Mozilla เปิดตัวโครงการใหม่เป็นเครื่องมือสำหรับสร้างเว็บไซต์ด้วย AI มีชื่อว่า Solo เน้นเจาะกลุ่มฟรีแลนซ์ และผู้ประกอบการธุรกิจแบบคนเดียวที่เรียกว่า Solopreneur ทำให้ลดเวลาและขั้นตอนการทำงานได้หลายอย่าง หากต้องการมีเว็บไซต์ธุรกิจ-บริการของตนเอง

Mozilla บอกว่าที่ต้องใช้ AI เพราะแม้ขั้นตอนการสร้างเว็บไซต์ตอนนี้จะง่ายขึ้น มีเทมเพลต มีเครื่องมือคัดรูปภาพ ช่วยเขียนเนื้อหา แต่ทั้งหมดก็ต้องใช้เวลาและไม่ได้ง่ายสำหรับทุกคน Mozilla ยังอ้างผลสำรวจพบว่า Solopreneur ส่วนใหญ่ต้องมีพาร์ตเนอร์ที่เก่งด้านเทคโนโลยีมาคอยช่วยจัดการงานด้านนี้เพิ่ม

Firefox for Android ประกาศรองรับส่วนขยายจากเวอร์ชันเดสก์ท็อป ดาวน์โหลดตรงจาก addons.mozilla.org (AMO) ในวันที่ 14 ธันวาคม 2023

ก่อนหน้านี้ Firefox for Android รองรับส่วนขยายเพียงบางตัว (ที่ถูก whitelist ในระบบเท่านั้น) แต่ภายหลังก็ประกาศไว้ว่าจะรองรับส่วนขยายในวงกว้างมากขึ้น ตอนนี้ทาง Mozilla ประกาศว่ามีส่วนขยายที่ทดสอบบน Android เรียบร้อยแล้วมากกว่า 400 ตัว และยังเชิญชวนให้นักพัฒนาส่วนขยายเข้ามาร่วมทดสอบการใช้งานบน Android กันมากขึ้น (รายละเอียด)

Mozilla ออก Firefox 120 ของใหม่ที่สำคัญคือเพิ่มเมนูคลิกขวา “Copy Link Without Site Tracking” โดยจะคัดลอกเฉพาะ URL หลักเท่านั้น ไม่แถมแท็กต่างๆ ของเว็บไซต์ที่นักการตลาดใช้ติดตามตัวตนของผู้ใช้ (ว่าคลิกมาจากไหน แคมเปญโฆษณาอะไร)

ในหน้าจอตั้งค่าความเป็นส่วนตัว Preferences → Privacy & Security ยังเพิ่มตัวเลือก Website Privacy Preferences แจ้งให้เว็บไซต์ทราบว่าไม่ต้องการให้ขายหรือแชร์ข้อมูลของเรา (แจ้งแล้วเว็บไซต์จะทำตามหรือไม่นั่นอีกเรื่องนึง) โดยการแจ้งเตือนนี้มีชื่อเรียกว่า Global Privacy Control ซึ่งเป็นสิทธิตามกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภคของรัฐแคลิฟอร์เนีย

มีประเด็นเพิ่มเติมจากการไต่สวนคดีกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ฟ้องกูเกิลเรื่องผูกขาดธุรกิจเสิร์ช โดยตัวแทนของกูเกิลนำคลิปวิดีโอการสัมภาษณ์ Mitchell Baker ซีอีโอ Mozilla มาใช้โต้แย้งข้อกล่าวหาเรื่องผูกขาด

ในคลิปนั้น Baker บอกว่าตอนที่ Mozilla ตัดสินใจเปลี่ยนไปใช้เสิร์ชของยาฮูในปี 2014 ตามข้อเสนอของ Marissa Mayer ซีอีโอยาฮูเวลานั้น โดยบอกว่าเป็นการเดิมพันร่วมกับ Mozilla แต่ผลลัพธ์ที่ได้คือความล้มเหลว เพราะเสิร์ชของยาฮูทำให้ประสบการณ์ของผู้ใช้ Firefox แย่ลงมาก

