openSUSE เปิดตัวซอฟต์แวร์ GUI จัดการแพ็กเกจตัวใหม่ชื่อ YQPkg เขียนด้วย Qt เพื่อเป็นทางเลือกใหม่แทน YaST ของเดิมที่มีความซับซ้อนสูง

จุดเด่นของ YQPkg คือเขียนขึ้นมาใหม่ทั้งหมดโดยไม่ต้องพึ่งพาส่วนประกอบใดๆ ของ YaST เลย ตัวมันขี่อยู่บน libzypp ที่ใช้จัดการแพ็กเกจแบบคอมมานด์ไลน์

สถานะของ YQPkg ยังเป็นอัลฟ่า และยังขาดฟีเจอร์หลายอย่าง เช่น การจัดการคีย์ GPG แต่ในอนาคตก็ดูมีศักยภาพ ที่จะนำมาใช้แทน YaST ซึ่งถือเป็นแอพครอบจักรวาลในโลกของ SUSE และตอนนี้โครงการ SUSE เองกำลังเขียนหลายๆ ส่วนมาแทน YaST อยู่

ทีมวิศวกรของฝ่ายวิจัย Machine Learning ของแอปเปิล เผยแพร่รายละเอียดตัวเร่งการทำ LLM Inference โดยร่วมมือกับ NVIDIA เพื่อทดสอบประสิทธิภาพบนจีพียูของ NVIDIA

เครื่องมือที่แอปเปิลพัฒนาและโอเพนซอร์สนี้ชื่อว่า Recurrent Drafter หรือย่อว่า ReDrafter เป็นโมเดลที่รวมสองอัลกอริทึมคือ Beam Search กับ Dynamic Tree Attention เพื่อเร่งความเร็วในการสร้างโทเค็นผลลัพธ์ของ LLM สูงสุดที่ระดับ 3.5 โทเค็นต่อหนึ่งขั้นตอนของโมเดลโอเพนซอร์ส

ผลการทดสอบความเร็วในการสร้างโทเค็นผลลัพธ์ด้วย TensorRT-LLM ของ NVIDIA พบว่า ReDrafter ทำงานได้เร็วกว่าวิธีดั้งเดิม 2.7 เท่า ทำให้วิธีการนี้อาจนำมาช่วยให้การสร้างผลลัพธ์ของ LLM ให้เร็วขึ้นในมุมผู้ใช้งาน และลดการใช้ทรัพยากรจีพียูลงได้ด้วย

ไมโครซอฟท์ออก MarkItDown ไลบรารีภาษาไพธอนสำหรับแปลงเอกสารในชุด Microsoft Office (.docx, .xlsx, .pttx) รวมถึงไฟล์ PDF, HTML ให้อยู่ในฟอร์แมต Markdown

เนื่องจาก MarkItDown ออกแบบมาเป็นไลบรารี วิธีการใช้งานจึงต้องเรียกผ่านการเขียนโค้ด Python สั้นๆ ตามตัวอย่าง

from markitdown import MarkItDown

markitdown = MarkItDown()
result = markitdown.convert("test.xlsx")
print(result.text_content)

เป้าหมายของ MarkItDown คือแปลงไฟล์เอกสารประเภทต่างๆ มาเป็น Markdown ฟอร์แมตเดียว เพื่อให้สะดวกกับการนำไปประมวลผลต่อในงานอื่นๆ เช่น วิเคราะห์ข้อมูลประเภทข้อความ ตัวไลบรารีเป็นโอเพนซอร์ส ใช้สัญญาอนุญาตแบบ MIT

Turso สตาร์ตอัพด้านฐานข้อมูล ผู้ดูแลโครงการ libSQL ที่เป็น fork ของ sqlite เพื่อแก้ปัญหา SQLite ไม่รับแพตช์ภายนอก ประกาศโครงการ Limbo ฐานข้อมูลใหม่เขียนด้วย Rust แต่ยังเข้ากันได้กับ SQLite

