ผศ.ดร.วรัชญ์ ครุจิต รองคณบดีฝ่ายวางแผนและพัฒนา คณะนิเทศศาสตร์และนวัตกรรมการจัดการ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (NIDA) โพสต์ข้อมูลใน Facebook ส่วนตัว ระบุว่าคณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมศัพท์นิเทศศาสตร์ร่วมสมัย ราชบัณฑิตยสภา มีมติบัญญัติคำว่า Metaverse ว่า "จักรวาลนฤมิต" หรือเขียนทับศัพท์ว่า "เมตาเวิร์ส" ในการประชุมเมื่อวันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2564 ที่ผ่านมา
คาดว่าการบัญญัติคำศัพท์นี้มีไว้เพื่อใช้สำหรับการแปลอย่างเป็นทางการ ส่วนในการใช้งานทั่วไป การเขียนแบบทับศัพท์ว่า “เมตาเวิร์ส” หรือใช้ศัพท์ภาษาอังกฤษว่า Metaverse น่าจะได้รับความนิยมมากกว่า
Comments
เหมือนหน่วยงานนี้ว่างอ่ะ ประดิษฐ์คำใหม่ที่ไม่ค่อยมีคนใช้กัน เลยอยากรู้ว่ามีใครใช้คำว่าคอมพิวเตอร์ เป็นคณิตกรณ์ บ้างมั้ย เอาแค่ในองค์กรภาครัฐก็ได้ ถ้าไม่มีก็ไม่จำเป็นต้องคิดคำใหม่ก็ได้ ใช้คำเดิม หรือเขียนทับศัพท์ภาษาอังกฤษไปเลยใช่ดีกว่า เช่น avatar เห็นใช้คำว่าอวตาร์ และอื่นๆ
และไปรณรงค์ให้ใช้คำให้ถูกต้องดีกว่ามั้ย เพราะตอนนี้เห็นเพี้ยนไปหลายคำละ คะ/ค่ะ เอย คำที่มักเขียนผิดเอย เป็นต้น
อวตาร ไม่ต้องไปเขียนการันต์ มันไม่ใช่รากศัพท์จากภาษาอังกฤษครับ มันภาษาไทยมากกว่าอังกฤษอีก
อวทาร์
avatar มาจากคำว่าอวตาร ที่เป็นภาษาสันสกฤตน่ะครับ คำนี้คนไทยน่าจะคุ้นความหมายกันอยู่แล้วด้วย
ศัพท์ก็มาจาก ภาษาอังกฤษ
ทำไมต้องมา "แปลง" เป็น ภาษาอื่น อีก 1 รอบถ้วน
แล้วก็มานั่งอธิบายความหมาย ของคำที่ "แปลง" มาอีกที
ทำไม ต้องทำให้มันยากขึ้นอีกขั้นครึ่ง
ทำไมถึงไม่อธิบายคำเดิม ต้องไปสร้างคำใหม่มาอีกให้สับสน
ธรรมดาภาษาไทยนี้ก็เรียนกันมาอย่างน้อยๆ 12 ปียังไม่แตกฉานเลยน่ะ
ลืมกันไปก็เยอะแล้วน่ะ ไปสุ่มถามคนท่อง ก- ฮ หลายคนยังไม่ครบเลยน่ะ
"จักรวาลนฤมิต" "จักรวาล" พอเข้าใจรู้เรื่อง นึกภาพออก แต่ "นฤมิต" นี้ไม่มีใครใช้พูดกันเลยน่ะ เกิดมา 40 กว่าปี ยังไม่เคยเจอประชาคนไหนพูด ให้ได้ยินเลย เธอ เมือคืนฉันนฤมิต...
