์ที่น่าสนใจคือพิมพ์คีย์เวิร์ดภาษาอังกฤษลงไป มันจะแนะนำเป็นตัว Pinyin ให้อัตโนมัติ, โชว์การค้นหาแผนที่ใน MSN Virtual Earth ซึ่งสามารถแสดงผลแบบ 3D ได้โดยดาวน์โหลดคอมโพเนนต์ Virtual Earth มาลงใน IE7 ก่อน, การค้นหาชื่อคนซึ่งจะแนะนำบุคคลที่ใกล้เคียงหรือเกี่ยวข้องกัน เช่น หา "เหยามิง" ก็จะใช้แชควิล โอนีลมาด้วย เป็นต้น

The Hive

โดยคุณ Nick White ผู้จัดงานในครั้งนี้

Nick White

Nick มาเล่าถึงจุดประสงค์ของ Vista Lab ที่ผมเขียนถึงไปแล้วข้างต้น โดยแนะนำบล็อกประชาสัมพันธ์ Vista หลายอัน รวมถึงเว็บ The Hive ซึ่งเป็นชุมชนออนไลน์สำหรับ power user ของไมโครซอฟท์ด้วย

Nick ยังได้ตอบคำถามเกี่ยวกับ Vista อีกนิดหน่อย ซึ่งสรุปได้ว่า

• DirectX 10 จะไม่รวมมาใน Vista แต่จะมากับ Windows Update ในภายหลัง (อันนี้ผมก็เพิ่งรู้)
• Vista Embedded น่าจะออกได้ในปี 2008 และอาจจะไม่ขายปลีก มีขายเฉพาะเวอร์ชันอัพเกรดจาก XP Embedded เท่านั้น

Vista

โดย Nigel Burton, General Manager, Development and Platform Evangelist คนนี้ท่าทางใหญ่พอสมควร มีคนของ CTC มาคอยบริการตลอด

Nigel เล่าว่าเกตส์จะมาจีนเดือนเมษา และคงเป็นครั้งสุดท้ายของเขาในนามไมโครซอฟท์ ซึ่ง Nigel กำลังเจรจากับมหาวิทยาลัยปักกิ่งเพื่อขอห้องออดิทอเรียมขนาดใหญ่ให้เกตส์ได้พูด

ตรงนี้สำคัญครับ Nigel เน้นว่าไมโครซอฟท์กำลังบุกคลาดจีนอย่างจริงจัง จีนมีบัณฑิตจบใหม่มากที่สุดในโลก (ปีละ 15 ล้านคน 40% เป็นนักศึกษาสายวิทยาศาสตร์) ถ้านับเฉพาะโปรแกรมเมอร์หรือวงการไอทีก็ประมาณ 5 แสนคนต่อปี และที่ได้เปรียบคือจีนยังไม่มีความเชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมนี้มากนัก ซึ่งไมโครซอฟท์มองว่ามันได้เปรียบ เพราะทำให้คนจีนไม่ยึดติดกับการพัฒนาโปรแกรมแบบเดิม ไม่มีปัญหาการปรับตัว ความเคยชินแบบที่แรงงานในสหรัฐเป็น จีนสามารถเริ่มที่เทคโนโลยีรุ่นใหม่ๆ ได้ทันที Nigel โชว์ให้ดูอีกว่า 6 ใน 20 อันดับแรกของ Alexa เป็นเว็บจีน ตลาดแค่นี้ก็เหลือเฟือแล้ว

จากนั้นเป็นเดโมโปรแกรมที่เขียนด้วย WPF/XAML เป็นโปรแกรมเกี่ยวกับการมอนิเตอร์สถานะต่างๆ ของคนไข้ เช่น อัตราการเต้นของหัวใจ ซึ่งการเขียนด้วย WPF ส่งผลให้มีลูกเล่นหวือหวาหลายอย่าง

จะเห็นว่า WPF มันทำหน้าต่างเอียงๆ ได้ในตัว

Text-To-Speech

คนนี้ผมลืมจดชื่อครับ ขออภัย แหะๆ ดูรูปไปแทนละกัน

โชว์ผลงานด้าน Text-To-Speech (TTS) ซึ่งเป็นผลงานร่วมของ Microsoft Research Asia (จีน) และ Microsoft Advance Technology Center (Redmond)

ใน XP มี TTS engine เพียงอันเดียวคือ Bob (ภาษาอังกฤษ) ซึ่งเค้าเดโมให้ดูก็พบว่ามันยังแข็งๆ อยู่มาก แต่ใน Vista มี TTS engine 2 อันคือ Anna (ภาษาอังกฤษอันใหม่) และ Lili (สองภาษาคืออังกฤษกับ Simplified Chinese) ฟังจากเดโมแล้วผมประทับใจทีเดียว ลื่นหูมาก

นี่เป็นข้อยืนยันอีกข้อว่าไมโครซอฟท์เอาจริงกับตลาดจีน จะเห็นว่า TTS engine ที่ออกพร้อม Vista มีภาษาจีนรวมอยู่ด้วย มาก่อนภาษาเยอรมัน, ฝรั่งเศส, สเปน, ญี่ปุ่นเสียอีก ไม่น่าเชื่อ!

