ดองเอาไว้นานมาก เนื่องด้วยรายละเอียดมันมากกว่าที่คิด และภาระงานอย่างอื่น รอบนี้เลยถือโอกาสที่เกิดประเด็นร้อน โนเกีย-ไมโครซอฟท์ ซึ่งแสดงให้เห็น "ขั้วที่สาม" ที่เริ่มชัดเจนขึ้น จึงเขียนตอนเฉพาะกิจ "สามก๊กมือถือ" จับใจความเฉพาะก๊กของไมโครซอฟท์กับพันธมิตรรายล่าสุดอย่างโนเกีย ออกมาคั่นเวลาก่อนนะครับ

เกริ่นนำ

อ่านที่มาที่ไปของ โครงการ "สามก๊กไอที" กันก่อนตามลิงก์ หรือจะดูสไลด์ที่ผมเสนอในงาน Barcamp Songkhla 2 ที่แปะไว้ข้างล่าง

ไอเดียของโครงการนี้ก็คือพยายามจะ 'ตีกรอบ' การแข่งขันของโลกไอทีในปัจจุบัน ซึ่งเกิดสภาวะ "สามขา" อันประกอบด้วยขั้วใหญ่อย่างแอปเปิล กูเกิล และไมโครซอฟท์ โดยใช้โครงเรื่อง "สามก๊ก" มาอธิบาย

บริบทในสามก๊ก

หมายเหตุ: อย่างที่เขียนไว้แต่แรกแล้วว่า การเปรียบเทียบสถานการณ์ปัจจุบันกับ "สามก๊ก" มีเจตนาเพื่อสร้างอรรถรสให้กับเรื่องราวเท่านั้น เป็นไปไม่ได้ที่เหตุการณ์จะเหมือนกันทั้งหมดในทุกรายละเอียด และไม่จำเป็นว่าเหตุการณ์ที่นำมาเทียบในแต่ละตอนจะต้องสอดคล้องกันทั้งหมดเป็นเรื่องราวเดียวกัน

ผมคิดว่าความเคลื่อนไหวของโนเกียและไมโครซอฟท์ในรอบล่าสุด เหมือนกับเหตุการณ์ในสามก๊กช่วงล้อมปราบตั๋งโต๊ะ จนมาถึงโจโฉประหารลิโป้ กลืนกองทัพเดิมของลิโป้รวมถึงขุนศึกเก่งๆ อย่างเตียวเลี้ยวเข้ามาอยู่ในกองทัพของตัวเอง

ในโลกของมือถือนั้น โนเกียครองความเป็นเจ้าตลาดมานานนับสิบปี แต่หลังจากกระแสสมาร์ทโฟนเริ่มบูม แพลตฟอร์มใหม่ๆ ก็บุกเข้ามาชิงชัยในตลาดนี้ และไม่ว่าตั้งใจหรือไม่ก็ตาม ยุทธศาสตร์การชิงส่วนแบ่งตลาดของทุกคนก็เฉือนเค้กก้อนมหึมาของโนเกียทีละน้อยจนโนเกียเริ่มร้อนรน จุดนี้ผมคิดว่าคล้ายกับการล้อมปราบตั๋งโต๊ะโดยแม่ทัพขุนศึกจาก 16 หัวเมือง ในช่วงต้นของเรื่องสามก๊ก

ตราแผ่นดินของอาณาจักรโนเกียที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ

หลังจากทำศึกกันอยู่สักพัก ฝ่ายของตั๋งโต๊ะเองก็เกิดการแตกแยกกันภายใน โดยเฉพาะความขัดแย้งระหว่างตั๋งโต๊ะกับขุนศึกหมายเลขหนึ่งอย่างลิโป้ ทำให้กองกำลังของตั๋งโต๊ะ (ที่เคยยิ่งใหญ่) อ่อนแอลงมาก