ถ้าเป็นการอธิบาย จากคำภาษาไทย ที่เกิดขึ้นมาใหม่ๆ พวกศัพทวัยรุ่น อันนี้พอเข้าใจได้นะ
เผลออ่านเป็น จักรวาลเนรมิต
แต่เอาจริงๆอีกหน่อยแต่งเป็นนิยาย ใส่คำนี้มันก็ฟังดูสละสลวยไปอีกแบบ ขึ้นอยู่กับความมีศิลปะการใช้คำของผู้แต่ง
ปล. เวลาเห็น Meta ชอบอ่านในใจว่า เมต้า ตกลงอ่านผิดสินะ
คำไหนที่ไม่ได้มีต้นตอมาจากประเทศตัวเอง
ทับศัพท์ไปเลยดีกว่า จะพยายามบัญญัติใหม่ทำไม
จะไปเพิ่มความยุ่งยากในการสื่อสารกันเปล่าๆ
ไม่ต้องไปว่าอะไรเขาหรอก เขาทำหน้าที่ของเขา การสร้างภาษาเฉพาะมันเป็นเรื่องละเอียดอ่อน เหตุผลลึกๆ คือ การบ่งบอกกลุ่มก้อนของคน และเป็นหลักฐานนึงในการบ่งชี้ความเป็นอธิปไตยของชนกลุ่มนั้นนอกเหนือไปจากเส้นแขตแดนทางภูมิศาสตร์ ผมว่าเขาก็เขียนว่า หรือเขียนทับศัพท์ว่า "เมตาเวิร์ส" ไว้แล้วนะ ส่วนการบัญญัติคำก็อย่างที่บอกไป ใช้เป็นทางการก็อีกเรื่องนึง
เนื้อข่าวมันก็ชัดเจนอยู่แล้วหรือเปล่า ไม่น่าจะงงได้
อีกอย่างหนึ่งก็เพื่อให้มีการใช้เป็นอย่างเดียวกัน ตัวอย่างใกล้ๆ ก็ โควิท-19, โควิด-19, (โค-วิด), (โค-หวิด) อะไรพวกนี้ โดยลักษณะคือ "เพื่อกำหนดแนวทาง"
คนขี้ลืม | คนบ้าเกม | คนเหงาๆ
+1
ผมก็ว่าทั้งหัวข่าว เนื้อข่าวเขียนไว้เคลียร์แล้วนะ ก็ยังจะติกัน
เท่ดีออก
ถ้าเป็นผมนะ Metaverse->เมธาวาฬ (เมธา+[จักร]วาฬ)
จักรวาลครับ
วาฬเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
จักรวาลที่เราใช้เป็นประจำเป็นรูปสันสกฤต ส่วนจักรวาฬเป็นรูปภาษาบาลีครับ อ้างจากที่นี่
ขอบคุณครับ
จักรวาล
(๑) [-วาน] น. ปริมณฑล (ส.; ป. จกฺกวาล).
(๒) น. ประชุม, หมู่ (ส.; ป. จกฺกวาล).
(๓) น. เทือกเขาในนิยาย เป็นกำแพงล้อมรอบโลกและเป็นเขตกั้นแสงสว่างกับความมืด, บริเวณโดยรอบของโลก, ทั่วโลก. (ส.; ป. จกฺกวาล).
แม่คำของ "จักรวาล" คือ จักร จักร-
สืบค้นจาก https://dictionary.orst.go.th/
meta มันไม่ได้แปลเหมือน เมธา น่ะสิครับ ถ้าคำบาลีสันสกฤตที่ตรงๆน่าจะเป็นคำว่า "อภิ" และจักรวาล (หรือจักรวาฬ) มันเป็นความหมายเต็ม จะมาทอนเหลือวาลอย่างเดียวไม่ได้อ่ะสิ แปลตรงๆอาจจะต้องเป็น "อภิจักรวาล"
ไม่เป็นไรครับ สำหรับท่านที่รู้สึกไม่พอใจจะด้วยเหตุใดก็ตาม ผมยืนยันตรงนี้เลยว่าหากท่านลองคิดอีกสักนิดหนึ่ง ท่านจะพบว่าท่านสามารถใช้คำว่า "เมตาเวิร์ส" ได้เช่นกันครับ :)
ดีว่าไม่ใช่ มหจักรภพ
เรียกแดนเนรมิตได้มะ? /ดัก
จะทำให้รัก เราเป็นตำนาน ~
/ดักอ่อนกว่า
ตอนได้ยินครั้งแรก นึกถึงอันนี้เลย
ที่อ่านออกเสียงว่า แดน-เด-ระ-มิต ใช่มั้ยครับ xD
The Dream hacker..