โครงการนี้เริ่มจากโครงการทดลองของ Pekka Enberg ทีมงานของ Turso โดยทดลองส่วนตัวอยู่ระยะหนึ่ง แม้ไม่ได้โปรโมทแต่กลับได้รับความสนใจ GitHub Star เกินพันและมีผู้ส่งแพตช์หลายสิบคน

ความยากของการพัฒนาคือชุดทดสอบ SQLite นั้นไม่เปิดให้คนภายนอก และต้องเสียค่าไลเซนส์เพื่อใช้งาน ทาง Turso เลือกใช้ Deterministic Simulation Testing (DST) เพื่อจำลองการทำงานและตรวจสอบว่าพฤติกรรมเหมือนกับ SQLite ดั้งเดิม

Seth Larson นักพัฒนาที่รับผิดชอบส่วนความปลอดภัยของโครงการ Python Software Foundation โพสต์บล็อกแสดงความกังวลต่อการรายงานปัญหาความปลอดภัยในซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส โดยพบจำนวนการแจ้งปัญหาบั๊กที่คุณภาพต่ำ เป็นสแปม เนื่องจากเป็นรายงานที่ออกมาจากปัญญาประดิษฐ์ LLM เพิ่มมากขึ้น

เขาบอกว่าการตรวจสอบยืนยันปัญหาความปลอดภัยในซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส ต้องใช้ผู้เชี่ยวชาญและสิ่งเหล่านี้คือต้นทุนทั้งแรงงานและเวลา หากแนวโน้มการส่งรายงานปัญหาด้วย AI LLM ไม่มีคุณภาพแบบนี้มีมากขึ้น อาจกระทบต่อคนทำงานให้รู้สึกมีภาระเพิ่มแต่ไม่เกิดประโยชน์ สามารถมองเป็นภัยคุกคามอย่างหนึ่งของชุมชนโอเพนซอร์สได้

Ollama เพิ่มฟีเจอร์การเอาท์พุตข้อมูลเป็น JSON แบบเดียวกับ LLM API ต่างๆ โดยกำหนด schema ของ JSON ได้โดยตรง และโดยรวมเอาท์พุตแน่นอนกว่า JSON mode

สำหรับไลบรารี Ollama ในภาษา Python จะสามารถกำหนด schema ได้ทั้ง Python dict และ Pydantic ซึ่งจะสามารถตรวจสอบเอาท์พุตก่อนใช้งานได้ด้วย ส่วนไลบรารีภาษา JavaScript ก็สามารถใช้ Zod ได้

ฟีเจอร์นี้สามารถใช้งานร่วมกับไลบรารี OpenAI ได้โดยตรง ทาง Ollama แนะนำว่าในพรอมพ์ควรระบุไว้เสมอว่าให้แสดงเอาท์พุตเป็น JSON

ที่มา - Ollama

Mozilla เปลี่ยนวิธีบีบอัดไฟล์ติดตั้ง Firefox บนลินุกซ์ จากเดิมใช้ .tar.bz2 มาเป็น .tar.xz เพื่อขนาดที่เล็กลงถึง 25%

xz เป็นซอฟต์แวร์บีบอัดที่ใช้อัลกอริทึม LZMA ที่มีประสิทธิภาพสูงกว่า gz หรือ bz2 ทั้งในแง่ขนาดไฟล์หลังบีบอัด และความเร็วในการคลายไฟล์ ช่วงหลังๆ ลินุกซ์ดิสโทรต่างๆ ล้วนแต่รองรับ xz หมดแล้ว ทำให้ไม่มีปัญหาเรื่องความเข้ากันได้ในการใช้งาน

Mozilla บอกว่าเลือกระหว่าง xz กับ Zstandard (.zst) ที่มีความเร็วการคลายไฟล์สูงกว่าเล็กน้อย แต่สุดท้ายเลือก xz เพราะบีบอัดได้มากกว่า ช่วยประหยัดพื้นที่และแบนด์วิดท์ รวมถึงมีดิสโทรที่รองรับมากกว่าด้วย

Andrew Ng หนึ่งในผู้บุกเบิกวงการ deep learning ออกไลบรารี aisuite ไลบรารีที่ไม่ซับซ้อนนัก สำหรับการเชื่อมต่อ LLM จากผู้ให้บริการหลากหลายเจ้า โดยโค้ดเปลี่ยนเฉพาะชื่อโมเดลเท่านั้น

