ต่อจากข่าวก่อนหน้านี้ Google เริ่มบล็อคการใช้งานแอป Google (GApps) บนแอนดรอยด์ที่ไม่ได้รับการรับรอง ส่งผลสะเทือนต่อวงการนักโมรอมเป็นอย่างมาก

ทางออกที่กูเกิลมอบให้คือ ผู้ใช้รอมโมต้องไปลงทะเบียนสำหรับอุปกรณ์ที่ uncertified และกรอกเลข Google Play Service Framework Device ID เพื่อทำ whitelist ให้กูเกิลอนุญาตให้ใช้งานแอพเป็นรายเครื่องแทน

Project Treble ของ Android Oreo มีความสำคัญอย่างมากในโลกของ Android เพราะช่วยให้การอัพเกรดเวอร์ชันซอฟต์แวร์ง่ายขึ้นมาก

กลุ่มที่ได้ประโยชน์จาก Project Treble มากที่สุดคือชุมชน xda ที่เป็นนักโมรอม เพราะไม่จำเป็นต้องเข้าไปยุ่งกับส่วนจัดการฮาร์ดแวร์อีกต่อไป สามารถใช้ไบนารีของเดิมที่มากับเครื่อง แล้วเปลี่ยนเป็นรอมตัวใหม่ได้เลย

ล่าสุด xda สาธิตการทำงานของมือถือรุ่น Allview V3 Viper ที่ไม่น่าจะเคยมีใครเคยได้ยินชื่อมาก่อน มันเป็นมือถือระดับกลางราคา 219 ยูโร ที่ใช้ชิป MediaTek (MT6737) และมาพร้อมกับ Android 8.0 Oreo นั่นแปลว่ารองรับ Project Treble มาตั้งแต่ต้น

Huawei Mate 10 และ Mate 10 Pro เป็นอุปกรณ์ Android รุ่นแรกๆ ที่มาพร้อมกับ Android 8.0 Oreo ตั้งแต่แรก และแน่นอนว่ามันได้ประโยชน์จากฟีเจอร์ Project Treble ที่ช่วยให้การอัพเดตระบบปฏิบัติการง่ายขึ้นมาก

ผลคือชุมชน xda ซึ่งเป็นกลุ่มนักสร้างรอมอิสระรายใหญ่ของโลก เริ่มประสบความสำเร็จในการนำโค้ดของ Android 8.0 จากต้นน้ำ (AOSP) ที่เคยใช้ได้กับ Mate 9 หรือ Essential Phone มาบูตขึ้นบน Mate 10 ได้โดยไม่ต้องแก้ไขใดๆ (เพราะส่วนที่ติดต่อกับฮาร์ดแวร์หรือ vendor interface ใช้ของเก่าที่มา Treble ได้เลย) ถึงการใช้งานจริงยังมีบั๊กเล็กๆ น้อยๆ อยู่บ้าง แต่ก็ถือว่าลดภาระงานลงไปมากเมื่อเทียบกับในอดีต

เว็บไซต์ XDA ซึ่งถือเป็นชุมชนนัก mod รอมมือถือที่ใหญ่ที่สุดในโลก มีบทความถึง Project Treble ของ Android Oreo ว่าจะเปลี่ยนแปลงวงการนักทำรอมไปอย่างสิ้นเชิง เพราะงานจะง่ายขึ้นมาก และการพอร์ตรอม AOSP ไปยังอุปกรณ์ต่างๆ จะใช้เวลาเหลือเพียงไม่กี่วันเท่านั้น

เหตุผลก็เป็นไปตามที่กูเกิลออกแบบไว้ ว่าโค้ดส่วนที่สื่อสารกับฮาร์ดแวร์โดยตรง สามารถใช้งานข้ามรุ่นของ Android ได้โดยไม่ต้องแก้ไขเพิ่มเติมอีก จากการทดสอบของนักพัฒนารายหนึ่งของ XDA พบว่าสามารถสร้างอิมเมจที่รันได้บนอุปกรณ์หลากหลาย และใช้ฮาร์ดแวร์ SoC คนละรุ่นกัน ในเวลาเพียงแค่ 20 ชั่วโมง (รวมเวลาค้นคว้าข้อมูลแล้ว)

คนที่อยู่ในวงการ Android ROM คงคุ้นกับชื่อ Xposed Framework ซอฟต์แวร์สำหรับปรับแต่งพฤติกรรมของระบบและแอพ โดยไม่ต้องยุ่งกับการแก้ไขไฟล์ APK ช่วยให้ใช้ไฟล์ APK ดั้งเดิมของแอพได้เลย ลดปัญหาจัดการเวอร์ชันของแอพที่ต้องการปรับแต่งลงได้ (คำอธิบายละเอียด)

รูปแบบการใช้งาน Xposed คือต้องติดตั้งตัว Xposed Framework เข้าในระบบก่อน จากนั้นค่อยติดตั้งโมดูลปรับแต่งที่มีคนสร้างไว้แล้วเป็นจำนวนมาก (หรือจะสร้างเพิ่มเองก็ได้)

เครื่องมือแปลงโค้ดแอพแอนดรอยด์ให้สามารถรันได้บน Windows 10 Mobile หลุดกันมาได้ไม่นาน แต่ก็มีข้อจำกัดบางประการ นั่นคือไม่สามารถติดตั้ง Google Play Services ได้ จนกระทั่งเมื่อวานนี้มีมือดีจากชุมชน XDA รายหนึ่งนามว่า Karov_mm ไปทำการแฮกให้สามารถติดตั้งได้ผ่านทาง adb shell และทำให้ตัวบริการอย่าง Google Play Store สามารถทำงานได้โดยตรงจากตัวอุปกรณ์

ผู้ใช้บน XDA รายหนึ่งสามารถพอร์ต Windows 7 ลงในโทรศัพท์มือถือ Asus Zenfone 2 ได้สำเร็จ โดยใช้ซอฟต์แวร์ QEMU ทำงานบน kernel ของ Android ที่ถูกดัดแปลงให้ทำงานบนสภาพแวดล้อมของ Linux ได้

การทำงานในสภาพแวดล้อมดังกล่าวจะเปิด virtualization เพื่อใช้ boot เข้าระบบปฏิบัติการบน virtual machine (QEMU) แต่ต้อง root เครื่อง, ลงเฟิร์มแวร์ที่ใช้ kernel ดัดแปลงโดยเฉพาะ, ต้องป้อนคำสั่งในการ hack ผ่าน command line, มี SD Card ที่มีความจุสูงอยู่พอสมควร และแน่นอนว่าต้องมี image ของแผ่นติดตั้ง Windows 7 เป็นไฟล์ ISO อยู่แล้วด้วย

แม้ว่าในงานเปิดตัว Nokia X ทางโนเกียจะพูดเสมอว่า Nokia X นั้นจะไม่มีบริการของกูเกิล และใช้บริการของไมโครซอฟท์แทนทั้งหมด แต่ด้วยระบบปฏิบัติการภายในที่ปรับแต่งมาจากแอนดรอยด์ ทำให้ในที่สุดมีผู้ที่สามารถลงบริการของกูเกิลในเครื่อง Nokia X ได้เป็นที่เรียบร้อย