บางครั้งผมมีปัญหากับการบัญญัติคำใหม่เพื่อใช้แปลนี่พอเขียนแล้วคนเข้าใจมันน้อยกว่าภาษาต้นทางจริง ๆ คือไม่รู้ว่าจะเรียกว่าแปลดีมั้ย เป้าหมายของการบัญญัติศัพท์ใหม่เพื่อใช้แปลมันควรจะใส่ปัจจัยเรื่องภาษาคนคนทั่วไปเข้าใจด้วยนะครับ นี่เหมือนแค่เอานักภาษาศาสตร์ที่มีความรู้ทางภาษามากมีคลังคำศัพท์เยอะกว่าคนทั่วไปมานั่งตัดสินใจอย่างเดียวโดยไม่มีการทำการทดลองในกลุ่มคนทั่วไป(หรือกลุ่มนักวิจัยในศาสตร์นั้นหากเป็นศัพท์เฉพาะ) อะไรเลย
มองในแง่ดี เราก็ปล่อยให้ใช้กันในวงราชการกันไป ที่เหลือก็ทับศัพท์ปรกติก็น่าจะได้ครับ
ทุกวันนี้แค่เจอคำว่า "เครื่องแม่ข่าย" มาแทนคำว่า "Server" ก็เริ่มมึนแล้วนะครับ
เต็มๆ ต้อง "เครื่องคอมพิวเตอร์แม่ข่าย"
ผมพิมพ์เอกสารพวกนี้จนเริ่มชินไปละครับ ฮ่าๆ
แต่ผมกลับคุ้นเคยกับคำว่าเครื่องแม่ข่ายมากกว่านะ อาจจะเป็นเพราะพิมพ์เอกสารบ่อยไป 555
[บ่น]
ผมเรียนสายวิทย์ทั้งมัธยมและมหาลัย บอกเลยว่ารำคาญราชบัณฑิตฯ มากๆ
ศัพท์พวกนี้ใช้ทับไปเลยความหมายมันดีอยู่แล้ว จะมาแปลทำไมให้มันวุ่นวาย แถมรู้เรื่องน้อยลงอีก
ถ้าเป็นศัพท์ที่มีรากมาจากไทยเองก็ไม่ว่า แต่ศัพท์วิทยาศาสตร์ไม่ควรจะแปลเลย
ไปเจอคำทับศัพท์ในกฎหมายมาตราหนึ่งที่เขียนด้วยภาษาไทย (เทียบเสียงแบบราชบัณทิต) เราไม่รู้ว่ามันเป็น "คำทับ" ก็พยายามอ่านแบบไทย ซึ่งงงมาก จนอ่านคำอธิบายนั่นแหละ ถึงรู้มันทับศัพท์
คนขี้ลืม | คนบ้าเกม | คนเหงาๆ
ตลก
ทำไมผมมองว่าภาษายังไม่ตาย ก็ต้องมีการสร้างคำใหม่ (ไม่ว่าจะทางการ หรือ ไม่ทางการ) เป็นเรื่องธรรมดา เพียงแต่การสร้างคำครั้งนี้ มันก็อาจจะเข้าถึงยากไปหน่อย อันนี้หน่วยงานก็ควรจะพิจารณาในการสร้างคำในครั้งต่อๆไปว่าเหมาะสมในแนวทางแบบนี้หรือไม่
คนทำพจนานุกรมควรมีหน้าที่แค่บันทึกศัพท์ที่ใช้ในสังคม ไม่ควรมาสาระแนสร้างคำใหม่เองโดยพลการ และการแปลจากภาษาเป็นไปภาษาที่ตายแล้วก็ควรเลิก ไร้สาระ สิ้นเปลืองทรัพยากร
วิสัยทัศน์ พันธกิจ (๖)
คนขี้ลืม | คนบ้าเกม | คนเหงาๆ
ผมว่าเป็นหน้าที่เขาที่จะแปลตามหลักการภาษา
เป็นแนวทางและก็ไม่ได้บังคับให้ทุกคนต้องใช้เพียง
อยางเดียวสามารถทับศัพย์ได้ทั้งไทยและอังกฤษตามที่ผู้ใช้ต้องการ
ภาษาไทยไม่ได้เป็นภาษาที่ตายแล้วยังมีการเปลี่ยนแปลงตลอด
แต่ราชการไทยชอบรับลูกต่อราชบัณฑิตนะ
คงหมายถึงคำที่แปลมามันเป็นบาลี-สันสกฤตน่ะครับ ไม่ใช่ภาษาไทย
ก็ปรนะ เราก็ยังทับศัพท์ได้