ปัญหาการเชื่อมต่อ LLM จากผู้ผลิตหลายรายนั้นมีมานาน แต่ช่วงหลังๆ ปัญหาก็น้อยลงมากเนื่องจากผู้ให้บริการรายใหม่ๆ ยอมแพ้หันไปทำ API ของตัวเองให้เข้ากันได้กับ OpenAI แทน แม้แต่คู่แข่งหลักอย่างกูเกิลก็ต้องทำตามแนวทางนี้

Odoo บริษัทซอฟต์แวร์ ERP โอเพนซอร์ส ประกาศขายหุ้นเดิมให้กับกลุ่มนักลงทุน รวมเป็นเงิน 500 ล้านยูโร ซึ่งกลุ่มนักลงทุนนำโดย CapitalG ของ Alphabet และ Sequoia Capital ร่วมด้วย BlackRock, Mubadala Investment Company, HarbourVest Partners, AVP และ Alkeon

Odoo บอกว่าการขายหุ้นครั้งนี้ทำให้มูลค่ากิจการของบริษัทเพิ่มเป็น 5 พันล้านยูโร ทั้งนี้ Odoo มีสถานะเป็นยูนิคอร์นมาตั้งแต่ปี 2021

จำนวนผู้ใช้งาน Odoo มีมากกว่า 13 ล้านราย มีลูกค้าใหม่เพิ่มเติมเฉลี่ย 7,000 รายทุกเดือน มีการเติบโตที่ระดับ 40% ต่อปี ใน 12 เดือนข้างหน้าคาดมีรายรับ 650 ล้านยูโร และน่าจะแตะ 1 พันล้านยูโรได้ในปี 2027

Ondsel บริษัทผู้พยายามปรับปรุงโปรแกรม FreeCAD เพื่อทำเป็นเวอร์ชั่นที่แข่งกับโปรแกรม CAD เชิงพาณิชย์ได้ ประกาศปิดตัวลงแล้ว หลังจากเปิดกิจการมาเมื่อต้นปี 2023 เท่านั้น

ที่ผ่านมา Ondsel ออกโปรแกรม Ondsel ES ของตัวเองมาหลายเวอร์ชั่น มีการปรับปรุงหน้าจอ UX/UI ให้ใช้งานง่ายขึ้นกว่า FreeCAD และเพิ่มฟีเจอร์เช่น SheetMetal สำหรับการขึ้นรูปโลหะแผ่น

Brad Collette นักพัฒนาหลักของ FreeCAD ที่ร่วมก่อตั้ง Ondsel ยอมรับว่าการแข่งขันในตลาด CAD/CAM นั้นทำได้ยากอยู่แล้ว และช่วงเวลาสองปีของบริษัท Ondsel ก็พยายามหาแนวทางธุรกิจไปพร้อมๆ กับการพัฒนาโปรแกรม แต่ก็หาแนวทางทำเงินไม่ได้จนเงินทุนหมดลง

โครงการ GNU Compiler Collection หรือ GCC เปิดตัวคอมไพเลอร์ภาษา Rust (gccrs) เป็นอีกทางเลือกหนึ่งนอกเหนือจากคอมไพเลอร์หลักของโครงการ Rust โดยตรง (rustc)

แนวทางของ GCC ต้องการเป็นชุดคอมไพเลอร์สำหรับภาษาโปรแกรมแบบครบวงจร และสร้างคอมไพเลอร์สำหรับภาษาต่างๆ ในชุดอยู่แล้ว (เช่น gccgo) กรณีของ gccrs ถูกพัฒนาขึ้นมาตั้งแต่ปี 2014 ก่อน Rust ออกเวอร์ชัน 1.0 ด้วยซ้ำ แต่ถูกทอดทิ้งไประยะหนึ่ง ก่อนมีนักพัฒนารายอื่นมารับช่วงโครงการต่อในปี 2019 แล้วพัฒนาต่อเรื่อยมา

