Red Hat ออก Red Hat Enterprise Linux (RHEL) เวอร์ชัน 9.1 ทิ้งช่วงห่าง 6 เดือนพอดีจากเวอร์ชัน 9.0 ที่เป็นอัพเกรดใหญ่

นอกจากการอัพเดตแพ็กเกจตามปกติ ของใหม่คือการติดตั้ง Microsoft SQL Server ง่ายขึ้น, Smart Management สำหรับการจัดการระดับสูง, Insights วิเคราะห์ข้อมูลของระบบ

Red Hat ยังออกแพ็กเกจ .NET 7 ให้ลูกค้า RHEL ทั้งบน RHEL 8.7 และ 9.1 โดยซัพพอร์ตเครื่องที่เป็น IBM Power ด้วย

Fedora Linux ออกเวอร์ชัน 37 หลังจากต้องเลื่อนมาเล็กน้อยเพราะรออุดช่องโหว่ OpenSSL ของใหม่คือ

ไมโครซอฟท์ออก WSL 1.0 (อาจจะต้องเรียกว่า WSL2 1.0) หลังจากพัฒนามายาวนาน โดย WSL นั้นเปิดตัวในงาน BUILD 2016 แต่ WSL2 ที่ออกปี 2019 นั้นเปลี่ยนสถาปัตยกรรมไปมาก โดยหันไปพอร์ตเคอร์เนลลินุกซ์ทั้งก้อนมารันอยู่ใน VM ภายใต้วินโดวส์แทนการจำลอง system call

การออก WSL 1.0 ไม่ได้เปลี่ยนอะไรมากนัก แต่เวอร์ชั่นก่อนหน้านี้ก็มีการอัพเดต WSLg สำหรับโปรแกรมแบบ GUI ไป

ไมโครซอฟท์ปล่อยตัวติดตั้ง WSL 1.0 ในรูปแบบ MSIX Bundle ติดตั้งได้ทั้ง x64 และ ARM64

ที่มา - GitHub: microsoft/WSL

โครงการ Fedora ประกาศเลื่อนการออก Fedora 37 เป็นกรณีพิเศษ เนื่องจากช่องโหว่ระดับวิกฤตของ OpenSSL ที่จะเปิดเผยต่อสาธารณะในวันอังคารหน้า ทำให้ทีม Fedora ตัดสินใจรอแพตช์ OpenSSL ให้เรียบร้อยก่อนออกเวอร์ชัน 37 ตัวจริง (เดิมมีกำหนดออก 8 พฤศจิกายน)

ทีม Fedora บอกว่าตอนนี้ยังไม่รู้ข้อมูลที่ชัดเจนว่าช่องโหว่ OpenSSL ร้ายแรงแค่ไหน แต่การที่ระดับของช่องโหว่เป็น critical ทำให้ทีมงานตัดสินใจรอแพตช์ก่อน เพื่อลดผลกระทบของการใช้ดิสโทรที่มีช่องโหว่ติดไปด้วย ซึ่งเป็นการตัดสินใจเลือกระหว่างเวลา-คุณภาพ

เบื้องต้นทีมงานคาดว่าจะออก Fedora 37 ในวันที่ 15 พฤศจิกายน แต่ก็ต้องรอข้อมูลแพตช์อีกครั้ง

Linus Torvalds แสดงความเห็นเรื่องสถาปัตยกรรมซีพียูรุ่นเก่าๆ คือ i486 ว่าเคอร์เนลของลินุกซ์ควรหยุดซัพพอร์ตได้แล้ว

Linus ตอบอีเมลในกลุ่มนักพัฒนาเคอร์เนลว่า ซีพียู i486 ไม่มีใครใช้อีกแล้ว มันเป็นสิ่งที่กลายเป็นของแสดงในพิพิธภัณฑ์ ก็อาจถึงเวลาต้องอยู่ในพิพิธภัณฑ์อย่างเดียว เขายังชี้ว่าเคอร์เนลลินุกซ์หยุดรองรับ i386 ในปี 2012 และตอนนี้ปี 2022 ก็ควรถึงเวลาหยุดรองรับ i486 สักที

