หลังจากรอกันมานานข้ามทศวรรษ (GIMP 2.0 ออกปี 2004, GIMP 2.10 ออกปี 2018) ล่าสุด GIMP 3.0 ออกรุ่นเสถียรในสัปดาห์ที่ผ่านมา

การเปลี่ยนแปลงสำคัญของ GIMP 3.0 คือย้ายมาใช้ GTK 3.x เป็นฐาน รองรับหน้าจอความละเอียดสูง (HiDPI) ได้ดีกว่า GIMP 2.x และรองรับอินพุตจากแท็บเล็ตวาดรูปได้ดีขึ้น, รองรับการแก้ไขภาพด้วยฟิลเตอร์แบบไม่ทำลายต้นฉบับเดิม (non-destructive editing) และเห็นการเปลี่ยนแปลงของผลลัพธ์แบบเรียลไทม์, รองรับฟอร์แมตภาพ PSD ของ Photoshop ได้ดีขึ้น, ปรับปรุงระบบเลเยอร์ ระบบข้อความ ระบบจัดการสี รายละเอียดการเปลี่ยนแปลงทั้งหมด

GNOME ออกเวอร์ชัน 48 ตามรอบการออกทุก 6 เดือน ใช้โค้ดเนม Bengaluru ตามสถานที่จัดประชุม GNOME Asia 2024

ของใหม่ที่สำคัญใน GNOME 48 ได้แก่

ความคืบหน้าจากข่าว Ubuntu ทดลองคอมไพล์ดิสโทรด้วยโหมด O3 Optimization ของ GCC เพิ่มประสิทธิภาพ

หลังจากทดลองมาได้สักระยะ ทีม Ubuntu เก็บข้อมูลอย่างละเอียด และพบว่าถึงแม้ประสิทธิภาพบางจุดเพิ่มขึ้น แต่ประสิทธิภาพโดยรวมกลับแย่ลง แถมต้องแลกมากับขนาดของไบนารีที่ใหญ่ขึ้นด้วย ตอนนี้จึงมีโอกาสสูงที่จะกลับไปใช้โหมด O2 แบบเดิม

ใน Ubuntu เวอร์ชันหน้า 25.04 Plucky Puffin ยังปรับปรุงแพ็กเกจของสถาปัตยกรรม ARM64 เพื่อให้ Ubuntu สามารถรันบนพีซี Snapdragon X1 Elite ได้ทันที ถึงแม้ตอนนี้ยังไม่สามารถการันตีว่าจะทำได้สมบูรณ์ 100% ทัน 25.04 แต่ก็คืบหน้าขึ้นเรื่อยๆ

โครงการ Mono ที่เป็น .NET แบบโอเพนซอร์สออกเวอร์ชั่น 6.14 นับเป็นเวอร์ชั่นแรกหลังจากไมโครซอฟท์ยกโครงการให้ WineHQ พร้อมกับความเปลี่ยนแปลงสำคัญคือรองรับ สถาปัตยกรรม Arm64 บน MacOS เป็นทางการ

นอกจากการรองรับแพลตฟอร์มใหม่แล้ว ยังมีการปรับปรุงเล็กๆ น้อยๆ เช่น แก้ไขการทำงานกับ X11, รองรับ COM Interface ดีขึ้น, เพิ่มภาษาจอร์เจีย, แก้ไขคำเตือนระหว่างการคอมไพล์

LibreOffice ซอฟต์แวร์ชุดสำนักงานแบบโอเพนซอร์ส มียอดดาวน์โหลดเพิ่มสูงขึ้นมากในช่วงหลัง ตอนนี้ตัวเลขเพิ่มมาเป็นเกือบ 1 ล้านครั้งต่อสัปดาห์แล้ว

Mike Saunders รองประธานบอร์ดของ The Document Foundation ผู้ดูแลโครงการ LibreOffice ให้ข้อมูลว่าตอนนี้ฐานผู้ใช้งานน่าจะอยู่ราวๆ 200 ล้านคน, ยอดดาวน์โหลดเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ทุกเวอร์ชัน,​ หากแยกตามระบบปฏิบัติการคือ Windows 85% ตามด้วย macOS และลินุกซ์