Ruby on Rails ออกเวอร์ชั่น 8.0 ชูฟีเจอร์สำคัญคือการรวมเอา Kamal 2 พรอกซี่สำหรับการ deploy โครงการอย่างรวดเร็ว ต้องการเพียง SSH key จากเซิร์ฟเวอร์เท่านั้น ขณะที่ฝั่งแอปพลิเคชั่นเองมีพรอกซี่ Thruster สำหรับการบีบอัดข้อมูลและแคชในตัว ทำให้โดยรวมไม่ต้องใช้ nginx เลย

ฝั่งข้อมูลในการทำงานนั้น Rails 8 ไม่ต้องการ Redis สำหรับ PubSub, Cahce และ Queue แล้ว โดยอาศัยโครงการ Solid ที่เป็น adapter ฐานข้อมูลหันมารองรับ SQLite ทั้งหมด โดยโครงการภายในของ 37signals เองก็ใช้ SQLite บน production หลายตัว เช่น Campfire และ Writebook

การอัพเกรดยังมีฟีเจอร์เล็กๆ น้อยๆ อีกจำนวนมาก ActiveModel มีฟีเจอร์ใหม่ๆ เช่น ขอยกเว้นเงื่อนไขการ validate ข้อมูล, เพิ่มระบบรีเซ็ตรหัสผ่านในตัว

Microsoft Azure เปิดโครงการ Hyperlight ไลบรารีภาษา Rust สำหรับการรันฟังก์ชั่นขนาดเล็ก แต่แยกออกเป็น hypervisor ของตัวเองเพื่อเพิ่มความปลอดภัย ที่แม้แอปพลิเคชั่นถูกแฮกตัวแฮกเกอร์ก็ไม่สามารถเจาะโปรเซสอื่นๆ ที่อยู่ในเครื่องเดียวกันได้

Hyperlight ใช้เวลาเริ่มโปรเซสประมาณ 1-2ms อยู่ตรงกลางระหว่างการรัน sandbox ปกติที่ใช้เวลาน้อยกว่า 0.03ms เท่านั้น กับการรัน VM เดิมๆ ที่ใช้เวลาอย่างน้อยๆ 120ms แนวทางการรันแอปพลิเคชั่นบนระบบ virtual machine โดยตรงเช่นนี้มีหลายคนพยายามทำมาก่อนแล้ว เช่น Firecracker ของ AWS

โครงการ Hyperlight โอเพนซอร์สแบบ Apache 2.0 และไมโครซอฟต์ยังส่งโครงการเข้า CNCF ในฐานะโครงการ Sandbox ด้วย

Fedora ออกเวอร์ชัน 41 ตามรอบการออกทุก 6 เดือน ซอฟต์แวร์ใหม่ในเวอร์ชันนี้ได้แก่

จากข่าว Open Source Initiative หรือ OSI ออกมาให้นิยามของ AI โอเพนซอร์สว่าต้องมีเงื่อนไขใดบ้าง ซึ่งผลคือนิยามนั้นทำให้โมเดล AI ที่ผู้พัฒนาเผยแพร่บอกว่าเป็นโอเพนซอร์สยอดนิยมหลายตัว ไม่เข้าข่าย ซึ่งรวมทั้ง Llama ของ Meta ด้วย

Faith Eischen โฆษกของ Meta ชี้แจงว่าบริษัทเห็นด้วยกับ OSI ที่ทำงานร่วมกันเป็นพาร์ตเนอร์มาตลอดในหลายประเด็น แต่กับนิยาม AI โอเพนซอร์สนี้บริษัทไม่เห็นด้วย เพราะยังไม่มีนิยามเดียวที่สามารถใช้ได้ สำหรับโลกของ AI ที่มีความซับซ้อนสูง และมีการพัฒนาเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว

Open Source Initiative (OSI) หน่วยงานผู้ให้นิยามของซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส ประกาศนิยามของปัญญาประดิษฐ์โอเพนซอร์ส The Open Source AI Definition – 1.0 เพื่อให้อุตสาหกรรมเข้าใจตรงกันว่าการเป็นโอเพนซอร์ส (ตาม OSI) ต้องมีเงื่อนไขใดบ้าง