เหตุผลที่ Linus ต้องการถอดสถาปัตยกรรม i486 ออกไป เป็นเพราะเคอร์เนลจำเป็นต้องมีโค้ดพิเศษที่รองรับซีพียูเก่า เขาจึงอยากให้ถอดออก เพื่อลดภาระในการดูแล และใช้แรมน้อยลง

Canonical ปล่อย Ubuntu 22.10 Kinetic Kudu รุ่นคั่นกลาง โดยเน้นสองแนวทาง คือการใช้งานในคอมพิวเตอร์ขนาดเล็ก และการใช้งานสำหรับนักพัฒนา

การใช้งานในคอมพิวเตอร์ขนาดเล็กนั้น OpenSSH ในเวอร์ชั่นนี้จะไม่รันเป็น daemon หลังบูตเครื่องอีกต่อไป แต่ใช้ฟีเจอร์ socket activation ของ systemd ให้รัน OpenSSH ขึ้นมาเองหลังมีการเชื่อมต่อ ทำให้โดยรวมระบบกินแรมน้อยลง

การพัฒนาบน IoT ยังรองรับ MicroPython เต็มรูปแบบ โดยแพ็กเกจที่เกี่ยวข้อง เช่น rshell, thonny, และ mpremote กลายเป็นแพ็กเกจมาตรฐานของ Ubuntu ระบบกราฟิกในเวอร์ชั่นนี้รองรับการแสดงบนหน้าจออื่นนอกเดสก์ทอป ซึ่งใช้งานกันบ่อยในงาน kiosk เช่นจอสัมผัสของ Raspberry Pi

ไมโครซอฟท์เขียนบล็อกเล่าประสบการณ์ย้ายระบบจัดการธุรกรรมภายในของตัวเอง ที่เรียกรวมๆ ว่า Microsoft Commerce (มีเซอร์วิสประมาณ 700 ตัว) จากเดิมที่เขียนด้วย .NET Framework รันบนวินโดวส์ มาสู่ .NET Core ที่รันบนลินุกซ์

เหตุผลในการย้ายมาจากไมโครซอฟท์ต้องการย้ายระบบไปรันบน Azure ใช้สถาปัตยกรรม container/kubernetes (AKS) แต่พบว่ารันด้วยลินุกซ์จะเหมาะสมมากกว่า ดังนั้นไมโครซอฟท์จึงต้องย้ายจาก .NET Framework มาเป็น .NET Core ที่รันได้ข้ามแพลตฟอร์มก่อน

Ubuntu Pro เป็นบริการ subscription ของบริษัท Canonical ที่ขยายเวลาดูแลแพตช์ความปลอดภัยให้แพ็กเกจซอฟต์แวร์ต่างๆ ของระบบนานเป็น 10 ปี เทียบกับดิสโทร LTS เวอร์ชันฟรีที่ซัพพอร์ตนาน 5 ปี (รูปแบบคล้ายกับ RHEL subscription ของฝั่ง Red Hat) โดยมีราคาเริ่มต้นที่ 225 ดอลลาร์ต่อเซิร์ฟเวอร์ต่อปี

ล่าสุด Canonical ประกาศแจกฟรี Ubuntu Pro สำหรับผู้ใช้งานส่วนตัว (personal license) จำนวนไม่เกิน 5 เครื่อง เพื่อขยายฐานลูกค้าให้มาลองใช้งานกันมากขึ้น

เคอร์เนลลินุกซ์กำลังเริ่มรองรับภาษา Rust สัปดาห์ที่ผ่านมาไลนัสก็ออกมาตอบ Wedson Almeida Filho ถึงการใช้ Rust ในเคอร์เนลว่าการที่ Rust รับประกันความปลอดภัยในการใช้หน่วยความจำ ไม่ได้แปลว่ามันจะทำให้โค้ดปลอดภัยอย่างสมบูรณ์ และนักพัฒนาที่ยังเชื่อว่าการใช้ Rust จะทำให้โค้ดปลอดภัยก็ควรกลับไปเรียนอนุบาลแล้วหัดเลิกเชื่อเรื่องกระต่ายอีสเตอร์หรือซานตาคลอสก่อน

