GitHub มีฟีเจอร์ Sponsors ให้โครงการโอเพนซอร์ส สามารถขอรับเงินบริจาคบนหน้า repository ของโครงการ ลักษณะคล้าย Kickstarter, Patreon หรือ GoFundMe มาตั้งแต่ปี 2019 (ตัวอย่างหน้าสปอนเซอร์) แต่ยังจำกัดประเทศที่รองรับ

ล่าสุด GitHub Sponsors ขยายบริการเพิ่มอีก 30 ประเทศ (รวมเป็น 68 ประเทศ) ความสำคัญคือรอบนี้มีประเทศไทยแล้วด้วย

วิธีการใช้งานฝั่งนักพัฒนา ต้องผูกบัญชีธนาคารท้องถิ่น และกรอกเอกสารภาษีกับทาง GitHub ก่อนถึงใช้งานได้ (รายละเอียด)

เมื่อปี 2021 Amazon เปิดซอร์สโค้ดเอนจินเกม Lumberyard เป็นโอเพนซอร์ส ภายใต้ชื่อโครงการใหม่ว่า Open 3D Engine (O3DE) และยกให้ Linux Foundation ดูแลต่อ

ตัวองค์กรผู้ดูแล Open 3D Foundation มีบริษัทใหญ่เข้าร่วมสนับสนุนหลายราย ทั้งชื่อบริษัทยักษ์ใหญ่ระดับ Adobe, AWS, Microsoft, Intel, Huawei ที่สนับสนุนโครงการแนวนี้เป็นปกติอยู่แล้ว และสตูดิโอเกมอย่าง Lightspeed Studios ของจีน (ทำ PUBG Mobile) กับ Niantic เป็นต้น

แต่ล่าสุด Open 3D Foundation ได้สมาชิกใหม่ที่น่าสนใจคือ Epic Games ที่เป็นเจ้าของเอนจินคู่แข่ง Unreal ซึ่งอาจทำให้หลายคนถามว่า Epic เข้ามาสนับสนุนทำไม

MinIO Inc. ผู้พัฒนาซอฟต์แวร์สตอเรจที่เปิด API แบบ AWS S3 แบบโอเพนซอร์ส เขียนบล็อกแสดงความไม่พอใจที่ Nutanix นำซอฟต์แวร์ MinIO Object Storage ไปใช้พัฒนา Nutanix Objects โดยไม่ให้เครดิตทาง MinIO ให้ครบถ้วน

CP/M ระบบปฎิบัติการที่ออกเวอร์ชั่นแรกตั้งแต่ปี 1974 และเวอร์ชั่นสุดท้ายปี 1983 กลายเป็นซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สอย่างสมบูรณ์เมื่อ Bryan Sparks ประธานบริษัท DRDOS ผู้ถือสิทธิ์ในซอฟต์แวร์ตัวนี้ประกาศให้ใครก็ได้สามารถแจกจ่าย, ดัดแปลง, แก้ไข ได้อย่างอิสระ

CP/M พัฒนาโดย Gary Kildall จากบริษัท Digital Research ออกแบบมาสำหรับชิป Intel 8080 และได้รับความนิยมในโลกธุรกิจในยุคก่อนหน้า IBM PC ที่ใช้ระบบปฎิบัติการ DOS แต่ตัวสิทธิ์ขาดใน CP/M ก็ถูกส่งต่อมาเรื่อยๆ ผ่านการควบรวมกิจการหลายครั้ง ในช่วงปี 2001 สิทธิ์นี้เคยอยู่กับบริษัท Caldera และ Bryan Sparks ที่เป็นซีอีโอในตอนนั้นก็เคยประกาศยกสิทธิ์ให้เว็บไซต์ชุมชน CP/M นำไปใช้งานได้

หลังสมาร์ทโฟน Nothing Phone (1) เริ่มวางขาย ก็มีข้อมูลแง่มุมต่างๆ ออกมาอีกพอสมควร

เริ่มจาก 9to5google พาสำรวจตัวระบบปฏิบัติการ Nothing OS ว่ามีความต่างจาก Android AOSP ของกูเกิลมากแค่ไหน คำตอบคือไม่เยอะนัก สิ่งที่เพิ่มเข้ามาคือตัว Nothing Launcher, แอพอัดเสียง Recorder และแอพ Camera ที่เขียนเอง และการปรับคอนฟิก สไตล์ อีกเล็กน้อยเท่านั้น

Rocky Linux ดิสโทรลินุกซ์ทดแทน CentOS ออกเวอร์ชันใหญ่ 9.0 ตามหลัง RHEL 9.0 ที่ออกตัวจริงเมื่อเดือนพฤษภาคม