เหตุผลที่ LibreOffice ได้รับความนิยมสูงขึ้น อาจเป็นเพราะผู้ใช้ฝั่งองค์กรเริ่มหาทางเลือกเพื่อลดค่าใช้จ่าย และไมโครซอฟท์เองหันมาเน้นบริการ subscription มากขึ้น ซึ่งหลายองค์กรไม่ต้องการจ่าย

FerretDB ฐานข้อมูลทดแทน MongoDB ออกเวอร์ชัน 2.0 รุ่นเสถียร general availability (GA) พร้อมใช้งานในระดับโปรดักชัน

โครงการ FerretDB เกิดขึ้นในปี 2021 หลัง MongoDB เปลี่ยนไลเซนส์ ตัวมันเองไม่ใช่การโคลนหรือ fork MongoDB แต่เป็นการนำ PostgreSQL โหมด JSONB มารันเบื้องหลัง แล้ว FerretDB ทำตัวเป็นฉากหน้าคอยแปลงข้อมูลใน PostgresQL มาเชื่อมต่อกับ API ของ MongoDB ของเดิม แอพพลิเคชันจึงสามารถรันได้ต่อเนื่องโดยไม่ต้องแก้ไขโค้ดเลย

Stability AI ประกาศความร่วมมือกับ Arm นำโมเดลปัญญาประดิษฐ์สร้างเสียงจากข้อมูล Stable Audio Open ที่เป็นโอเพนซอร์ส ปรับแต่งให้สามารถรันได้ที่ระดับอุปกรณ์ (On device) เช่น สมาร์ทโฟนที่มีชิปของ Arm

Stable Audio Open รันบน Arm ผ่านเฟรมเวิร์ก Arm KleidiAI ซึ่ง Stability AI บอกว่าสามารถสร้างผลลัพธ์เสียงออกมาได้เร็วกว่าวิธีเดิม 30 เท่า จากระดับนาทีเหลือเพียงไม่กี่วินาทีเท่านั้น

ในตอนนี้ Stable Audio Open ยังไม่เปิดให้ดาวน์โหลดทดสอบบน Arm แต่ทั้ง Stability AI และ Arm มีแผนนำโมเดลสร้างไฟล์เสียงให้ใช้งานในอุปกรณ์เร็ว ๆ นี้

วันนี้เป็นวันประกาศผลรางวัลออสการ์ หรือ Academy Awards ประเด็นน่าสนใจสำหรับโลกโอเพนซอร์สคือภาพยนตร์เรื่อง Flow เป็นผู้ชนะสาขาอนิเมชั่น โดยภาพยนตร์เรื่องนี้ใช้ Blender ซอฟต์แวร์เรนเดอร์สามมิติแบบโอเพนซอร์สทั้งระบบ

Gints Zilbalodis ผู้เขียนบทและผู้กำกับ และยังเป็นผู้วางแสงใน Blender ก่อนเรนเดอร์เองทั้งหมด ให้สัมภาษณ์กับทาง Blender ว่าเขาตัดสินใจใช้ Blender ตั้งแต่เริ่มโครงการ จากเดิมที่เคยใช้ Maya มาตั้งแต่สมัยเรียน

IBM ออกโมเดลภาษาขนาดใหญ่ (LLM) ของตัวเอง Granite เวอร์ชันใหม่ 3.2 ขนาดพารามิเตอร์ 8B (ข่าวของ Granite 3.0) ปรับปรุงความสามารถด้านคณิตศาสตร์และการให้เหตุผลขึ้นจากเดิมมาก และทำคะแนนเบนช์มาร์คชนะโมเดลระดับเดียวกันอย่าง GPT-4o-0513 และ Claude-3.5-Sonnet ได้

EA เคยโอเพนซอร์สเกม Command & Conquer: Tiberian Dawn และ Red Alert ไปเมื่อปี 2020 วันนี้ EA ประกาศโอเพนซอร์สเกมตระกูล Command & Conquer ภาคเก่าอีก 2 ภาคคือ Renegade และ Generals โดยซอร์สโค้ดทั้งหมดอยู่บน GitHub ใช้สัญญาอนุญาตแบบ GPLv3