ตรงนี้ถ้าจะเทียบ ผมว่าตั๋งโต๊ะคงเป็น Jorma Ollila ซีอีโอของโนเกียในช่วงยุคทอง (1992-2006) ส่วนลิโป้ก็ไม่มีใครอื่นนอกจาก Olli-Pekka Kallasvuo (2006-2010) ซึ่งรับช่วงต่อมาและไม่ประสบความสำเร็จในการรักษาอิทธิพลของอาณาจักรไว้ ในความเป็นจริงสองคนนี้ไม่ได้ทะเลาะกันอย่างในสามก๊กนะครับ (ส่วนนางเตียวเสี้ยนจะเป็นใครคงต้องจินตนาการกันเอง ผมว่าคงเป็น Symbian ล่ะนะ)

หลังการตายของตั๋งโต๊ะ ขุนศึกจากทั่วสารทิศก็ไม่ยอมกลับไปอยู่แบบเดิมอีกแล้ว ทุกคนคิดตั้งตัวเป็นใหญ่ ฝันเห็นตำแหน่งฮ่องเต้อยู่แค่เอื้อม สถานการณ์ในตอนนี้ทำให้แผ่นดินแตกแยกออกเป็นก๊กเล็กๆ จำนวนมาก ต่อสู้ช่วงชิงดินแดนทรัพยากรอยู่ช่วงหนึ่ง จนกระทั่งก๊กที่เข้มแข็งที่สุด 3 ก๊ก ค่อยๆ ผุดขึ้นมา รบชนะแล้วกลืนกินก๊กอื่นกลายเป็นก๊กใหญ่

ผมเคยเสนอไปแล้วว่า "ไมโครซอฟท์" คือ "วุยก๊ก" ของตระกูลโจที่อยู่ทางเหนือ กองทัพของตระกูลโจรบเก่งมาก ปราบหัวเมืองแถวนั้นจนหมด และดูดกลืนแม่ทัพนายกองเก่งๆ เข้ามาอยู่ด้วยมากมาย กลายเป็นก๊กที่มีกำลังมากที่สุดในบรรดาก๊กทั้งสาม

การทำสัญญาระหว่างโนเกียและไมโครซอฟท์ เปรียบได้กับการสวามิภักดิ์ของ "เตียวเลี้ยว" Stephen Elop นายกองคนสำคัญแห่งกองทัพตั๋งโต๊ะ-ลิโป้ ต่อ "โจโฉ" Steve Ballmer เพื่อสถาปนากองทัพใหม่ที่เข้มแข็งกว่าเดิมนั่นเอง

โนเกียสวามิภักดิ์

แชมป์เก่าอย่างโนเกียอ่อนแรงลงมามากในช่วง 2-3 ปีให้หลังนี้ ปัญหาสำคัญคือธุรกิจหลักที่ถือว่าเป็น "ไข่แดง" อย่างโทรศัพท์มือถือโดนเจาะจนพรุน อาวุธหลักอย่าง Symbian ก็มีระยะการยิงที่ด้อยกว่าอาวุธของคู่แข่ง ครั้นจะรอการสร้างปืนใหญ่ MeeGo ก็ไม่เสร็จเสียที (แถมไม่มีอะไรการันตีว่าเสร็จแล้วจะยิงได้ไกลกว่าชาวบ้าน)

ทางออกมาตรฐานของผู้นำทัพลักษณะนี้ ก็คือขอยืมกำลังจากทัพอื่นที่เข้มแข็งกว่า ทำสัญญาเป็นพันธมิตรกัน ส่วนเงื่อนไขก็แล้วแต่ตกลงกันไป

แม่ทัพ Stephen Elop หันมองซ้ายขวาหน้าหลัง ก็พบว่าตัวเลือกมีไม่มาก ทัพง่อของ Tim Cook มีนโยบายไม่ยุ่งเกี่ยวกับประเทศเพื่อนบ้านทุกกรณี ส่วนทัพอื่นๆ อย่าง HP และ RIM ก็มีฝีมือน่าสนใจ แต่จำนวนพลทหารยังน้อยกว่าที่ จะมาช่วย Elop ได้ แถมเอาจริง RIM เองก็ไม่สนใจโนเกียด้วยซ้ำ