ในแง่ฟีเจอร์ของ Rocky Linux 9.0 คงเหมือนกับ RHEL ทุกประการ รองรับสถาปัตยกรรมซีพียู 4 แบบคือ x86_64, aarch64 (ARM64), ppc64le (PowerPC), s390x (Mainframe)

Rocky Linux 8 จะซัพพอร์ตยาวนานถึง 31 พฤษภาคม 2029 และ Rocky Linux 9 จะซัพพอร์ตถึง 31 พฤษภาคม 2032 เท่ากับระยะซัพพอร์ตมาตรฐานของ Red Hat ที่ยาวนาน 10 ปีหลังออกรุ่นแรกของสายนั้น

Jarred Sumner นักพัฒนา Front End เปิดตัวโครงการ Bun รันไทม์จาวาสคริปต์ที่พยายามแข่งกับ Node และ Deno โดยชูจุดเด่นที่ความเร็วเหนือกว่ารันไทม์ยอดนิยมในหลายๆ ด้าน มันมาพร้อมกับตัวจัดการแพ็กเกจและตัวแปลงโค้ด (transpile) จาก TypeScript เป็นจาวาสคริปต์ในตัว

Bun พัฒนาด้วยภาษา Zig ตัว Summer ผู้พัฒนาระบุว่าเขาออปติไมซ์เพิ่มเติมหลายอย่างเพื่อให้การทำงานเร็วขึ้น โดยเฉพาะการเริ่มรัน และการติดตั้ง dependencies ที่อาศัยการออปติไมซ์การเรียก system call จนประสิทธิภาพดีกว่าตัวจัดการแพ็กเกจอื่นๆ นับสิบเท่า ระบบฐานข้อมูลแพ็กเกจใช้ไฟล์ไบนารีแทน JSON เพื่อลดเวลาการ parse

Meta ประกาศโอเพนซอร์สโมเดล AI ที่สามารถแปลภาษาได้มากกว่า 200 ภาษา โดยโมเดลนี้ชื่อว่า No Language Left Behind ชื่อย่อ NLLB-200 ช่วยในการเข้าถึงข้อมูลในภาษาที่มีคอนเทนต์จำนวนมาก เช่น อังกฤษ จีน สเปน และอาหรับ สำหรับผู้ใช้งานในแอฟริกาและเอเชีย ที่ไม่ได้ใช้ภาษาดังกล่าว ซึ่งมีอยู่หลายร้อยล้านคน

โมเดล NLLB-200 ระบุว่ามีคุณภาพการแปลที่ดีขึ้น 44% โดยเฉลี่ย เมื่อเทียบกับงานวิจัยก่อนหน้านี้ของ Meta และได้ผลลัพธ์ที่ดีขึ้นถึง 70% สำหรับภาษาในพื้นที่แอฟริกาและอินเดีย โดยกระบวนการตรวจสอบคุณภาพการแปลนั้น ใช้ทั้งระบบและคนในการตรวจ

Vim ออกเวอร์ชั่น 9.0 นับเป็นเวอร์ชั่นใหญ่ตัวแรกในรอบ 6 ปี โดยความเปลี่ยนแปลงสำคัญคือ Vim script ที่เป็นภาษาสคริปต์ที่ใช้คอนฟิก Vim เช่นในไฟล์ .vimrc แต่ที่จริงแล้วมันเป็นภาษาโปรแกรมมิ่งเต็มรูปแบบ

ใน Vim 9.0 มีการปรับแต่งหลายอย่างให้เหมือนภาษายุคใหม่ขึ้น เนื่องจากของเดิมนั้นเป็นการออกแบบไว้นานแล้ว และหลายอย่างก็ไม่มีเหตุผลที่ดีนัก ความแตกต่างสำคัญคือสคริปต์ตัวใหม่จะประสิทธิภาพดีขึ้นมากถึงสิบเท่าตัว การรันสคริปต์ตอนนี้ยังสามารถเลือกได้ว่าจะรันด้วย vim9 หรือ ใช้สคริปต์ตัวเก่า

GitHub ใช้โครงการ GitHub Sponsor ของตัวเอง สนับสนุนนักพัฒนาที่เปิดรับการสนับสนุนมากกว่า 900 คน รวมมูลค่าทั้งหมด 500,000 ดอลลาร์

นักพัฒนาที่ได้รับการสนับสนุนเป็นนักพัฒนาที่ดูแลโครงการที่เกี่ยวข้องกับ GitHub เอง ไม่ว่าจะเป็นตัวบริการ GitHub, npm, GitHub Desktop, GitHub Mobile, หรือ GitHub CLI เป็นการแสดงตัวอย่างให้ดูว่าองค์กรที่พึ่งพิงโอเพนซอร์สควรช่วยเหลือชุมชนกลับคืน