EA บอกว่าสามารถค้นหาซอร์สโค้ดของเกมเก่าๆ เหล่านี้จากการนำ Command & Conquer The Ultimate Collection Bundle มาขายใหม่ในปี 2024 และนำมาปรับปรุงแก้ไขให้รองรับฟีเจอร์ด้านม็อดแบบใหม่ๆ ของ Steam Workshop ด้วยความช่วยเหลือของทีมพัฒนายุคดั้งเดิมที่คุ้นเคยกับโค้ดเหล่านี้ดี

Alibaba โอเพนซอร์ส Wan2.1 โมเดลปัญญาประดิษฐ์ที่สามารถสร้างวิดีโอได้รุ่นล่าสุด โดยมี 4 โมเดลย่อย ซึ่งถูกพัฒนาบนพื้นฐานของโมเดลสร้างรูปภาพ Tongyi Wanxiang

ทั้ง 4 โมเดลแตกต่างกันที่จำนวนพารามิเตอร์ได้แก่ Wan2.1-T2V-14B, Wan2.1-I2V-14B-720P, Wan2.1-I2V-14B-480P และโมเดลเล็กที่สุด Wan2.1-T2V-1.3B ที่สามารถรันได้บนจีพียูเกรด Consumer เช่น RTX 4090

Wan2.1 รองรับการทำงานในหลายรูปแบบอินพุททั้ง Text-to-Video, Image-to-Video, การตัดต่อวิดีโอ, Text-to-Image ไปจนถึง Video-to-Audio นอกจากนี้ยังสามารถสร้างเอาท์พุทเป็นข้อความ Visual Text รองรับทั้งภาษาจีนและภาษาอังกฤษ

หลังจาก Valve เปิดซอร์สโค้ดทั้งหมดของเกม Team Fortress 2 ชุมชนโอเพนซอร์สก็เริ่มทำงานทันที ใน GitHub ของ Team Fortress 2 มี pull request จำนวนมากจากนักพัฒนาภายนอก ฝั่งของ Valve เองก็เริ่มรับ pull request บางอันที่เป็นการแก้บั๊กเล็กๆ น้อยๆ ของ TF2 ที่ชุมชนผู้เล่นเจอกันมานานแล้ว

ตอนนี้ยังไม่มีคำอธิบายอย่างเป็นทางการจาก Valve ว่ามีเกณฑ์การเลือกรับแพตช์อย่างไรบ้าง แต่ก็เป็นสัญญาณอันดีว่าเกม TF2 จะเริ่มมีชีวิตและเติบโตต่อไปด้วยตัวเองได้

GNU Emacs ซอฟต์แวร์แก้ไขข้อความในตำนาน (ตำนานจริงๆ เพราะออกเวอร์ชันแรกต่อสาธารณะในปี 1985) ออกเวอร์ชันใหม่ 30.1 (ถือเป็นเวอร์ชันแรกของ 30.x) มีของใหม่ที่สำคัญคือ Emacs ถูกพอร์ตมายัง Android เป็นครั้งแรก

การใช้งาน Emacs บน Android จำเป็นต้องคอมไพล์โดยมี Android NDK เข้าช่วย (เพราะ Emacs เขียนด้วย C) ตอนนี้ทางโครงการ GNU Emacs ยังไม่ได้แจกจ่ายไบนารีหรือแพ็กเกจของ Emacs บน Android ออกมา (ใครอยากได้ต้องคอมไพล์ใช้เอง) ต้องรอดูกันว่าทางโครงการจะตัดสินใจทำแพ็กเกจอย่างเป็นทางการ หรือจะเปิดให้ชุมชนผู้ใช้งานทำกันเอง (ก่อนหน้านี้มีแพ็กเกจอย่างไม่เป็นทางการ พอร์ตกันเองอยู่ก่อนแล้วบน F-Droid)

ไมโครซอฟท์เปิดซอร์สโค้ดบางส่วนของ DirectX ออกสู่สาธารณะ โค้ดส่วนนี้เรียกว่า DirectX Intermediate Language (DXIL) เป็นภาษาขั้นกลางสำหรับแปลงเป็นไบนารีของ shader ให้กับไดรเวอร์ DirectX อีกที

