ระบบเงิน BitCoin นั้นการโอนเงินทั้งหมดจะถูกเผยแพร่สู่สาธารณะจากระบบป้องกันการโอนเงินซ้ำซ้อน ระบบเช่นนี้ทำให้คนตั้งคำถามว่าเราจะวิเคราะห์ข้อมูลทางการเงินได้มากอย่างที่ไม่เคยทำได้มาก่อน เพราะก่อนหน้านี้มีเพียงธนาคารขนาดใหญ่หรือธนาคารชาติเท่านั้นที่จะมีข้อมูลเช่นนี้ ตอนนี้งานวิจัยการไหลเวียนของ BitCoin ก็ตีพิมพ์มีงานประชุมวิชาการ Financial Cryptography and Data Security 2013 แล้ว

งานวิจัย Quantitative Analysis of the Full Bitcoin
Transaction Graph วิเคราะห์การโอนเงินก้อนใหญ่ในระบบ BitCoin และพบความจริงที่น่าประหลาดใจว่าเงินก้อนใหญ่ๆ ทั้งหมดนั้นมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับเงินก้อนหนึ่งที่ถูกโอนในช่วงปลายปี 2010 แม้จะมีความพยายามปิดบังความสัมพันธ์ไว้ด้วยกระบวนการต่างๆ

ทีมงานวิจัยค้นหาการโอนเงินที่มีมูลค่ามากกว่า 50,000 BTC นับแต่เริ่มระบบ BitCoin ในปี 2009 พบว่าเงินก้อนแรกที่โอนนั้นมีมูลค่า 90,000 BTC (มูลค่าปัจจุบันประมาณ 30 ล้านบาท) ในวันที่ 8 พฤศจิกายน 2010 หลังจากนั้นตลอดสองปีที่ผ่านมามีการโอนเงินขนาดใหญ่อีก 363 ครั้ง แต่ในจำนวนนั้นมี 348 ครั้งเป็นเงินที่เกี่ยวข้องกับการโอนครั้งใหญ่ครั้งแรกนี้ กระบวนการโอนเงินขนาดใหญ่ใน BitCoin มีกระบวนการแปลกๆ หลายอย่าง เช่น

• โอนเป็นลูกโซ่: มีการรวบรวมเงิน 15,000 BTC แล้วพยายามปิดบังผู้ถือครองครั้งแรกด้วยการโอนอย่างรวดเร็ว ระหว่างบัญชี เงินก้อนนั้นถูกโอนไปถึง 80 ครั้งในเดือนเดียว ก่อนจะถูกแตกเป็น 12,000 BTC เพื่อโอนต่อไป
• โอนเป็นวงกลม: เงิน 90,000 BTC ที่มีการโอนครั้งแรก ถูกโอนไปมาหลายครั้ง โดยแตกเงินออกสองก้อน แล้วค่อยๆ กลับมารวมกันใหม่จนกระทั่งเป็นก้อนใหญ่อีกครั้งที่ปลายทาง
• แตกเงินพักไว้หลายบัญชี: เงินก้อนใหญ่ขนาด 140,000 BTC บัญชีหนึ่ง เมื่อได้รับมาแล้วกลับค่อยๆ ถูกแตกบัญชีไปทีละ 5,000 BTC แล้วไม่เคยมีกิจกรรมอะไรกับเงินเหล่านั้นอีกเลย กลายเป็น "บัญชีออมทรัพย์" ไป
• กระจายเงินแบบหารเท่า: เงินจำนวน 430,000 BTC ถูกโอนแล้วแตกออกทีละครึ่ง เป็นต้นไม้จนกระทั่งเล็กลงเหลือไม่กี่พัน BTC

กระบวนการเหล่านี้เป็นเพียงส่วนน้อยของระบบ BitCoin ทั้งหมด เงินส่วนมากของ BitCoin ถูกโอนทีละน้อยกว่า 50 BTC รวมกันกว่าห้าล้านครั้ง การหาความสัมพันธ์เป็นกราฟของการโอนเหล่านี้ต้องอาศัยพลังประมวลผลที่สูงกว่ามาก แต่งานวิจัยนี้ก็เริ่มเปิดทางพฤติกรรมการกระจายเงินของผู้ใช้ BitCoin ในอนาคตหากในมีการวิเคราะห์ที่มากกว่านี้ หรือมีข้อมูลการถือบัญชีของคนบางกลุ่มออกมาก็อาจจะทำให้การวิเคราะห์ละเอียดยิ่งกว่าตอนนี้

ที่มา - Cryptology ePrint archive