ผู้ใช้งาน YouTube เมื่อดูคลิปใดคลิปหนึ่งจบแล้ว จะเห็นคลิปต่อไปมารอให้กดเล่นทันที ซึ่งเป็นเรื่องปกติของ YouTube ที่ใช้อัลกอริทึมคัดสรรวิดีโอที่มีความเกี่ยวข้องกับคลิปก่อนหน้ามาให้ เพื่อให้ผู้ใช้อยู่กับ YouTube ให้นานที่สุด ในขณะเดียวกัน YouTube ก็โปรโมทเนื้อหาเชิงลบมาให้ด้วย

Paul Lewis จาก The Guardian ได้พูดคุยกับอดีตวิศวกรที่ใน YouTube ซึ่งได้ความว่าอัลกอริทึมของ YouTube แนะนำเนื้อหาสุดโต่งและผิดจากความจริงมาให้ผู้ใช้มากมาย โดยเฉพาะเนื้อหาการเมืองช่วงเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ

ภาพจาก Shutterstock โดย JuliusKielaitis

เป้าหมายเดียวของอัลกอริทึม YouTube คือ ดึงคนให้อยู่บน YouTube นานๆ

Guillaume Chaslot อดีตวิศวกรทำระบบแนะนำใน YouTube บอกว่า การแนะนำวิดีโอใน YouTube ไม่ได้ตั้งอยู่บนสิ่งที่เรียกว่า "ความจริง" "ความสมดุล" หรือ "ประชาธิปไตย" แต่มีเป้าหมายที่ให้คนใช้เวลาบน YouTube มากขึ้น วิศวกรที่เขาทำงานด้วยมีหน้าที่ทดสอบสูตรใหม่ๆ อย่างต่อเนื่องเพื่อหาทางเพิ่มรายได้จากโฆษณา โดยสิ่งสำคัญเป็นอันดับแรกคือ "watch time" หรือเวลาที่คนใช้บน YouTube

Chaslot ถูกไล่ออกจาก Google ในปี 2013 เขาระบุว่าถูกไล่ออกเพราะเขาเรียกร้องให้มีการเปลี่ยนแปลง เพื่อจะสามารถกระจายเนื้อหาที่มีความหลากหลายมากขึ้นไปสู่ผู้ใช้งาน ซึ่งเขายืนยันว่า YouTube ทำได้

Chaslot ใช้โปรแกรมสำรวจความโน้มเอียงของเนื้อหาบน YouTube และเผยแพร่ผลการสำรวจผ่านเว็บไซต์ Algotransparency.com ผลสำรวจที่น่าสนใจคือเมื่อลองค้นหาเกี่ยวกับพระสันตะปาปา สิ่งที่ YouTube แนะนำมาคือ ผู้นำคาทอลิกเป็นสิ่งชั่วร้าย, ซาตาน, ต่อต้านพระคริสต์ ส่วนประเด็นโลกกลมหรือแบน YouTube ก็แนะนำเนื้อหาที่เชื่อในทฤษฎีโลกแบน เห็นได้ชัดว่าเรื่องเหลือเชื่อในนิยายสามารถเป็นเรื่องจริงได้บน YouTube

อัลกอริทึม YouTube แนะนำเนื้อหาต่อต้านฮิลลารี คลินตัน มาให้ผู้ใช้ในช่วงเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ 2016

ภาพจาก Shutterstock โดย Michael F. Hiatt

มาถึงประเด็นเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯปี 2016 ที่เชื่อกันว่าข่าวปลอมบนโซเชียลมีเดียช่วยให้โดนัลด์ ทรัมป์ได้เป็นประธานาธิบดี ในฐานข้อมูลของ Chaslot มีวิดีโอการเมืองประมาณ 8,000 คลิป ที่อยู่ในเมนู up next ของ YouTube มียอดรับชมโดยรวมมากกว่า 3,000 ล้านครั้งก่อนการเลือกตั้งในเดือนพฤศจิกายน 2016

Paul Lewis จาก The Guardian ได้สำรวจเนื้อหาที่ Chaslot ส่งมาให้ร่วมกับ Erin McCormick นักข่าวสืบสวนและผู้เชี่ยวชาญการวิเคราะห์ฐานข้อมูล และพบว่าสิ่งที่ YouTube แนะนำมาให้มีวิดีโอที่เขาคาดหวังจะได้เจอ เช่น การกล่าวปราศรัยของผู้สมัคร การดีเบต แต่ขณะเดียวกันก็พบว่ามีวิดีโอเนื้อหาสุดโต่งและออกไปในทางต่อต้านฮิลลารี คลินตันปรากฏอยู่ข้างๆ วิดีโออื่นตรงเมนู Up Next บางเนื้อหาถึงขั้นระบุว่าคลินตันมีปัญหาทางจิต เป็นซิฟิลิส เป็นโรคพาร์กินสัน ลุกลามไปถึงการมีส่วนร่วมในคดีฆาตกรรม และลัทธิบูชาซาตาน

Lewis คัดเอาวิดีโอ 1,000 อันดับแรกมาแยกดูว่ามีวิดีโอที่สนับสนุนทรัมป์และคลินตันฝั่งละเท่าไร ผลการตรวจสอบคือ มีประมาณ 1 ใน 3 ที่มีเนื้อหาเป็นกลาง จึงเหลือวิดีโอ 643 คลิป โดยสนับสนุนทรัมป์ไปแล้วถึง 551 คลิป ส่วนที่เหลือ 92 คลิป มีเนื้อหาสนับสนุนคลินตัน

ที่มา - The Guardian