สิ่งที่ไมโครซอฟท์ประกาศไว้ว่าจะโอเพนซอร์สมี 2 ส่วนคือ DXIL Validator เอาไว้ตรวจสอบว่าไบนารี DXIL ทำงานได้ถูกต้อง และ DXIL Validator Hash เอาไว้คำนวณค่าแฮชจาก DXIL เพื่อนำมาเปรียบเทียบค่าที่สร้างจากไบนารี

ไมโครซอฟท์อธิบายว่าเปิดซอร์สโค้ด 2 ส่วนนี้ออกมา เพื่อให้ชุมชนนักพัฒนาสามารถไปตรวจสอบแฮชได้เอง โดยไม่ต้องใช้วิธี reverse engineering และเปิดทางให้ดิสโทรลินุกซ์ไปสร้างไบนารีเหล่านี้ใช้งานได้ด้วย (ไมโครซอฟท์ออกไบนารีของ DXIL ให้เฉพาะ Ubuntu)

DeepSeek ประกาศโอเพนซอร์สโครงการต่างๆ ภายในบริษัทจำนวน 5 repository ในสัปดาห์หน้า (จะเปิด 1 วัน 1 repo) เพื่อสร้างความโปร่งใสแบบสุดๆ ต่อสาธารณะ

บริษัทบอกว่าเชื่อว่าการเปิดซอร์สโค้ดของตัวเองจะช่วยให้วงการ AI โลกพัฒนาเร็วขึ้นในภาพรวม

Valve เปิดซอร์สโค้ดทั้งหมดของเกม Team Fortress 2 ทั้งฝั่งเซิร์ฟเวอร์และไคลเอนต์ เพื่อให้นักสร้างม็อดนำไปแก้ไขได้อย่างเต็มที่ ซอร์สโค้ดเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของ Source SDK ที่เผยแพร่บน GitHub

เงื่อนไขเดียวของการเปิดซอร์ส Team Fortress 2 คือม็อดต่างๆ จะต้องเป็น non-commercial ห้ามใช้งานในเชิงพาณิชย์ แต่สามารถนำขึ้นไปแจกจ่ายบน Steam ด้วยชื่อเกมใหม่ (ที่ต่างจาก TF2 ได้)

Fedora ประกาศออกอิมเมจ Fedora 41 สำหรับใช้งานบนบอร์ด RISC-V ยอดนิยม (หรือรันบนเครื่อง virtual machine ที่เป็น RISC-V ก็ได้) เพื่ออำนวยความสะดวกให้นักพัฒนาสาย RISC-V มากขึ้น

Fedora บอกว่า RISC-V ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นในช่วงหลัง มีฮาร์ดแวร์ใหม่ๆ ออกสู่ตลาดหลายรุ่น แต่เดิมทีโลก RISC-V มักใช้กันแต่ Debian หรือดิสโทรที่แตกหน่อมาจาก Debian การมีระบบปฏิบัติการตัวอื่นๆ อย่าง Fedora เข้ามาซัพพอร์ต ออกอิมเมจของ Fedora เวอร์ชันใหม่ล่าสุดให้ ย่อมช่วยให้การใช้งานบอร์ด RISC-V แพร่หลายขึ้น

วงการเครื่องพิมพ์สามมิติ คงคุ้นกับโมเดลเรือ 3DBenchy ที่เปรียบเสมือน Hello World ของโลกเครื่องพิมพ์สามมิติ และประเมินว่ามันน่าจะเป็นโมเดลที่ถูกพิมพ์ออกมาเยอะที่สุดในโลก

ที่มาของโมเดลตัวนี้เริ่มในปี 2015 โดยบริษัท Creative Tools จากสวีเดน สร้างขึ้นมาเพื่อทดสอบการทำงานของเครื่องพิมพ์ และถูกใช้กันต่อๆ มาอย่างแพร่หลาย

เวลาผ่านมา 10 ปี บริษัท Creative Tools ไม่เหลืออยู่แล้วเพราะไปควบรวมกับบริษัทซอฟต์แวร์ด้านก่อสร้าง-การผลิตชื่อ NTI Group จากเดนมาร์กในปี 2024 แตตัวโมเดล 3DBenchy ยังมีชีวิตต่อมาเรื่อยๆ

