เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว โครงการ Fedora ออกลินุกซ์ดิสโทรเวอร์ชัน 21 ซึ่งการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญคือแยก Fedora ออกเป็น 3 รุ่นย่อย ตามนโยบาย Fedora.next ที่เคยประกาศเอาไว้

ทั้ง 3 รุ่นย่อยใช้แกนของระบบปฏิบัติการเหมือนกันคือ เคอร์เนล 3.18.0, ระบบจัดการแพ็กเกจ RPM/yum, ตัวติดตั้ง Anaconda, ตัวบูตระบบ systemd จากนั้นแยกไปมีแพ็กเกจตามการใช้งาน ดังนี้

แนวทางการออกแบบ Material Design ของกูเกิล กลายเป็นแรงบันดาลใจให้มีคนทำลินุกซ์ที่ใช้หน้าตาแบบ Material แล้ว

โครงการ Quantum OS (เดิมชื่อ Quartz OS) เป็นการพัฒนาเดสก์ท็อปที่มีหน้าตาแนว Material Design โดยใช้เทคโนโลยีพื้นฐานของ Qt 5 และภาษา QML ทั้งหมด ทีมงานยังมีแผนจะสร้างชุดพัฒนา UI สำหรับสร้างแอพ Material Design ด้วย (ไม่ใช่แค่ระดับธีม แต่ทำที่ระดับ UI toolkit เลย โดยตัว toolkit จะสามารถทำงานข้ามแพลตฟอร์มได้ตาม Qt)

ตอนนี้โครงการยังอยู่ในระยะเริ่มต้น โดยทีมงานกำลังตัดสินใจว่าจะเลือกดิสโทรตัวใดเป็นฐานระหว่าง Arch Linux หรือ Ubuntu ซึ่งก็คงต้องใช้เวลาอีกสักพักหนึ่งกว่าจะเห็นผลลัพธ์เป็นรูปเป็นร่างครับ

Ubuntu 14.04 LTS "Trusty Tahr" ออกรุ่นเบต้า ก่อนเตรียมออกรุ่นจริงในเดือนหน้า ของใหม่ในรุ่นนี้ได้แก่

Linux Mint ออกรุ่น 16 รหัส Petra โดยพัฒนาอยู่บน Ubuntu 13.10 และยังแยกเป็นสองรุ่นย่อยตามระบบเดสก์ท็อปคือ MATE (แนว GNOME 2) และ Cinnamon (แนว GNOME 3) เหมือนรุ่นก่อนๆ

Ubuntu 13.10 Saucy Salamander ออกรุ่น Beta ทดสอบระบบเป็นครั้งสุดท้าย ก่อนออกตัวจริงในวันที่ 17 ตุลาคมนี้ ของใหม่ในรุ่นนี้ได้แก่

Ubuntu 13.04 Raring Ringtail ออกรุ่น Beta เพื่อทดสอบระบบ ก่อนออกรุ่นสมบูรณ์วันที่ 18 เมษายนนี้ ของใหม่ได้แก่

หลังจาก Ubuntu หันไปทำระบบเดสก์ท็อป Unity ของตัวเองโดยไม่ใช้ GNOME 3 ตัวเต็ม (อย่างที่เคยเป็นในยุค GNOME 2) ทำให้มีนักพัฒนากลุ่มหนึ่งพยายามผลักดันให้มี Ubuntu เวอร์ชัน GNOME 3 ด้วย (เช่นเดียวกับ Kubuntu หรือ Xubuntu ที่ใช้ระบบเดสก์ท็อปแบบอื่น) ผลคือโครงการ GNOMEbuntu ซึ่งภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็น Ubuntu GNOME อีกทีหนึ่ง

ล่าสุด Ubuntu GNOME ได้รับอนุมัติจากโครงการ Ubuntu ให้เป็นดิสโทรย่อยอย่างเป็นทางการแล้ว นั่นแปลว่าโครงการ Ubuntu GNOME จะได้รับการสนับสนุนและเข้าถึงทรัพยากรด้านเซิร์ฟเวอร์ของ Canonical เช่นเดียวกับโครงการดิสโทรย่อยตัวอื่นๆ

หลังจาก Fedora 18 เลื่อนแล้ว เลื่อนอีก มาหลายรอบ การรอคอยก็สิ้นสุดเมื่อโครงการ Fedora ประกาศออก Fedora 18 เป็นที่เรียบร้อย

Fedora 18 โค้ดเนม "Spherical Cow" ยังเลือกใช้ GNOME 3.6.2 เป็นเดสก์ท็อปหลักเช่นเดิม แต่ในรุ่นนี้เปิดให้ใช้ MATE (โครงการแยกของ GNOME 2 ที่ริเริ่มโดย Linux Mint) เป็นทางเลือกอีกทางหนึ่งด้วย

ของใหม่อย่างอื่นได้แก่รองรับ Samba 4 และ Windows Active Directory มาตั้งแต่ต้น, เปิดใช้ Avahi สำหรับเครื่องพิมพ์ที่แชร์ภายในองค์กร, NetworkManager รองรับการทำ hotspot, รองรับ Secure Boot หรือ UEFI ที่เริ่มพบในฮาร์ดแวร์ Windows 8 เป็นต้น