ไมโครซอฟท์ประกาศแนวทางพัฒนาส่วนขยาย C# ของ Visual Studio Code ซึ่งบางส่วนจะใช้ไลเซนส์แบบปิด แตกต่างของตัวที่ใช้ในปัจจุบัน ซึ่งเป็นโอเพนซอร์สทั้งหมด

ส่วนขยาย C# ของ VS Code ในปัจจุบันเริ่มมาจากโครงการ OmniSharp ที่พัฒนาโดยชุมชนโปรแกรมเมอร์ และเริ่มพัฒนาในยุคแรกๆ ของ VS Code ที่มาตรฐานด้าน API และโปรโตคอลยังไม่นิ่ง

ในระยะถัดมา VS Code เพิ่มฟีเจอร์ Language Server Protocol (LSP) สำหรับเชื่อมต่อกับภาษาโปรแกรมมิ่งอื่นๆ (ซึ่งกลายเป็นมาตรฐานของวงการในเวลาต่อมา) แต่ตัวส่วนขยาย C# ของเดิมยังไม่ได้เชื่อมต่อผ่าน LSP

Grafana เปิดโครงการ OnCall ระบบจัดการเหตุ (incident response) ที่เน้นการแจ้งเตือนผ่าน Slack พร้อมกับซอฟต์แวร์สำหรับย้ายคอนฟิกออกจาก Pager Duty โดยโครงการนี้ได้มาจาก Amixer ที่ Grafana Labs ไปซื้อบริษัทมาและรวมเป็นบริการใน Grafana Cloud ตั้งแต่ปลายปี 2021

OnCall สามารถดึงข้อมูลคนอยู่เวรรับเรื่องจาก iCal และคอนฟิดระดับการแจ้งเตือนตามความร้ายแรงของเหตุแต่ละครั้ง แม้ฟีเจอร์จะไม่ตรงกับ Pager Duty เสียทีเดียวแต่ก็สามารถโยกย้ายคอนฟิกออกมาได้ ทั้งกฎการแจ้งเตือน, ตารางการเข้าเวร, และการเชื่อมต่อกับบริการภายนอก

Thunderbird ประกาศรับเอาโครงการ K-9 Mail เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของโครงการ เป็นไปตามข่าวก่อนหน้านี้ว่า Thunderbird กำลังพัฒนาแอปโทรศัพท์มือถือ

K-9 Mail เป็นแอปที่ได้รับความนิยมค่อนข้างดีอยู่แล้ว บน Google Play มียอดดาวน์โหลดกว่า 5 ล้านครั้ง และได้คะแนนรีวิวถึง 4.3 ดาว การรวมโครงการเข้ากับ Thunderbird ครั้งนี้ Christian Ketterer ผู้ดูแลโครงการ K-9 Mail ก็เข้ามาทำงานเป็นพนักงานประจำของ Thunderbird

ฟีเจอร์ชุดแรกที่ประกาศออกมา ได้แก่

Odoo บริษัทซอฟต์แวร์ ERP โอเพนซอร์ส ระดมทุนอีก 112 ล้านยูโร มูลค่าบริษัทตอนนี้อยู่ที่ 3.2 พันล้านยูโรแล้ว

บริษัท Odoo เพิ่งระดมทุนรอบล่าสุดเมื่อ 1 ปีที่แล้วพอดี มูลค่าบริษัททะลุ 1 พันล้านดอลลาร์ มีสถานะเป็นยูนิคอร์น การระดมทุนรอบล่าสุดรับเงินจาก Summit Partners เจ้าเดิมจากการระดมทุนรอบก่อน ที่ตอนนี้ถือหุ้น 25% ใน Odoo แล้ว ส่วนอีกหุ้น 65% ยังอยู่ในมือกลุ่มผู้ก่อตั้งและผู้บริหารของบริษัท

Odoo บอกว่าจะนำเงินก้อนใหม่นี้ไปขยายธุรกิจเพิ่มเติม และเปิดเผยว่าตอนนี้มีลูกค้าใช้บริการซอฟต์แวร์ ERP มากกว่า 7 ล้านคนแล้ว

Atom เป็น text editor ที่ GitHub พัฒนาเพื่อทดแทนโปรแกรมที่ขายอย่าง Sublime หรือ TextMate ตั้งแต่ปี 2014 แต่หลังจากไมโครซอฟท์พัฒนา VSCode อย่างต่อเนื่อง และเข้าซื้อ GitHub ตัวโครงการ Atom ก็ไม่ค่อยมีการพัฒนาอะไรมากมายนัก ล่าสุด GitHub ก็ประกาศยุติการพัฒนาอย่างเป็นทางการ และจะปิดโครงการเก็บเป็นโหมด archive ในวันที่ 15 ธันวาคมนี้