หลังจาก Hector Martin นักพัฒนาเคอร์เนลผู้ดูแลโครงการ Asahi Linux ลาออก เพราะทะเลาะกับ Linus Torvalds เรื่องโค้ดภาษา Rust ในเคอร์เนล

ล่าสุดมีนักพัฒนาลาออกอีกคนคือ Karol Herbst ที่พัฒนาโครงการ Nouveau ไดรเวอร์จีพียู NVIDIA แบบ reverse engineering สำหรับเคอร์เนลลินุกซ์ ภายหลัง NVIDIA เปิดซอร์สไดรเวอร์จีพียูบางส่วน แต่จีพียูรุ่นเก่าๆ ยังต้องใช้ Nouveau อยู่ ปัจจุบัน Herbst เป็นพนักงานของ Red Hat และร่วมพัฒนาโครงการโอเพนซอร์สอื่นๆ เช่น Mesa และไดรเวอร์ Rusticl OpenCL

Meta ประกาศยกเลิก Create React App ตัวช่วยเตรียมคอนฟิกสำหรับเขียนแอพ React ด้วยเหตุผลว่ามีข้อจำกัดทางเทคนิคหลายอย่าง ที่ทำให้ยากต่อการดูแล

การเริ่มเขียนแอพด้วย React จำเป็นต้องเตรียมเครื่องมือพื้นฐานหลายอย่าง เช่น JSX, linting, hot reloading ทำให้นักพัฒนาหน้าใหม่เริ่มต้นได้ยาก ในปี 2016 ทางทีม Meta จึงสร้าง Create React App ขึ้นมาเพื่อรวมเครื่องมือทุกอย่างไว้ด้วยกันเป็นก้อนเดียว

แต่ความง่ายในการเริ่มต้น ต้องแลกมาด้วยข้อจำกัดทางเทคนิคหลายประการ โดยเฉพาะการใช้งานระดับโปรดักชัน ซึ่ง Create React App ไม่ได้รวมฟีเจอร์สำคัญอย่าง routing, data fetching, code splitting มาให้ด้วย นักพัฒนาต้องมาเพิ่มเองภายหลัง

OBS โครงการซอฟต์แวร์สตรีมมิ่งแบบโอเพนซอร์สยอดนิยมแสดงความไม่พอใจกับโครงการ Fedora ที่นำซอฟต์แวร์ไปแพ็กเกจเป็น Flatpak แต่แพ็กเกจกลับมีปัญหาและผู้ใช้กลับไปรายงานที่โครงการ OBS เอง

Flatpak เป็นความพยายามแพ็กเกจแอปพลิเคชั่นลินุกซ์ให้ทำงานได้ทุกดิสโทรโดยในแพ็กเกจจะขนเอาไลบรารีต่างๆ ที่จำเป็นไปด้วย โดยที่จริงแล้ว OBS ก็มี Flatpak ของตัวเอง อย่างไรก็ตามในโครงการ Fedora นำ OBS มาแพ็กเกจเองอีกที โดยในเวอร์ชั่นของ Fedora นั้้นมีการอัพเกรดไลบรารี Qt ไปด้วยทำให้ให้เกิดบั๊ก

Joel Bethke นักพัฒนา OBS รายงานปัญหานี้มาตั้งแต่สามสัปดาห์ก่อนแต่ทาง Fedora ก็ไม่มีการตอบกลับ จนเขาแสดงความไม่พอใจและยื่นคำขาดว่าถ้ายังเผยแพร่แพ็กเกจต่อก็ให้เปลี่ยนชื่อซอฟต์แวร์ไป ไม่เช่นนั้นจะใช้มาตรการทางกฎหมาย

Baidu เปิดเผยว่าบริษัทเตรียมโอเพนซอร์สโมเดลปัญญาประดิษฐ์ Ernie ตั้งแต่ 30 มิถุนายนเป็นต้นไป ซึ่งเป็นผลจากการแข่งขันในตลาดโมเดลปัญญาประดิษฐ์ที่จีน ซึ่ง DeepSeek ได้สร้างผลกระทบวงกว้างส่วนหนึ่งเพราะเป็นโมเดลแบบโอเพนซอร์ส