หลังจากปล่อย Release Candidate มาได้ไม่นาน (ข่าวเก่า) ตอนนี้ Linux Mint 14 โค้ดเนม Nadia ก็ปล่อยตัวจริงให้ได้อัพเดตกันแล้ว ทั้งเวอร์ชัน Cinnamon 1.6 และ MATE 1.4

นักพัฒนากล่าวว่า Cinnamon 1.6 จะเสถียรกว่ารุ่นก่อน ๆ ซึ่งนอกจากนั้น ฟีเจอร์เด็ดคือสามารถตั้งชื่อ workspace ได้ และขณะสลับ workspace จะขึ้นชื่อ workspace มา ทำให้สะดวกขึ้น และเปลี่ยนมาใช้ระบบจัดการไฟล์ Nemo แทน Nautilus

Clement Lefebvre ผู้ก่อตั้งโครงการ Linux Mint ได้ประกาศว่า วันนี้ Linux Mint ปล่อยเวอร์ชัน 14 โค้ดเนม "Nadia" ซึ่งพัฒนาบนพื้นฐานของ Ubuntu 12.10 โดยมีสภาพแวดล้อมเดสก์ทอปให้เลือกทั้ง Cinnamon 1.6 ที่พัฒนาบนพื้นฐาน GNOME 3 และ MATE 1.4 ที่พัฒนาบนพื้นฐาน GNOME 2.x

บริษัท Canonical เพิ่มหน้าจอบริจาคเงินสนับสนุนโครงการ Ubuntu ในหน้าดาวน์โหลดไฟล์ ISO เวอร์ชันเดสก์ท็อป (หน้านี้)

หน้าจอบริจาคนี้แบ่งเป็นหมวดต่างๆ เช่น บริจาคเงินสำหรับพัฒนาเดสก์ท็อป, มือถือและแท็บเล็ต, รองรับฮาร์ดแวร์เพิ่มเติม, สนับสนุนโครงการอื่นๆ อย่าง Kubuntu/Xubuntu เป็นต้น โดยเราสามารถเลือกบริจาคในแต่ละหมวดได้ตามใจชอบ หรือจะกดข้ามไม่บริจาคเลยก็ไม่มีปัญหา

Canonical ประกาศเรื่องนี้บนบล็อกของบริษัทว่า การบริจาคเงินถือเป็นอีกช่องทางหนึ่งสำหรับคนที่อยากมีส่วนร่วมกับ Ubuntu โดยอาจไม่ต้องสนับสุนเรื่องการเขียนโค้ดหรือส่งแพตช์ แต่เป็นการบริจาคเงินโดยตรงแทน

Canonical ให้ข้อมูลวันออกรุ่นของ Ubuntu 13.04 หรือรุ่นโค้ดเนม R (ชื่อเต็มยังไม่ออก) มาแล้วครับ

โดยคร่าวๆ แล้ว Ubuntu 13.04 จะออกมาทั้งหมดสี่ครั้ง (รวมตัวจริง) ได้แก่

• Alpha 1 วันที่ 1 ธันวาคมปีนี้
• Alpha 2 วันที่ 2 กุมภาพันธ์ปีหน้า
• Beta วันที่ 7 มีนาคมปีหน้า
• ตัวจริงวันที่ 25 เมษายนปีหน้า

และขณะนี้ Ubuntu 12.10 (Quantal Quetzal) อยู่ในสถานะรุ่น Beta และจะออกตัวจริงวันที่ 18 ตุลาคมครับ

การปรับปรุงในรุ่น 12.2 ที่สำคัญ ๆ มีดังนี้

Mandriva ลินุกซ์สัญชาติฝรั่งเศส (Mandrake เดิม) มีชะตาชีวิตลุ่มๆ ดอนๆ มาตลอดในช่วงหลัง เพราะบริษัทแม่ Mandriva SA มีปัญหาทางการเงินเรื้อรัง (จนทีมงานบางส่วนแยกไปทำดิสโทรใหม่ชื่อ Mageia)

ทีมงาน Ubuntu กำลังพิจารณากันว่าสุดท้ายแล้ว Ubuntu 12.04 Precise Pangolin ที่จะออกช่วงปลายเดือนนี้ จะใช้สถาปัตยกรรมแบบไหนเป็นหลักระหว่าง 32 หรือ 64 บิต (ข่าวเก่าเรื่องแผนการของ 12.04)

Ubuntu 12.04 เดินทางมาถึงรุ่น Beta 2 ซึ่งจะเป็นรุ่นสุดท้ายก่อนออกตัวจริงปลายเดือนเมษายน ของใหม่ได้แก่

Ubuntu 12.04 ออกรุ่น Beta 1 มาให้ทดสอบแล้ว ของใหม่ที่สำคัญในรุ่นนี้คือ เปลี่ยนเมนูบาร์เป็น HUD ซึ่งเป็นฟีเจอร์ที่ถูกวิจารณ์มาก (ต้องลองกันเองว่าสุดท้ายจะดีแค่ไหน)