Mozilla ประกาศเปลี่ยนชื่อแบรนด์ Firefox Account มาเป็น Mozilla Account เพื่อสะท้อนว่าบัญชีสามารถใช้กับบริการอื่นๆ ในเครือ Mozilla ได้ด้วย เช่น Pocket หรือ Fakespot บริการตรวจสอบสินค้าน่าสงสัยที่ Mozilla เพิ่งซื้อกิจการมา

การเปลี่ยนแปลงมีผลเฉพาะชื่อแบรนด์เท่านั้น ตัวบัญชีไม่มีผลกระทบใดๆ ผู้ใช้สามารถล็อกอินใช้งานได้ตามปกติ

Mozilla ประกาศออกแพ็กเกจ .deb ของ Firefox Nightly รุ่นทดสอบ เพื่อให้ผู้ใช้ลินุกซ์ดิสโทรสาย Debian (รวมถึง Ubuntu และ Linux Mint) ติดตั้งและอัพเดต Firefox Nightly ได้สะดวกกว่าเดิม

ผู้ใช้ลินุกซ์ดิสโทรเหล่านี้ สามารถเพิ่ม APT repository ของ Mozilla แล้วสั่ง sudo apt-get install firefox-nightly เพื่อติดตั้งซอฟต์แวร์ได้ทันที

Mozilla บอกว่าการติดตั้ง Firefox Nightly สะดวกขึ้น ย่อมช่วยให้เกิดผู้ทดสอบ Firefox บนลินุกซ์มากขึ้นตามไปด้วย ส่งผลต่อพัฒนาการที่ดีขึ้นในภาพรวม

ที่มา - Mozilla

Mozilla ประกาศผนวกเอา Firefox Relay บริการอีเมลแบบใช้ครั้งเดียวเพื่อความเป็นส่วนตัว เข้ามาอยู่ในตัวเบราว์เซอร์ Firefox โดยตรง

แนวคิดของ Relay คือการสร้างอีเมลแบบสุ่มสำหรับใช้ครั้งเดียว (random email mask) ให้สมัครบริการบนเว็บไซต์ต่างๆ เพื่อเลี่ยงการให้อีเมลจริง (ที่อาจถูกสแปมถล่มหรือข้อมูลรั่วไหลหากเว็บนั้นถูกแฮ็ก) จากนั้นข้อมูลการสมัครบริการจะถูกส่งต่อ (relay ตามชื่อบริการ) มายังอีเมลจริงของเราอีกที

Mozilla ประกาศว่า Firefox for Android จะรองรับส่วนขยายจาก Firefox Desktop ในปีนี้ จากเดิมที่รองรับเฉพาะส่วนขยายจำนวนจำกัดมานานหลายปี

Firefox for Android จะสามารถเข้า addons.mozilla.org (AMO) เพื่อติดตั้งส่วนขยายได้เหมือนกับเวอร์ชันเดสก์ท็อป เหตุผลที่เพิ่งทำได้เป็นเพราะ Firefox for Android Nightly เพิ่งรองรับการทำงานแบบหลายโพรเซส ส่วนขยายจึงสามารถรันในโพรเซสแยกได้ และหากโดนระบบปฏิบัติการกำจัดโพรเซสทิ้ง ก็จะไม่กระทบโพรเซสหลัก

Mozilla ยังแนะนำให้นักพัฒนาส่วนขยาย เปลี่ยนวิธีการรันงานเบื้องหลังแบบ persistent มาเป็นการส่งค่าอีเวนต์แบบ non-persistent เพื่อให้ส่วนขยายกลับมาทำงานต่อได้ทันที แม้ปิดโพรเซสไป

Mozilla ระบุว่าจะประกาศวันเปิดตัวอีกครั้งในช่วงต้นเดือนกันยายน

Mozilla ออกอัพเดต Firefox เวอร์ชัน 116 มีรายการของใหม่ที่เพิ่มมาดังนี้

• Sidebar ปรับปรุงให้เรียกใช้งานและสลับหน้าได้สะดวกขึ้น รองรับทางลัดคีย์บอร์ด
• คัดลอกไฟล์จากระบบปฏิบัติการ และนำมาวางใน Firefox ได้
• เพิ่มปุ่มปรับระดับเสียงในวิดีโอที่เป็น Picture-in-Picture
• ปรับปรุงประสิทธิภาพอัปโหลดเมื่อเป็น HTTP/2