แม้โค้ด Rust จะรับประกันการใช้งานหน่วยความจำให้มีความปลอดภัยในกรณีทั่วๆ ไป แต่ก็มีบางกรณีที่โค้ดล้มเหลวเรื่อยๆ เช่น overflow หรือไม่สามารถจองหน่วยความจำเพิ่มได้

จุดสำคัญของความแตกต่างในเคอร์เนลคือเมื่อเกิดความล้มเหลวขึ้น โค้ดไม่สามารถหยุดทำงานไปเฉยๆ ได้ หลายครั้งโค้ดก็ทำงานไปทั้งที่ข้อมูลผิด

Linus Torvalds ออกเคอร์เนลลินุกซ์เวอร์ชัน 6.0 ตามที่ประกาศไว้ก่อนหน้านี้ว่าขี้เกียจนับเลขรุ่นย่อยแล้ว ขึ้นหลักใหม่ดีกว่า

So, as is hopefully clear to everybody, the major version number change is more about me running out of fingers and toes than it is about any big fundamental changes.

เขายังประกาศว่าจะเริ่มรับแพตช์ของเคอร์เนล 6.1 แล้ว ซึ่งมีของใหม่ที่สำคัญคือการรองรับภาษา Rust ในขั้นแรกด้วย

AWS มีบริการเช่าเดสก์ท็อปเสมือน (VDI) บนคลาวด์ Amazon Workspaces มานานตั้งแต่ปี 2013 (ตอนนั้นเป็น Windows 7)

ที่ผ่านมา บริการ Amazon Workspaces ขยับขยายมาเป็น Windows 10 และ Amazon Linux 2 ของ AWS เอง ที่ราคาถูกกว่าแต่อาจไม่เป็นที่นิยมแพร่หลายนัก

ไมโครซอฟท์ปล่อย WSL 0.67.6 ให้ใช้งานใน Windows Insider วันนี้ แม้จะเป็นเพียงรุ่นย่อย แต่เวอร์ชั่นนี้เป็นเวอร์ชั่นแรกที่รองรับ systemd ใน WSL ทำให้แอปจำนวนมากบนลินุกซ์ที่ต้องการ systemd สามารถใช้งานได้เต็มตัว โดยไมโครซอฟท์ร่วมมือกับ Canonical ในการพัฒนาระบบนี้

การควบคุม service ต่างๆ บน WSL ใช้คำสั่ง systemctl ได้เหมือนการใช้ลินุกซ์บนเครื่องปกติ แต่ซอฟต์แวร์ที่ก่อนหน้านี้รันบน WSL ไม่ได้ เช่น snap หรือ microk8s ตอนนี้จะรันได้เหมือนเครื่องปกติแล้ว จากเดิมก่อนหน้านี้การใช้ Kubernetes ต้องติดตั้ง Docker Desktop หรือ Rancher Desktop

VMware รายงานผลทดสอบประสิทธิภาพเคอร์เนลลินุกซ์เวอร์ชั่น 5.19 พบว่าประสิทธิภาพตกลงมากเนื่องจากเวอร์ชั่นนี้มีแพตช์แก้ช่องโหว่ Retbleed เข้ามาด้วย โดยกระทบโหลดประมวลผลสูง (compute) สูงสุด 70%, โหลดเน็ตเวิร์คกระทบ 30% และโหลดแบบสตอเรจกระทบ 13%