จากข่าวก่อนหน้านี้ ความนิยม Ubuntu ร่วง Linux Mint กลายเป็นดิสโทรยอดนิยม ซึ่งกระบวนการวัด "ความนิยม" อาจไม่สะท้อนสภาพความเป็นจริงเท่าไรนัก เพราะวัดข้อมูลจากคนเข้าหน้าเว็บของดิสโทรแต่ละตัวบนเว็บ DistroWatch เท่านั้น

เว็บไซต์ Royal Pingdom รวบรวมสถิติจากเว็บไซต์ DistroWatch.com ซึ่งเป็นเว็บรวมข้อมูลของลินุกซ์ดิสโทรต่างๆ ผลปรากฎว่าดิสโทรอันดับหนึ่งในอดีต Ubuntu มีความนิยมลดลงเรื่อยๆ และโดน Linux Mint แซงในช่วงกลางปี 2010

ความน่าสนใจอยู่ที่ปี 2011 อัตราความนิยม (วัดจากการเข้าชมหน้าเว็บของแต่ละดิสโทรใน DistroWatch) ของ Mint เพิ่มขึ้นสูงมาก ในขณะที่ Ubuntu ก็ตกลงมากจนโดน Fedora และ openSUSE แซงหน้าไปแล้ว

ปี 2011 เป็นปีที่ Ubuntu ตัดสินใจเปลี่ยนระบบจัดการเดสก์ท็อปเป็น Unity ของตัวเอง หรือมันคือปัจจัยที่ทำให้ผู้ใช้ Ubuntu เดิมเปลี่ยนไปใช้ Linux Mint (และดิสโทรอื่นๆ) แทน?

openSUSE 12.1 ออกแล้วตามกำหนด (ลิงก์สำหรับดาวน์โหลด)

ของใหม่ในรุ่นนี้คือ

Mandriva ดิสโทรลินุกซ์สัญชาติฝรั่งเศส ซึ่งภายหลังมี ปัญหาทางการเงิน และ

แนะนำดิสโทรตัวใหม่ที่น่าสนใจทั้งแนวคิดและชื่อผู้สร้าง

Anti-Tamper/Software Protection Initiative Technology Office (AT/SPI) ห้องวิจัยด้านความปลอดภัยของกองทัพอากาศสหรัฐ ใต้การดูแลของกระทรวงกลาโหมสหรัฐ ได้พัฒนาดิสโทรลินุกซ์ชื่อ Lightweight Portable Security (LPS) สำหรับเปลี่ยนคอมพิวเตอร์ที่ "ไม่รู้ว่าปลอดภัยหรือไม่" ให้มีสถานะเป็น "ปลอดภัยต่อการส่งข้อมูลสำคัญ"

Tanner Helland บล็อกเกอร์ที่เริ่มดังเนื่องจากการรีวิวฟีเจอร์และพัฒนาการของ Ubuntu เขียนบล็อกถึง 10 ฟีเจอร์ที่เขาอยากเห็นใน Ubuntu 10.10 แยกเป็น 10 ตอน ผมว่าน่าสนใจสำหรับผู้ใช้ Ubuntu แถวๆ นี้

Novell เปิดตัว SUSE Studio ซึ่งเป็น web app สำหรับสร้างลินุกซ์ดิสทริบิวชันตามความต้องการของผู้ใช้แต่ละคน เป้าหมายหลักคือสร้างดิสโทรสำเร็จรูปสำหรับงานเฉพาะทาง (เช่น ดิสโทรสำหรับเซิร์ฟเวอร์ฐานข้อมูล, ดิสโทรสำหรับเซิร์ฟเวอร์สำนักงาน เป็นต้น

SUSE Studio จะเตรียมระบบปฏิบัติการส่วนพื้นฐานไว้ให้ จากนั้นผู้ใช้จะเลือกแพกเกจของซอฟต์แวร์ (ซึ่งอิงกับ SUSE อยู่แล้ว) ด้วยตัวเอง เตรียมส่วนของคอนฟิกและข้อมูลต่างๆ เอง แล้วทดสอบการใช้งานผ่านหน้าเว็บ (เป็น Flash จำลองการทำงานของลินุกซ์) ขั้นสุดท้ายคือสั่งสร้างดิสโทรออกมาเป็น ISO ซึ่งสามารถใช้ได้กับ Live CD, USB image หรือจะเป็น VMware/Xen/EC2 ก็ได้

Ubuntu ได้เปิดตัว Ubuntu 9.04 เรียบร้อยแล้วครับ ชื่อรหัส Jaunty Jackalope สำหรับของเล่นใหม่ๆ ในรุ่นนี้:

• บูทไวขึ้น (อาจถึง 25 วินาที)
• สนับสนุนอุปกรณ์เต็มรูปแบบบนโน้ตบุ๊ก-พีซีบางเครื่อง
• ปรับปรุงระบบ hibernate
• สลับ 3G / Wi-Fi ดีขึ้น และสนับสนุนการ์ดเพิ่มขึ้น

ที่มา: IRC #ubuntu-release-party และ Press Release