ที่มา: Mozilla

Thunderbird ออกเวอร์ชัน 115 ตามนโยบายออกรุ่นใหม่ปีละครั้ง (แต่นับเลขตาม Firefox ปีที่แล้วคือเวอร์ชัน 102) ของใหม่ที่สำคัญคือ UI ตัวใหม่ที่ชื่อ Supernova สวยงามขึ้นกว่าเดิม พร้อมเปลี่ยนโลโก้ของ Thunderbird ใหม่เพื่อสะท้อนการเข้าสู่ยุคใหม่ของซอฟต์แวร์ตัวนี้ด้วย

Mozilla ออกอัพเดต Firefox เวอร์ชัน 115 โดยมีฟีเจอร์เด่นได้แก่ สามารถย้ายข้อมูลการจ่ายเงินจากเบราว์เซอร์ที่เป็นพื้นฐาน Chrome มา Firefox ได้, ฮาร์ดแวร์ถอดรหัสวิดีโอเปิดให้ใช้สำหรับจีพียูของอินเทลบน Linux, ดร็อปดาวน์ของ Tab Manager มีปุ่มปิด ทำให้ปิดแท็บได้เร็วขึ้น และอื่น ๆ

ในอัพเดตนี้ Mozilla แจ้งข้อมูลสำคัญเรื่องการสนับสนุนระบบปฏิบัติการเก่า โดย Firefox 115 จะเป็นเวอร์ชันสุดท้ายที่สนับสนุน Windows 7, Windows 8, macOS 10.12, 10.13 และ 10.14 หรือชื่อเวอร์ชัน Sierra, High Sierra และ Mojave ตามลำดับ

หากผู้ใช้งานไม่สามารถอัพเดตระบบปฏิบัติการได้ Firefox จะอัพเดตเวอร์ชันถัดไปเป็น Firefox ESR 115 ซึ่งจะอัพเดตเฉพาะแพตช์ความปลอดภัยที่สำคัญเท่านั้น

Mozilla ประกาศซื้อกิจการ Fakespot เครื่องมือตรวจสอบและให้คะแนนรีวิวสินค้าในเว็บไซต์อีคอมเมิร์ซ ซึ่งมีทั้ง extension ของเบราว์เซอร์ และแอปในมือถือ ทั้งนี้หลังซื้อกิจการเสร็จสิ้น Fakespot จะยังมีให้ใช้งานต่อไปในทุกแพลตฟอร์มตามเดิม

Fakespot เป็นบริการตรวจสอบความน่าเชื่อของสินค้าที่ขายบนแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซด้วย AI โดยอาศัยข้อมูลรีวิวประกอบการตัดสินใจ เพื่อแยกทั้งรีวิวแบบปกติ รีวิวปลอม หรือรีวิวที่ปั่นเพื่อทำคะแนน จากนั้นจึงให้คะแนนความน่าเชื่อถือของรีวิวในสินค้านั้น ๆ ซึ่ง Mozilla บอกว่าแนวทางดังกล่าวตรงกับเป้าหมายองค์กร ที่นำ AI มาใช้งานอย่างมีจริยธรรม และช่วยสร้างระบบโฆษณาที่มีความรับผิดชอบ

Mozilla ประกาศตั้งกองทุน Mozilla.ai ด้วยเงิน 30 ล้านดอลลาร์ เพื่อสนับสนุนส่งเสริมชุมชนสตาร์ทอัพ ในการสร้างระบบนิเวศ AI ที่เชื่อถือได้ เป็นอิสระ และโอเพนซอร์ส

Mark Surman ผู้อำนวยการ Mozilla Foundation กล่าวว่า ปี 2023 ผ่านไปแล้ว 3 เดือน ก็เป็นที่ชัดเจนว่าหนึ่งในหัวข้อใหญ่ของปีนี้คือ AI ซึ่งตอนนี้มีความสนใจในระดับเดียวกับ Netscape เมื่อปี 1994 และ iPhone เมื่อปี 2007 ตอนนี้ทุกคนต่างคิดว่า AI จะสามารถทำอะไรได้บ้าง แต่เราก็สงสัยในอีกทางว่า AI จะทำงานผิดพลาดได้ไหม และเราจะรู้ได้อย่างว่ามีปัญหาแล้ว จึงเป็นที่มาของการตั้งกองทุนเพื่อสนับสนุนโครงการทำ AI ที่เชื่อถือได้