ทั้ง Anna และ Lili สามารถเรียกใช้จาก .NET ได้ทันที โดยใส่ Namespace ว่า System.Speech เท่านั้นเอง

ตัวอย่างโค้ดที่เรียก System.Speech

สุดท้ายก็โชว์การใช้ภาษา SSML (Speech Synthesis Markup Language) ซึ่งระบุได้ว่าพูดเสียงเบาค่อย พูดเร็วช้า เว้นวรรคนานแค่ไหน

ตัวอย่างโค้ด SSML

หมดวันแรกครับ ต่อวันที่สองเลย

Windows Live Platform

คนนี้ลืมจดชื่อมาอีกแล้ว ดูรูปเช่นเคย

เค้าเปรียบเทียบขนาดของอุตสาหกรรมในปัจจุบันให้ดู ระหว่างซอฟต์แวร์ (1 แสนล้านเหรียญ) กับโฆษณา (5 แสนล้านเหรียญ) และนี่เป็นเหตุผลว่าทำไม Windows Live ต้องเป็นกลยุทธสำคัญ

รายได้ของ Windows Live จะมาจากสองส่วน อันแรกคือโฆษณาตามปกติ ส่วนอันหลังคือรายได้จากมือถือ ซึ่งพาร์ทเนอร์กับ China Mobile ผู้เล่นรายใหญ่สุดในตลาดที่มีลูกค้า 300 ล้านคน แค่ SMS ในวันตรุษจีนก็ปาเข้าไป 2,000 ล้านฉบับแล้ว

ตอนนี้ Windows Live Mobile เปิดตัวเรียบร้อย ทุกคนสามารถคุยกับเพื่อนใน Windows Live Messenger ได้ อันนี้ธรรมดา แต่ที่ไม่ธรรมดาคือถ้าพิมพ์ตัวหนังสือในมือถือมันยากนัก ก็พูดใส่โทรศัพท์แล้วส่งเป็นคลิปไปให้คนรับที่ใช้พีซีมันซะเลยสิ

CTC Tour

ต่อมาเป็นการพาทัวร์ CTC ซึ่งก็ไม่ค่อยมีอะไรมากนัก มีหัวหน้าทีม localization ของ Vista ภาษาจีนมาต้อนรับ และเดโมฟีเจอร์ด้าน localization ต่างๆ เช่น การสนับสนุนภาษาชนกลุ่มน้อยอย่างทิเบตหรือมองโกเลีย เผอิญว่าภาษาไทยก็อยู่ในกลุ่ม Complex Language เหมือนกัน ผมดูแล้วก็เฉยๆ แต่เพื่อนจากประเทศอื่นที่ใช้แต่ตัวละตินก็ตื่นเต้นกันใหญ่

หน้าตาของห้องโชว์แขกใน CTC

สวัสดี ผมก็ชื่อสตีฟ

อันนี้ data center ทำซะสวยเอาไว้โชว์ได้ หวังว่าศูนย์ไทยกริดแห่งชาติจะดำเนินรอยตามบ้าง

Windows Ultimate Extras

รายการสุดท้ายคือแนะนำ Ultimate Extras ของแถมพิเศษใน Windows Vista Ultimate งานนี้ก็มีคนจาก Redmond บินมาพูดเหมือนกัน

เป้าหมายของ Ultimate Extras คือเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผู้ใช้ Ultimate โดยจะมาในรูปซอฟต์แวร์เสริมที่อัพเดตเรื่อยๆ ซึ่งตอนนี้มีแค่ 2 ตัว คือ Windows DreamScene (เปลี่ยนเดสก์ท็อปเป็น HD Video) และ Hold 'Em เกมโป๊กเกอร์

ตอนนี้ใน Vista เลยมีช่องทางสำหรับการลงโปรแกรมเพิ่มเติมออนไลน์ 3 ทาง ซึ่งผมก็ยังงงๆ ว่าจะเอาเกณฑ์ไหนมาเลือกว่าจะไปโผล่ช่องทางไหน ได้แก่ WGA (หรือชื่อใหม่ Software Protection Platform), Windows Update และ Ultimate Extras

ผมสังเกตว่ากลยุทธการเอา Windows หรือ Windows Live มาแปะไว้ข้างหน้าทุกอย่างนั้นไม่ค่อยประสบความสำเร็จเท่าไร ขนาดคนของไมโครซอฟท์เองยังเรียก MSN กันติดปากอยู่เลย

สรุป

อันนี้คงเป็นภาพรวมคร่าวๆ ว่าผมมีโอกาสไปได้ข้อมูลอะไรกลับมาบ้าง ในส่วนของ Vista นั้นคงต้องรอรีวิวแบบละเอียดที่จะตามมา (หวังว่าคงไม่นานเกินไป) ข้อสรุปแบบสั้นๆ ของทริปนี้คือได้เวลาไปเรียนภาษาจีนกันแล้วครับ ก่อนหน้านี้ผมอ่านหนังสือ ฟังข่าว ก็คิดเหมือนคนอื่นว่าภาษาจีนคงจะมาแรงนะ ไว้มีโอกาสก็ค่อยศึกษาละกัน แต่พอไปสัมผัสด้วยตัวเอง ผมกลับรู้สึกว่าเรามัวแต่ไปทำอะไรอยู่เนี่ย จีนเตรียมยึดโลกแบบเบ็ดเสร็จแล้ว!!!

สุดท้ายก็ขอบคุณคุณ Derek Brown, Nick White และ CTC สำหรับโอกาสนี้ด้วยครับ