ที่ผ่านมา Robin Li ซีอีโอ Baidu มีแนวทางสนับสนุนการพัฒนาโมเดล AI ปิด แต่การมาของ DeepSeek ทำให้ส่วนแบ่งตลาดลดลง Baidu จึงเพิ่มแนวทางที่เปิดกว้างมากขึ้น นอกจากโอเพนซอร์สโมเดลแล้ว บริษัทยังเปิดให้สามารถใช้งานแชทบอต Ernie Bot ได้ฟ รีตั้งแต่ 1 เมษายน เป็นต้นไป

ข้อมูลส่วนแบ่งตลาดแชทบอต AI ของ Aicpb ในเดือนมกราคมระบุว่า Doubao ของ ByteDance มีผู้ใช้งาน 78.6 ล้านคนต่อเดือน, DeepSeek 33.7 ล้านคน และ Ernie Bot 13 ล้านคน

ระบบเดสก์ท็อป KDE Plasma ออกเวอร์ชัน 6.3 ซึ่งถือเป็นโอกาสครบรอบ 1 ปีหลัง KDE Plasma ออกเวอร์ชัน 6.0

การเปลี่ยนแปลงสำคัญใน KDE Plasma 6.3 ได้แก่

GIMP ซอฟต์แวร์แต่งภาพสายโอเพนซอร์สยอดนิยม ออกเวอร์ชัน 3.0 RC3 ซึ่งทีมพัฒนาบอกว่าน่าจะเป็น "รุ่นทดสอบสุดท้าย" ก่อนออก GIMP 3.0 รุ่นเสถียร

เส้นทางสู่ GIMP 3.0 ถือเป็นการเดินทางอันยาวนาน หลังจากออก GIMP 2.10 เมื่อปี 2018 ก็มีการออกรุ่นเสถียรย่อยๆ ที่มีฟีเจอร์ใหม่เรื่อยๆ จำนวนถึง 20 รุ่น (เวอร์ชันล่าสุดคือ GIMP 2.10.38 รุ่นเสถียรนับเฉพาะเลขคู่)

ส่วน GIMP 3.0 มีการเปลี่ยนแปลงสำคัญคือย้ายจาก GTK 2.x มาเป็น GTK 3.x (ที่ออกครั้งแรกในปี 2011) ซึ่งจะทำให้การใช้งานบนแท็บเล็ต อุปกรณ์จอสัมผัส จอภาพความละเอียดสูง (HiDPI) ดีขึ้นมาก โดย GIMP 3.0 RC3 ใช้ฐานของ GTK 3.24.48

OnlyOffice ซอฟต์แวร์สำนักงานโอเพนซอร์สอีกค่าย (ที่ไม่ใช่ LibreOffice) ออกเวอร์ชัน 8.3 มีการเปลี่ยนแปลงสำคัญคือรองรับการเปิดและแก้ไขไฟล์เอกสารของ Apple iWork (Pages, Numbers, Keynote) รวมถึงไฟล์จาก Hancom Office ซอฟต์แวร์สำนักงานจากเกาหลีด้วย

ไฟล์ของ iWork เดิมทีจำเป็นต้องเปิดตัวซอฟต์แวร์ในชุด iWork ที่มีเฉพาะบน macOS หรือบนเว็บเท่านั้น จึงสร้างความลำบากให้ผู้ใช้พีซีทั้งวินโดวส์และลินุกซ์ การที่ OnlyOffice สามารถเปิดไฟล์เหล่านี้ได้ย่อมช่วยอำนวยความสะดวกได้มากขึ้นมาก

อย่างไรก็ตาม ไฟล์ iWork เป็นฟอร์แมตปิด และต้องใช้วิธี reverse engineering ส่งผลให้ OnlyOffice ไม่สามารถแสดงผลไฟล์นั้นได้ถูกต้องทั้งหมดเสมอไป และเว็บไซต์ OMG Ubuntu ทดสอบแล้วพบว่ายังเพี้ยนอยู่พอสมควร