แนวทางนิยามของ OSI สำหรับปัญญาประดิษฐ์นั้นไม่ต่างจากซอฟต์แวร์มากนัก แต่เพิ่มนิยามรายละเอียด แยกส่วน เช่น ข้อมูลที่ใช้ฝึกนั้นต้องให้รายละเอียดเพียงพอ แม้จะไม่ต้องแชร์ข้อมูลออกมาเสมอไป, ตัวโค้ดที่ใช้รันต้องใช้สัญญาอนุญาตที่ OSI รองรับว่าเป็นโอเพนซอร์ส, และตัวพารามิเตอร์ต้องแจกในสัญญาอนุญาตที่ OSI รับรองเช่นกัน

วงการเคอร์เนลลินุกซ์เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว มีประเด็นดราม่าว่า นักพัฒนาเคอร์เนลชาวรัสเซียถูกถอดสิทธิจากการเป็น maintainer โดย Greg Kroah-Hartman (gregkh) เบอร์สองของวงการเคอร์เนลให้เหตุผลสั้นๆ ว่าเป็นเรื่องการปฏิบัติตามกฎระเบียบหลายอย่าง (due to various compliance requirements) และนักพัฒนาเหล่านี้สามารถขอคืนสิทธิได้เมื่อส่งเอกสารตามที่เราต้องการ

เมื่อเหตุผลไม่ชัดเจน จึงมีเสียงประท้วงว่าทำไมถึงตัดสิทธินักพัฒนาเหล่านี้ตามมา ซึ่ง Linus Torvalds เจ้าเก่าก็มาตอบ (แบบดุดันเหมือนเดิม) ว่าการตัดสินใจครั้งนี้เกิดขึ้นไปแล้ว การรวมตัวประท้วงกันเยอะๆ (เขาใช้คำว่า Russian troll factories) ไม่ได้ช่วยแก้ปัญหาแต่อย่างใด

ประเด็นเรื่องการนำซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สไปใช้งานหารายได้ แล้วไม่นำกำไรที่ได้ส่งกลับสู่ชุมชน เป็นสิ่งที่ถกเถียงกันในโลกโอเพนซอร์สตลอดมา (กรณีล่าสุดคือ WordPress กับ WP Engine และ WordPress กับ 37signals ก่อนหน้านี้มีอีกหลายสมรภูมิ เช่น Elasticsearch กับ AWS และ Redis)

IBM เปิดตัวโมเดล Granite เวอร์ชัน 3.0 ซึ่งเป็นเวอร์ชันอัพเดตจาก Granite 1.0 ที่เปิดตัวเมื่อเดือนพฤษภาคม

Granite เป็นโมเดลภาษาขนาดใหญ่ (LLM) ที่เปิดเป็นโอเพนซอร์สใต้สัญญาอนุญาตแบบเปิดกว้าง Apache 2.0 ชูจุดเด่นด้านประสิทธิภาพสูงกว่าหรือเทียบเท่าโมเดล LLM โอเพนซอร์สหรือเชิงพาณิชย์

Granite 3.0 มีให้เลือก 2 ขนาดพารามิเตอร์คือ 2B และ 8B โดย IBM โชว์เบนช์มาร์คคะแนน Hugging Face OpenLLM Leaderboard ว่าสามารถเอาชนะโมเดลโอเพนซอร์สขนาดใกล้เคียงกันอย่าง Llama 3.1 8B และ Mistral 7B

อัพเดตข่าวสารวงการ WordPress ประจำวัน บริการโฮสติ้ง WordPress.com ในเครือบริษัท Automattic ออกโปรโมชั่นใช้งานฟรี 1 ปี หากย้ายมาจาก WP Engine ที่ทะเลาะกันอยู่ แถม WordPress.com ยังบริจาค 5% ของราคาโฮสติ้ง (ที่ไม่ต้องจ่ายในปีแรกด้วย) ให้กับมูลนิธิ WordPress Foundation เพื่อนำไปใช้พัฒนา WordPress ต่อไป