ผลกระทบนี้นับว่าสูงกว่าผลกระทบที่นักวิจัยจาก ETH Zurich เคยรายงานไว้ในงานวิจัยว่าน่าจะกระทบประสิทธิภาพลินุกซ์ 14-39% ช่องโหว่ Retbleed นี้เป็นช่องโหว่กลุ่มเดียวกับ Spectre ที่อาศัยฟีเจอร์ของซีพียูที่พยายามเร่งความเร็วในการประมวลผลด้วยการคาดเดาว่าต้องรันคำสั่งใดเป็นคำสั่งต่อไป

Linus Torvalds ประกาศข่าวในการออกเคอร์เนลเวอร์ชัน 5.19 ว่าเคอร์เนลเวอร์ชันหน้า "น่าจะ" เรียกว่าเคอร์เนล 6.0 เพราะเขาขี้เกียจนับเลขรุ่นย่อยเยอะๆ แล้ว (I'll likely call it 6.0 since I'm starting to worry about getting confused by big numbers again.)

ข่าวนี้ไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจนัก เพราะในอดีต Torvalds ก็ขึ้นเคอร์เนลเวอร์ชันหลักใหม่ทุกครั้งที่เลขเวอร์ชันย่อยนับถึง .19 หรือ .20 เช่น เวอร์ชัน 3.19 ต่อด้วย 4.0, 4.20 ต่อด้วย 5.0

ไลนัสประกาศออกลินุกซ์เวอร์ชั่น 5.19 ตามรอบโดยระบุว่าไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงใหญ่ๆ ส่วนใหญ่เป็นการปรับปรุงเล็กๆ น้อยๆ จำนวนมาก แต่ไลนัสยังระบุว่าเขากลับมาใช้ลินุกซ์บนซีพียู ARM64 ของแอปเปิลเพื่อใช้ออกเวอร์ชั่นลินุกซ์เป็นครั้งแรก และนับเป็นครั้งที่สามที่เขาใช้เครื่องแอปเปิล หลังจาก PowerPC, MacBook Air ที่เคยใช้งานก่อนหน้านี้

ไลนัสใช้ Asahi Linux บน MacBook แต่เขาไม่ได้เปิดเผยว่าเป็นรุ่นใด พร้อมกับบอกว่าครั้งหน้าหากเดินทางก็อาจจะนำเครื่องนี้ไปใช้งานนอกสถานที่ด้วย ดังนั้นเราน่าจะได้เห็นภาพไลนัสมาใช้ MacBook กันอีกครั้ง

Rocky Linux ดิสโทรลินุกซ์ทดแทน CentOS ออกเวอร์ชันใหญ่ 9.0 ตามหลัง RHEL 9.0 ที่ออกตัวจริงเมื่อเดือนพฤษภาคม

ในแง่ฟีเจอร์ของ Rocky Linux 9.0 คงเหมือนกับ RHEL ทุกประการ รองรับสถาปัตยกรรมซีพียู 4 แบบคือ x86_64, aarch64 (ARM64), ppc64le (PowerPC), s390x (Mainframe)

Rocky Linux 8 จะซัพพอร์ตยาวนานถึง 31 พฤษภาคม 2029 และ Rocky Linux 9 จะซัพพอร์ตถึง 31 พฤษภาคม 2032 เท่ากับระยะซัพพอร์ตมาตรฐานของ Red Hat ที่ยาวนาน 10 ปีหลังออกรุ่นแรกของสายนั้น

บริษัทไอทีรัสเซีย RusBITech ผู้สร้างดิสโทรลินุกซ์สัญชาติรัสเซีย Astra Linux เตรียมขายหุ้น IPO ในตลาดหลักทรัพย์มอสโก

ธุรกิจของ RusBITech ไม่ได้ทำแค่ลินุกซ์เพียงอย่างเดียว แต่ยังทำซอฟต์แวร์ด้านความปลอดภัย, simulation, decision support, 3D visualization โดยมีลูกค้าส่วนใหญ่เป็นหน่วยงานภาครัฐของรัสเซีย เช่น กระทรวงกลาโหม, กระทรวงอุตสาหกรรม และหน่วยงานด้านข่าวกรอง (FSB)

