"ปล. ภาครัฐมัก lock spec โดย require military grade แหละ เลยหลีกเลี่ยงการใช้คำไม่ได้"

คุณไปบอกว่าการกำหนด Military grade ว่าเป็นการ Lock Spec ไม่ได้นะครับ เขาฟ้องเอาตายเลยนะนั่น เพราะคำว่า Military grade นั้นมันเป็นมาตรฐานที่บางหน่วยงานจำเป็นต้องใช้จริงๆ เพื่อให้รองรับงานที่ต้องปฏิบัติ

องค์ประกอบของการ Lock Spec มันมีมากกว่านั้น ผมยกตัวอย่างเหตุการณ์สมมุติขึ้นมาว่า
- คุณไปเจอคำว่า Military grade อันนี้ไม่ถือว่า Lock นะ เพราะมันเป็นมาตรฐาน เหมือนพวก มอก. ฯลฯ
- คุณไปเจอคำว่าต้องมีหนังสือรับรองจากผู้ผลิต หรือตัวแทนจำหน่ายว่าสินค้ารองรับตามมาตรฐาน อันนี้ก็ไม่ถือว่าเป็นการ Lock นะเพราะเวลาตรวจรับ คุณจะไปพูดปากเปล่าไม่ได้มันต้องมีเอกสารไปยืนยัน เพื่อให้การตรวจรับเป็นไปได้ตามกรอบเวลา รวมถึงหน่วยงานมั่นใจว่าหากสินค้าไม่ตรงตามสเปคก็จะมีผู้ผลิตรับผิดชอบ แต่พอคุณไปคุยกับตัวแทนจำหน่าย เขาบอกเขาขายของคุณไม่ได้ อันนี้ก็ไม่ผิด เพราะเขาเป็นเจ้าของสินค้า ไม่ได้ประมูลงานเอง เขาก็ย่อมเลือกได้ว่าจะขายให้ใคร แต่ถ้าเขาปล่อยของคุณก็จะได้ราคาสูงกว่าอีกเจ้า ซึ่งโดยปรกติแล้วก็ถือว่าไม่ผิด เพราะสินค้าที่ทำอย่างนี้ได้มักไม่มีราคากลาง
- เมื่อไม่มีราคากลาง ย่อมต้องสอบราคา ซึ่งก็ต้องมีบริษัทเสนอราคาอย่างน้อย 3 บริษัท ซึ่งโดยปรกติก็ถือว่าเป็นไปตามระเบียบ

แต่ถ้า ?
- มีฟีเจอร์บางอย่างที่ทำให้สินค้ามีผู้ผลิตเพียงเจ้าเดียว ไม่สามารถเอาสินค้าตัวอื่นเข้าได้เลย
- บริษัทผู้ยื่นเสนอราคา มีรายชื่อกรรมการบางคน ถือหุ้นไขว้กัน

อันนี้ก็ไปคิดต่อเอาเองแล้วกัน

แต่บางครั้งก็เป็นเพราะหน่วยงานต้องการสินค้าเฉพาะนั้นจริงๆ ยกตัวอย่างโครงการพัฒนาเครื่องบินเฮลิคอปเตอร์ของกองทัพสหรัฐในยุคถัดไป ซึ่งมีคู่แข่งขันเป็น V-280 กับ SB-1 ซึ่งประเทศนี้เราถือว่าค่อนข้างมีระเบียบรัดกุม แต่มันก็มีช่องทางอยู่ดี เพราะหน่วยงานมีตัวเลือกในใจอยู่แล้วว่าจะเลือกเจ้าไหน ซึ่งมักจะเขียน Spec คู่ไว้กับบททดสอบ เพื่อให้คะแนนในการประเมิน ซึ่ง V-280 ก็ชนะใสๆ สมมุตินะครับว่ามีเงื่อนไขนึงเขียนไว้ว่า เครื่องบินต้องบินได้เร็วมากกว่า 420 Km/h ซึ่งผลการทดสอบก็ผ่านทั้งคู่ แต่ปัญหามีอยู่ว่า เครื่องบิน V-280 บินได้ถึง 520 Km/h ซึ่งดีกว่า และมีความเสถียรในการบินสูงกว่า เพราะเป็นเทคโนโลยีใหม่ ที่รองรับการบินด้วยความเร็วสูง อยู่แล้ว ต่างจากอีกเจ้านึงที่ถึงจะบินได้เหมือนกัน แต่เครื่องบินก็เจอขีดจำกัดของเทคโนโลยี ซึ่งถึงจะบินผ่านด้วยความเร็วที่กำหนด แต่ก็เกิดอุบัติเหตุในการทดสอบเนื่องจากข้อจำกัดของเทคโนโลยี

อันนี้เป็นตัวอย่างให้เห็นว่าบางทีหน่วยงานเขาก็ต้องการสินค้าเฉพาะรุ่นจริงๆ ซึ่งเขาก็มีช่องทางที่จะทำให้เขาได้มาซึ่งสินค้าตัวนั้น คุณไปสู้ด้วย ก็จะเจอกับปัญหาข้อจำกัดทางเทคนิคแทน