Mozilla ออก Firefox เวอร์ชัน 111 ทั้งบนเดสก์ท็อปและ Android

ของใหม่ในเวอร์ชันนี้เน้นไปที่เวอร์ชัน Android ได้แก่

Mozilla ออก Firefox 110 ต้อนรับวันวาเลนไทน์ มีของใหม่ดังนี้

โครงการ Thunderbird เกิดขึ้นพร้อมกับ Firefox (ยุคแรกใช้ชื่อ Firebird) แต่ภายหลังถูกทอดทิ้ง ไม่ได้รับความสนใจจาก Mozilla เท่ากับ Firefox และต้องเปลี่ยนมาออกรุ่นใหม่ปีละแค่รุ่นเดียว จนกระทั่งปี 2020 Mozilla ตั้งหน่วยงานลูกชื่อ MZLA Technologies ขึ้นมารับผิดชอบ Thunderbird และเพิ่มทรัพยากรบุคคลให้บ้าง ทำให้โครงการเริ่มกลับมาได้รับความสนใจอีกครั้ง

ล่าสุด ทีมพัฒนา Thunderbird ประกาศแผน 3 ปี ว่ามีเป้าหมายหลัก 3 อย่างคือ

Mozilla ออก Firefox เวอร์ชัน 109 มีการเปลี่ยนแปลงสำคัญคือ

Mozilla ผู้พัฒนาเบราว์เซอร์ไฟร์ฟอกซ์ประกาศตั้งเซิร์ฟเวอร์ Fediverse โดยใช้โดเมน Mozilla.Social พร้อมกับระบุว่าการมีโซเชียลเน็ตเวิร์คที่ไร้ศูนย์กลางนั้นเป็นเรื่องจำเป็น ระบบจะเริ่มเปิดทดสอบต้นปี 2023

เซิร์ฟเวอร์ Fediverse เปิดให้ผู้ใช้ในเว็บต่างๆ สามารถติดตามกันไปมาข้ามเว็บได้ โดยมีเซิร์ฟเวอร์แต่ละตัวรองรับโปรโตคอล ActivityPub สำหรับแจ้งโพสเนื้อหาใหม่, แก้ไขเนื้อหาเดิม, หรือลบเนื้อหา

Mozilla วิจารณ์ว่าโลกโชเชียลแบบรวมศูนย์นั้นให้รางวัลกับเนื้อหาที่เป็นพิษแล้วเรียกว่า engagement และการแก้ไขปัญหานี้ต้องอาศัยการลงทุนอีกมาก ที่ผ่านมา Mozilla มีรายได้จากการใส่บริการค้นหาในเบราว์เซอร์เป็นส่วนใหญ่ แต่ก็พยายามขยายการให้บริการไปยังบริการเสียเงินอื่นๆ เช่น บริการ VPN

วันนี้ Common Voice ของ Mozilla ซึ่งเป็นโครงการรับบริจาคเสียงเพื่อทำชุดข้อมูลเสียงสาธารณะสำหรับระบบรู้จำเสียง ได้เปิดรับบริจาคเสียงภาษาลาวแล้ว โดยภาษาลาวเป็นภาษาในตระกูลภาษาขร้า-ไท (Kra–Dai languages) ภาษาที่สองถัดจากภาษาไทยใน Common Voice

คนไทย/คนลาว ที่สามารถอ่านข้อความอักษรลาวได้ สามารถเข้าไปร่วมบริจาคได้ครับ โดยเข้าไปที่ https://commonvoice.mozilla.org/lo

สำหรับวิธีการบริจาคเสียงง่าย ๆ เพียงแค่กดปุ่มไมโครโฟน จะเห็นข้อความให้อ่าน ให้กดอัด แล้วพูดตามข้อความกำหนด แล้วกดหยุด หากประโยคที่ได้มาไม่ถูกใจสามารถกดข้ามได้ เสร็จแล้วกด ส่ง ได้