RusBITech ยังพัฒนาดิสโทรลินุกซ์ Astra Linux ที่ต่อยอดมาจาก Debian โดยพัฒนาให้รองรับสถาปัตยกรรมซีพียู Baikal ของรัสเซีย และนิยมใช้งานในกองทัพรัสเซียด้วย

Lennart Poettering ผู้สร้าง PulseAudio, Avahi, และ systemd ย้ายงานจาก Red Hat ไปทำงานกับไมโครซอฟท์แล้ว โดยเขาระบุว่ายังคงโฟกัสกับ systemd ต่อไป

Poettering ทำงานกับ Red Hat มาตั้งแต่ปี 2008 และสร้าง systemd มาตั้งแต่ปี 2010 ทุกวันนี้ systemd ครองโลกลินุกซ์ค่อนข้างเบ็ดเสร็จ หลังจาก Debian เลือกใช้งานในเวอร์ชั่น 8 (jessie) เมื่อปี 2013, Red Hat เลือกใช้งานตั้งแต่ปี 2014, และ Ubuntu ใช้งานตั้งแต่เวอร์ชั่น 15.04

Linus Torvalds ไปพูดที่งานสัมมนา Open Source Summit โดยบอกว่าเคอร์เนลลินุกซ์จะรองรับโค้ดที่เขียนด้วยภาษา Rust ในเร็วๆ นี้ และอาจเป็นเคอร์เนลเวอร์ชันหน้า 5.20

ไอเดียเรื่องการนำภาษา Rust ที่เป็น memory-safety มาใช้กับเคอร์เนลลินุกซ์ เป็นสิ่งที่พูดกันมาสักระยะแล้ว ตัวของ Linus เองนั้นไม่ปิดกั้นแต่ก็ไม่รีบร้อน ช่วงปลายปี 2021 ทีมพัฒนาเคอร์เนลกลุ่มหนึ่งก็เสนอแพตช์ชุดแรกที่ทำให้เคอร์เนลรองรับภาษา Rust (ตัวโครงการคือ Rust for Linux)

เก็บตกฟีเจอร์ใหม่เล็กๆ ของ macOS 13 Ventura คือการอนุญาตให้ใช้ Rosetta 2 ตัวแปลงไบนารี x86 ไปรันบนซีพียู ARM ของเดิมจำกัดเฉพาะไบนารี x86 ของ macOS เท่านั้น

ใน Ventura แอปเปิลได้เพิ่มการรันไบนารี x86 จากลินุกซ์ที่อยู่ใน VM เพิ่มเติมด้วย การเปลี่ยนแปลงนี้ย่อมช่วยให้นักพัฒนาที่รันลินุกซ์เป็น guest OS บน macOS อีกที ได้ประสิทธิภาพของการรันแอพพลิเคชันลินุกซ์เพิ่มมากขึ้น

การใช้งานจำเป็นต้องติดตั้ง Rosetta ก่อน, ติดตั้ง guest VM ที่เป็นลินุกซ์สถาปัตยกรรม ARM จากนั้นต้องสร้าง Rosetta Directory Share ระหว่าง host/guest OS แล้วเมาท์ไดเรคทอรีนี้ให้ guest OS มองเห็นก่อน รายละเอียดอ่านได้จากที่มา

HP ออกโน้ตบุ๊กสำหรับนักพัฒนาชื่อ HP Dev One โดยเป็นผลจากความร่วมมือระหว่าง HP กับ System76 ผู้ผลิตคอมพิวเตอร์สายลินุกซ์ และใช้ดิสโทร Pop!_OS ที่พัฒนาโดย System76 (เป็น Ubuntu-based)

สเปกของ HP Dev One เป็นโน้ตบุ๊กขนาดหน้าจอ 14" 1920x1080 ความสว่างสูงถึง 1000 nit, ซีพียู Ryzen 7 Pro 5850U, แรม DDR4 16GB, สตอเรจ 1TB NVMe SSD, แบตเตอรี่อยู่ได้นาน 12 ชั่วโมง, น้ำหนักราว 1.5 กิโลกรัม