กองทัพ Android ของสามพี่น้องแห่งสวนท้อมีกำลังเข้มแข็งมาก แต่ก็มีข้อเสียตรงท่านผู้นำเล่าปี่มีเพื่อนมากเหลือเกิน ถ้า Elop เข้าไปขอความช่วยเหลือก็คงมีสถานะเป็น "แค่เพื่อนเท่านั้น™" ซึ่งอดีตผู้ยิ่งใหญ่อย่างโนเกียคงยอมไม่ได้

ตัวเลือกสุดท้ายที่เหลืออยู่คือกองทัพอันมั่งคั่งของตระกูลโจ ซึ่งอยู่ในช่วงตั้งไข่กับ Windows Phone 7 อาวุธอันแหลมคมที่รอวันพัฒนาให้ยิ่งใหญ่ต่อไป และกำลังต้องการพันธมิตรมาช่วยสร้างโมเมนตัมให้ตลาดเป็นอย่างยิ่ง

นอกจากนั้นตระกูลโจยังจูงใจ Elop ด้วยส่วนลดและของแถม สิทธิพิเศษมากมาย ไม่ว่าจะเป็น ปรับแต่งหน้าตา WP7 ได้ตามใจชอบ, "พันล้านดอลลาร์", เงื่อนไขด้านสเปกและราคา ฯลฯ

เมื่อเงื่อนไขทั้งหมดครบถ้วนสมบูรณ์ เราจึงเห็นภาพประวัติศาสตร์

(จะให้ดีที่สุดต้องเป็นภาพตอนนั่งคุกเข่าสวามิภักดิ์นะครับ แต่นั่นก็เวอร์ไปล่ะนะ)

คลื่นใต้น้ำ

ใช่ว่าแม่ทัพนายกองของ Elop จะเห็นด้วยกับเขาทุกคน บางคนก็มีอดีตต้องชำระกับตระกูลโจ หรือบางคนก็ยังมั่นใจในฝีมือและศักดิ์ศรีของฝ่ายตัวเองว่าจะกู้สถานการณ์กลับมาได้เพียงลำพัง

แม่ทัพส่วนหนึ่งวอล์คเอาท์จากที่ประชุมทันทีที่ทราบข่าว ในขณะที่นายทุนของโนเกีย บรรดาพ่อค้าคหบดีต่างๆ ก็ถอนตัวออกไปบ้าง และที่น่าสนใจคือพ่อค้ากลุ่มหนึ่งถึงกับวางแผนรัฐประหาร Elop แม้สุดท้ายจะไม่สำเร็จเพราะขุนนางชั้นผู้ใหญ่ไม่เห็นด้วย

หลังจากการตัดสินใจครั้งสำคัญ Elop และคณะนายพลก็ต้องใช้ทั้งไม้อ่อนและไม้แข็งในการคุมคนของตัวเองให้สงบ ไม่ว่าจะเป็นจัดสายการบังคับบัญชาใหม่ ให้คำหวานว่าบรรดาขุนศึกจะยังมีความสำคัญต่อไป (แต่วงเล็บไว้ว่าอีกไม่กี่ปีเท่านั้น) พาหุ้นส่วนใหม่มาโชว์ตัวแก่ประชาชน รวมถึงเดินสายชี้แจงทำความเข้าใจกับประชาชนในอาณาจักร

แม้ในความเป็นจริงนี่คือการสวามิภักดิ์ แต่ศักดิ์ศรีเกียรติยศของคนในชาติ ทำให้คณะผู้นำไม่สามารถพูดเช่นนั้นได้ สิ่งที่เหล่าผู้นำพร่ำบอกกับประชาชนก็คือนี่เป็นเพียง 'พาร์ทเนอร์ชิป' ชั่วคราว เรายังให้ความสำคัญกับกองพล Symbian ดังเดิม