สิ่งที่ผมคิดว่าราชบัณฑิตควรทำมากที่สุดคือทำให้สื่อมวลชนสามารถทับศัพท์ได้อย่างถูกต้องสักที ทุกวันนี้แอปเปิลยังสะกดคำทับศัพท์ปนกันมั่วอยู่เลย
ถึงออกกฎเกณฑ์แบบนั้นมา คนทั่วไปก็ยังใช้ตามความเคยชินอยู่ดี (แม้แต่สื่อมวลชนก็ตาม) จนราชบัณฑิตฯ ยอมให้ใช้ต่อไป อาจเป็นแค่คำในยุคนั้น หรือกลายเป็นคำที่ใช้ทั่วไป(โดยที่สะกดแบบนั้นคือถูกต้อง)ก็ได้
ทางออกหนึ่งของปัญหาคำทับศัพท์คือการบัญญัติคำให้เป็นภาษาไทย ซึ่งผลที่ได้ก็คือได้คำที่คนไทยไม่คิดจะใช้ อย่าง "จักรวาลนฤมิต" เป็นต้น
ความเคยชินมันเปลี่ยนได้ครับ และผมว่ามันก็เป็นหน้าที่เค้าที่ต้องให้ความรู้กับประชาชน สร้างบรรทัดฐานให้คนเข้าใจตรงกัน มันไม่มีทางที่อยู่ดีๆคนทั้งประเทศจะอ่านออกเขียนได้ในระดับเดียวกันหมด แต่มันคือหน้าที่เค้าที่ทำให้มันใกล้เคียงที่สุด กฎเกณฑ์ที่คุณส่งมามีสักกี่คนเคยเห็น ผมจำไม่ได้ด้วยซ้ำว่าสมัยเรียนเคยมีสอนการเขียนทับศัพท์อย่างจริงจัง
กลายเป็นออกกฎมาแล้วก็ไม่ได้เผยแพร่จริงจัง พอคนไม่ใช้ก็มาพูดว่าออกกฎมาแล้วนะแต่คนไม่ใช้ตาม มันไม่ได้แปลว่ากฎเกณฑ์ไม่เหมาะสมอย่างเดียวนะครับ
มันทำให้การสื่อสารให้เข้าใจได้ยากขึ้นไปอีก นี่คือหน้าที่ ราชบัณฑิตยสภา ใช่ไหม?
ดูเหมือนไม่บังคับ แต่เวลาเป็นงานเอกสารติดต่อราชการ ก็คงโดนบังคับ แล้วข้าราชการมาอ่านก็ต้อง งง แล้วแปลกลับมาเป็นอังกฤษก่อนก่อนที่จะแปลเป็นความหมายไทยอีกที(บางทีเปิดพจนานุกรมอาจจะงงกับคำแปลแต่พอเป็นภาษาต้นทางแล้วจะอ๋อเลย เชื่อสิ) คือแปลไทยเป็นอังกฤษ แปลอังกฤษเป็นความหมายไทยอีกทีหนึ่ง ยกเว้นจะเจอบ่อยจนชิ้นแล้ว "จักรวาลนฤมิต" เนี่ย บอกเลยเจอนี่ไหน งง ที่นั่น
จะว่าไป พูดถึงเรื่องนี้
ผมมีเพื่อนคนนึงที่เปิดบริษัท บริษัทเขามีชื่อที่ไม่ใช่ภาษาอังกฤษซะทีเดียว ตอนจดชื่อตอนระบุชื่อเป็นคำภาษาไทยโดนสั่งให้แก้ชื่อให้ตรงกับวิธีเขียนภาษาอังกฤษแบบราชบัณฑิต ซึ่งมันไม่ตรงกับชื่อบริษัทเขาซะทีเดียว
เห็นว่าใช้ชื่อภาษาไทยเฉพาะพวกเอกสารติดต่อราชการ เขาเลยจำใจรับไปแบบเซ็ง ๆ
วันนี้เราเข้าไปประชุมด้วยระบบจักรวาลนฤมิตกันเถอะ
หรือในอนาคต
เกมนี้มีระบบออนไลน์ด้วยจักรวาลนฤมิต
ผมไม่มีปัญหาอะไรนะ แค่รู้สึกว่าคำมันยาวไป
ถ้ามีคนใช้จริง ไปๆ มาๆ คงจะกร่อนเหลือแค่นฤมิต
มันก็เป็นพัฒนาการของภาษานั่นแหล่ะครับ ซึ่งมันก็แสดงถึงคำที่บัญญัติขึ้นมาใช้งานไม่สะดวก ก็เลยถูกกร่อนคำไป แทบจะเป็นเรื่องปรกติโดยเฉพาะชื่อเฉพาะของสถานที่