ภาพรวมของ HP Dev One เป็นการนำบอดี้ของ HP EliteBook 845 G8 มาคัสตอมเพิ่มเติมบางส่วน แล้วใส่ซอฟต์แวร์ของ Pop!_OS เข้ามาแทนวินโดวส์

ราคาขายที่ 1,099 ดอลลาร์ ตอนนี้ยังมีขายเฉพาะในสหรัฐอเมริกาเท่านั้น

Ubuntu ประกาศเปลี่ยน text editor ของระบบปฏิบัติการ จากของเดิม Gedit ที่ใช้มานานตั้งแต่ Ubuntu เวอร์ชันแรก มาเป็น GNOME Text Editor ตัวใหม่ของโครงการ GNOME

GNOME เพิ่งเปลี่ยน text editor ในเวอร์ชันล่าสุดคือ GNOME 42 และดิสโทรอื่นคือ Fedora 36 เริ่มนำมาใช้ก่อนแล้ว กรณีของ Ubuntu เวอร์ชันล่าสุด 22.04 LTS ใช้ GNOME 42 เหมือนกัน แต่ยังคงแพ็กเกจ Gedit ไว้เป็นดีฟอลต์อยู่ ในเวอร์ชันถัดไป Ubuntu 22.10 จะย้ายมาใช้ GNOME Text Editor แทน

ArchLinux ออก Archinstall ตัวติดตั้งอัตโนมัติเวอร์ชั่น 2.5 แม้จะเป็นเวอร์ชั่นย่อยแต่ก็มีฟีเจอร์สำคัญคือรองรับการเข้ารหัสดิสก์ด้วยกุญแจ FIDO2 ในระดับเบต้า

ฟีเจอร์นี้มากับ systemd 248 ที่ออกมาตั้งแต่เดือนมีนาคมปีที่แล้ว โดย systemd ทำให้กระบวนการเข้ารหัสดิสก์และยืนยันกุญแจด้วยช่องทางต่างๆ เช่น FIDO2, TPM2, หรือสมาร์ตการ์ด PKCS#11 ทำได้ง่ายขึ้นมาก

ผู้ใช้ลินุกซ์หลายๆ คนอาจจะรอคอยให้ NVIDIA เปิดซอร์สของไดรเวอร์ GPU บนลินุกซ์สักที วันนี้ ความฝันได้เข้าใกล้ความจริงอีกขั้น เมื่อ NVIDIA เริ่มปล่อยซอร์สของไดรเวอร์ GPU ของตัวเองในฝั่งเคอร์เนลแล้ว

โค้ดดังกล่าวมาพร้อมกับไดรเวอร์รุ่น R515 (ยังเป็นเบต้าอยู่) และยังไม่รวมถึงโค้ดในฝั่ง userspace ที่จะยังปิดซอร์สต่อไป ไดรเวอร์ฝั่งเคอร์เนลตัวใหม่นี้สามารถใช้ร่วมกับจีพียูตระกูล Turing เป็นต้นไป (นั่นคือตั้งแต่ GTX 16xx และ RTX 20xx) เนื่องจากไดรเวอร์ใช้ GPU System Processor (GSP) ซึ่งเป็นชิปใหม่ที่รับผิดชอบการเริ่มการทำงานและการบริหารจัดการจีพียู

Red Hat Enterprise Linux ออกเวอร์ชัน 9.0 โดยนับเป็นเวอร์ชันแรกที่อิงจาก CentOS Stream 9 หลัง Red Hat เปลี่ยนนโยบายของ CentOS จากดิสโทรที่เข้ากันได้กับ RHEL กลายมาเป็นดิสโทรต้นน้ำของ RHEL แทน (สืบต่อกันมาจาก Fedora 34 อีกที)

ของใหม่ใน RHEL 9.0 มีหลายอย่างดังนี้