นอกจากนี้ WordPress.org ยังขนพันธมิตรโฮสติ้งรายอื่นๆ มาให้เลือกใช้บริการ หากต้องการย้ายออกจาก WP Engine โดยหลายรายยกเว้นค่าบริการย้ายข้อมูล (migration cost) ให้ด้วย

ที่มา - WordPress.com, WordPress.org

ซอร์สโค้ดของ Winamp บน GitHub ถูกลบออกไปแล้ว หลังจาก Llama Group บริษัทที่เป็นเจ้าของ Winamp ได้โอเพนซอร์สเมื่อเดือนที่แล้ว แต่ถูกวิจารณ์อย่างหนักว่าเป็นโอเพนซอร์สที่มีข้อจำกัดเยอะมาก

โค้ดของ Winamp ถูกเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Winamp Collaborative License (WCL) ซึ่งระบุว่าการแก้ไขโค้ด สามารถทำได้เพื่อการใช้งานส่วนตัวเท่านั้น ไม่สามารถเผยแพร่โค้ดที่ถูกแก้ไขได้เอง ต้องให้ทีมงานหลักเผยแพร่เท่านั้น

Matt Mullenweg ผู้ก่อตั้ง WordPress ซีอีโอ Automattic โพสต์บล็อกตอบโต้กับ David Heinemeier Hansson หรือ DHH ผู้สร้าง Ruby on Rails หลังจาก DHH แสดงความเห็นต่อสงคราม WordPress ระหว่าง Automattic กับ WP Engine ว่ากำลังทำให้วงการโอเพนซอร์สโดยรวมสกปรกขึ้น

Matt เริ่มต้นว่านี่เป็นการโต้แย้งด้วยความเคารพต่อกัน จริง ๆ ทั้งสองคนควรโทรคุยกันเอง แต่ไม่สะดวกเพราะต่างคนต่างเดินทางอยู่ เขาบอกว่า DHH พยายามบอกว่าตนคือผู้เชี่ยวชาญโอเพนซอร์ส แต่ผลิตภัณฑ์ในบริษัท 37signals ทั้ง Hey, Campfire, Writebook, Basecamp ต่างก็ไม่ใช่โอเพนซอร์ส แถมไม่ได้รับความนิยมมากนัก

eBPF เป็นซอฟต์แวร์ที่ฝังไว้ในเคอร์เนลลินุกซ์เพื่อเก็บค่าต่างๆ เพื่อให้โลกข้างนอกเคอร์เนลมองเห็น (observability) มันจึงถูกนิยมใช้ในซอฟต์แวร์ด้านมอนิเตอร์จำนวนมาก (ทั้งมอนิเตอร์ทราฟฟิก โหลดบาลานซ์ ความปลอดภัย ฯลฯ) ข้อดีของ eBPF คือไม่ต้องแก้ไขอะไรเคอร์เนลเลย และตัวโค้ดถูกรันใน sandbox ที่มีความปลอดภัย (เอกสารอธิบาย eBPF)

อัพเดตข่าว WordPress รายวัน ล่าสุด Matt Mullenweg ผู้ก่อตั้ง WordPress ออกมาโพสต์ว่าสิทธิในการ fork หรือแยกโครงการ ถือเป็นหัวใจของโลกโอเพนซอร์ส เพราะตัว WordPress เองก็ถูก fork มาจากซอฟต์แวร์ b2/cafeblog ซึ่งเป็น CMS ยุคแรกๆ ซึ่งปัจจุบันก็ยังมีโครงการ b2evolution ที่เป็นอีกสายย่อยพัฒนาต่อไป

David Heinemeier Hansson หรือ DHH ผู้สร้าง Ruby on Rails และซีทีโอ 37signals เจ้าของแอป Basecamp ออกมาแสดงความเห็นจากประเด็นความขัดแย้งในวงการ WordPress ระหว่าง Matt Mullenweg ผู้ก่อตั้ง WordPress ซีอีโอ Automattic กับ WP Engine โดยมองว่าตอนนี้ Automattic กำลังทำตัวออกนอกเส้นทาง