แม้ว่าตัว Atom จะเลิกพัฒนาไปแล้ว แต่ Electron เฟรมเวิร์ครันเว็บแอปพลิเคชั่นแบบเดสก์ทอปที่สร้างขึ้นมาเพื่อ Atom ก็เป็นโครงสร้างสำหรับโครงการจำนวนมากจนทุกวันนี้ รวมถึง VSCode, Slack, และ GitHub Desktop

กูเกิลจับมือกับ Skywater Technologies บริษัทผลิตชิปสัญชาติสหรัฐ เริ่มโครงการ Open Silicon หรือ Build Your Own Silicon เปิดทางให้นักออกแบบชิปรายย่อย สามารถออกแบบชิปที่เปิดเป็นโอเพนซอร์ส และนำไปสู่การผลิตเป็นชิปจริงๆ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย

โรงงานผลิตชิปของ Skywater อยู่ในรัฐมินนิโซตาและฟลอริดา มีกระบวนการผลิตเล็กที่สุดคือ 90nm แต่โครงการฟรีของกูเกิลเป็นชิปขนาด 130nm แม้เทียบไม่ได้กับโรงงานชิปของ TSMC หรือซัมซุง แต่ก็เพียงพอสำหรับชิปจำพวก CMOS หรือ ASIC สำหรับอุปกรณ์ IoT แถมยังมีต้นทุนต่ำกว่ามาก

กูเกิลโอเพนซอร์สไลบรารีเรียงลำดับข้อมูล (sorting) ที่ใช้ชุดคำสั่งแบบเวคเตอร์ในซีพียู ทำให้ไลบรารีทำงานได้เร็วขึ้น 9-19 เท่าตัวเมื่อเทียบกับ std::sort ในภาษา C++

ชุดคำสั่งแบบเวคเตอร์เป็นชุดคำสั่งที่ซีพียูประสิทธิภาพยุคใหม่ๆ อิมพลีเมนต์กันเป็นส่วนมาก และการเขียนฟังก์ชั่นเรียงลำดับข้อมูลด้วยชุดคำสั่งประเภทนี้ก็มีการศึกษามาระยะหนึ่งแล้วว่าใช้เร่งความเร็วได้ แต่โค้ดของกูเกิลในครั้งนี้มีความพิเศษคือมันรองรับซีพียูหลากหลายรุ่น รวม 3 สถาปัตยกรรม รองรับชุดคำสั่งเวคเตอร์ 6 รูปแบบ โดยอาศัยไลบรารี Highway ของกูเกิลเองเพื่อทำให้โค้ดที่ใช้คำสั่งแบบเวคเตอร์นี้พอร์ตข้ามสถาปัตยกรรมได้

Ubuntu ประกาศเปลี่ยน text editor ของระบบปฏิบัติการ จากของเดิม Gedit ที่ใช้มานานตั้งแต่ Ubuntu เวอร์ชันแรก มาเป็น GNOME Text Editor ตัวใหม่ของโครงการ GNOME

GNOME เพิ่งเปลี่ยน text editor ในเวอร์ชันล่าสุดคือ GNOME 42 และดิสโทรอื่นคือ Fedora 36 เริ่มนำมาใช้ก่อนแล้ว กรณีของ Ubuntu เวอร์ชันล่าสุด 22.04 LTS ใช้ GNOME 42 เหมือนกัน แต่ยังคงแพ็กเกจ Gedit ไว้เป็นดีฟอลต์อยู่ ในเวอร์ชันถัดไป Ubuntu 22.10 จะย้ายมาใช้ GNOME Text Editor แทน

AlmaLinux โครงการลินุกซ์ทดแทน CentOS ที่เคยเป็นเวอร์ชั่นฟรีของ RHEL ประกาศออกเวอร์ชั่น 9.0 ตามหลัง RHEL 9 เพียง 2 สัปดาห์ นับว่าเป็นโครงการที่เร็วที่สุดในบรรดาโครงการที่ประกาศตัวทดสอบ CentOS โดยโครงการซัพพอร์ตแพลตฟอร์มต่างๆ ให้ใกล้เคียงกับโครงการต้นน้ำคือ RHEL