สิ่งที่เหล่าผู้นำไม่ได้พูดออกมายามปราศัย ก็คือความจริงที่ว่า หัวหมู่ทะลวงฟันของกองทัพเรา จะเปลี่ยนมาเป็นทหารรับจ้างจาก 'พาร์ตเนอร์ชิป' นั่นแล

ด้านอดีตพันธมิตรของโนเกียผู้ลงขันสร้างอาวุธทำลายล้างสูง MeeGo มาด้วยกัน ก็ออกมาแสดงอาการตัดพ้อ ต่อการจากไปของ Elop ส่วนพี่น้องแห่งสวนท้อที่เคยเป็น "ว่าที่" ของ Elop ก็เปรยอย่างสุภาพเรียบร้อยว่า เสียดายที่ไม่ได้ร่วมงานกัน

กองกำลังโนเกียไม่มีทางเลือกอื่นอีกแล้ว Stephen Elop รู้ดี การฝืนดึงดันต่อไปจะนำมาซึ่งความพินาศแก่ฝ่ายตนเท่านั้น เมื่อตัดสินใจเลือกเส้นทางสำคัญ ก็ไม่มีทางถอยกลับอีก มีแต่มุ่งไปข้างหน้าอย่างเต็มที่เท่านั้น

รอยยิ้มของโจโฉ

ในการเจรจาครั้งนี้ ตระกูลโจและวุยก๊กมีแต่ได้กับได้

ขณะนี้ กองทัพโจยังมีขนาดเล็กมากในสมรภูมิสมาร์ทโฟน แม้กองพลอาวุธร้าย WP7 จะมีศักยภาพที่ซ่อนอยู่อีกมาก แต่การหาทหารมาเข้าร่วมกลับทำได้ยากยิ่ง เพราะทหารส่วนมากอยากเข้าร่วมกับกองทัพจ๊กของสามพี่น้อง ที่ได้ชื่อว่าโอบอ้อมอารี มีมิตรไมตรีน่าคบหามากกว่า

การได้กองทัพของเตียวเลี้ยว Elop อดีตทหารอันแกล้วกล้าผู้เคยปกครองนครหลวงมาเข้าร่วม ย่อมเป็นการขยายอิทธิพลที่รวดเร็วที่สุดในระยะเวลาอันสั้น

โอกาสที่ทัพเตียวเลี้ยวจะคิดคิดทรยศ ย่อมมีน้อยยิ่งกว่าน้อย เพราะไม่มีที่อื่นให้อาศัยอีกแล้ว การเข้าร่วมกับตระกูลโจอย่างจริงใจ ย่อมให้ประโยชน์สูงกว่าการแยกตัวออกไปอีกครั้ง และถึงแม้เตียวเลี้ยวจะแยกตัวออกไปจริงๆ ตอนนั้นกองทัพโจโฉก็เข้มแข็งพอที่จะเดินหน้าต่อไปโดยไม่ต้องมีเตียวเลี้ยวแล้ว

ข้อเป็นห่วงอย่างเดียวของโจโฉ Ballmer ในขณะนี้คงเป็นแม่ทัพนายกองแต่เก่าก่อนอาจน้อยอกน้อยใจกับการเข้ามาของแม่ทัพหน้าใหม่ ซึ่งตรงนี้เขาต้องบริหารจัดการให้ดี

ถ้ายุทธศาสตร์นี้ของเขาถูกต้อง อีกไม่นานก็จะถึงเวลาที่เขาจะได้ผงาด แบบนี้...

หมายเหตุปิดท้าย: ไว้โอกาสหน้าจะเข้าเรื่อง "สามก๊กไอที" จริงๆ แล้วครับ