Gitee บริการเก็บซอร์สโค้ดแบบเดียวกับ GitHub ประกาศล็อก repository สาธารณะให้กลายเป็นแบบปิดทั้งหมดชั่วคราว และขอตรวจสอบเนื้อหาใหม่หมดก่อนจะค่อยๆ เปิดมาทีละส่วนอีกครั้ง

ก่อนหน้านี้รัฐบาลจีนเคยประกาศเลือก Gitee เป็นแพลตฟอร์มโอเพนซอร์สของรัฐบาล ตอนนี้มีผู้ใช้กว่า 8 ล้านคน และโครงการบนแพลตฟอร์มกว่า 20 ล้านโครงการ

ส่วนประกอบต่างๆ ใน Kubernetes นั้นที่ผ่านมามักมีการอิมพลีเมนต์จากหลายค่ายมาแข่งกัน เช่น Ingress ที่มีเว็บเซิร์ฟเวอร์หลายค่ายสร้างมาให้ถอดเปลี่ยนกันได้ แต่ใน Gateway API ที่กำลังพัฒนา โครงการใหญ่ 3 โครงการ คือ Envoy, Contour, และ Emissary ก็เตรียมร่วมมือกันพัฒนา Envoy Gateway ตัวเดียว

Gateway API จะเทียบเคียงกับ Ingress หรือ Load Balancer ที่ใช้งานกันอยู่ตอนนี้ แต่ปรับแต่งแยกส่วนกันได้มากขึ้น ตัว Gateway สามารถควบคุมนโยบายการเชื่อมต่อ ขณะที่แบ่งส่วนต่างๆ เป็น Route ให้ทีมพัฒนาแอปแต่ละส่วนควบคุมอิสระ โดยสามารถแยกกันคนละ namespace ในคลัสเตอร์ได้ ทำให้แบ่งสิทธิ์กันชัดเจน

Google Cloud เปิดโครงการ Assured Open Source Software (Assured OSS) ดูแลความปลอดภัยซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สให้จากซอร์สโค้ดจนถึงแพ็กเกจพร้อมติดตั้ง โดยคาดว่าช่วงแรกจะเริ่มกับแพ็กเกจบางส่วนของจาวาและไพธอนก่อน

ซอฟต์แวร์ที่เข้าโครงการนี้จะถูกสแกนหาและวิเคราะห์ช่องโหว่, รัน fuzz-test เพื่อหาบั๊ก กระบวนการคอมไพล์เป็นแพ็กเกจต้องรันบน Cloud Build จากนั้นแพ็กเกจที่ได้จะถูกเซ็นดิจิทัลโดยกูเกิลและแจกจ่ายผ่านบริการ Artifact Registry

มูลนิธิด้านโอเพนซอร์ส 2 แห่งคือ Linux Foundation และ Open Source Software Security Foundation (OpenSSF) ประกาศแผน 10 ข้อเพื่อยกระดับความปลอดภัยของวงการโอเพนซอร์ส และป้องกันปัญหา supply chain attack ในอนาคต

เมื่อปีที่แล้ว กูเกิลมีโครงการชื่อ Open Source Insights สแกนซอร์สโค้ดในโครงการโอเพนซอร์สยอดนิยมจำนวนมาก (เช่น npm, PyPI, Go, Maven, Cargo) เพื่อมาวิเคราะห์หาความเชื่อมโยงในแง่มุมต่างๆ

ประเด็นหนึ่งที่ถูกจับตามองอย่างมากในโลกโอเพนซอร์สคือ supply chain security ช่องโหว่ความปลอดภัยในแพ็กเกจยอดนิยม ที่อาจส่งผลสะเทือนต่อซอฟต์แวร์จำนวนมาก (เช่น กรณีของ log4j) การสแกนซอร์สโค้ดย่อมเป็นวิธีการหนึ่งที่ช่วยให้โอกาสค้นพบช่องโหว่มากขึ้น

บริษัท Meta ประกาศยกโครงการ Jest เฟรมเวิร์คสำหรับรันทดสอบจาวาสคริปต์ ให้เป็นของมูลนิธิ OpenJS Foundation

Jest ถือเป็นเฟรมเวิร์คสำหรับรันทดสอบยอดนิยมตัวหนึ่ง มียอดดาวน์โหลดสัปดาห์ละ 17 ล้านครั้ง ถูกเขียนขึ้นตั้งแต่ปี 2011 ในชื่อว่า "jst" โดยใช้กับฟีเจอร์ Facebook Chat (ในขณะนั้นยังไม่เรียก Messenger) ที่ถูกเขียนใหม่เป็นจาวาสคริปต์ แต่บริษัทพบว่าไม่มีเฟรมเวิร์คสำหรับจาวาสคริปต์ที่ดีพอ จึงสร้างขึ้นมาเอง