Mozilla ประกาศถอดใบรับรองของบริษัท TrustCor ผู้ให้บริการออกใบรับรองรายเล็กออกจากฐานข้อมูล root CA หลังมีรายงานว่า TrustCor มีความเกี่ยวข้องกับบริษัท Measurement Systems ผู้ให้บริการซอฟต์แวร์ด้านความปลอดภัยที่สร้าง SDK เก็บข้อมูลส่วนบุคคลผู้ใช้จากซอฟต์แวร์จำนวนมาก จนกูเกิลต้องไล่ถอดแอปออกจาก Google Play นับสิบรายการ

ทาง TrustCor ยืนยันว่าเป็นคนละบริษัทกับ Measurement Systems แต่ทั้งสองบริษัทก็มีผู้บริหารที่ทำงานข้ามบริษัทไปมา ทั้งสองบริษัทจดทะเบียนในปานามาในช่วงเวลาใกล้ๆ กัน และยังใช้ศูนย์ข้อมูลแห่งเดียวกัน

Gabriele Svelto วิศกรของ Mozilla เขียนบล็อกเล่าถึงทริกการลดอัตราการแครชของไฟร์ฟอกซ์บนวินโดวส์ที่ใช้ตั้งแต่เวอร์ชั่น 105 ว่าสาเหตุสำคัญของการแครชอย่างหนึ่งคือแรมหมดทั้งแรมจริงๆ และไฟล์ swap ของระบบปฎิบัติการ

ปกติแล้วหากหน่วยความจำหมดทั้งหน่วยความจำจริงๆ และ swap นั้นระบบปฎิบัติการจะคืนค่า error เมื่อซอฟต์แวร์ร้องขอหน่วยความจำเพิ่มเติม จากนั้นตัวโปรแกรมก็จะปิดตัวเองไป

แต่ในไฟร์ฟอกซ์ 105 ทีมพัฒนาเปลี่ยนกลไกส่วนนี้ในวินโดวส์ เนื่องจากวินโดวส์มีความสามารถเพิ่มขนาดไฟล์ swap ได้เองเมื่อพื้นที่ใกล้เต็ม ดังนั้นหากตัวเบราว์เซอร์รออีกสักหน่อยแล้วขอหน่วยความจำอีกครั้งก็มักจะขอได้

หลังจากที่ภาษาไทย เราได้ช่วยกันผลักดันให้โครงการ Common Voice ของ Mozilla เปิดรับบริจาคเสียงภาษาไทยได้เป็นที่สำเร็จเมื่อ 1 ปีก่อน มาวันนี้ขอเชิญชวนคนไทย/คนลาวที่อ่านหรือพิมพ์ภาษาลาวได้ มาช่วยกันผลักดันให้ Common Voice เปิดรับบริจาคเสียงภาษาลาวกัน

Firefox ออกอัพเดตเวอร์ชัน 106 มีของใหม่เพิ่มมาหลายรายการดังนี้

• แก้ไขกรอกข้อมูลในฟอร์ม PDF ได้ รวมทั้งตั้ง Firefox เป็นแอปเปิดไฟล์ PDF พื้นฐานบน Windows ได้
• รองรับ Text Recognition ในรูปภาพ สำหรับ macOS 10.15 หรือรุ่นใหม่กว่า
• พิน Firefox โหมด Private สำหรับเรียกทันที ใน Windows 10 และ Windows 11
• โหมด Private ใช้ธีม Dark เป็นค่าเริ่มต้น เพื่อให้ผู้ใช้งานสังเกตได้ชัดเจนขึ้น
• Firefox View หน้าแรกเมื่อเปิดเบราว์เซอร์ แสดงรายการแท็บที่เคยปิดไป รวมทั้งแท็บที่เปิดบนอุปกรณ์อื่นและซิงก์มา

ที่มา: Mozilla

Firefox ออกอัพเดตเวอร์ชัน 105 โดยมีการแก้ไขที่สำคัญคือลดปัญหาใช้หน่วยความจำจนหมดบน Linux ตลอดจนแก้ปัญหา การทำงานเมื่อเหลือหน่วยความจำไม่มากบนระบบปฏิบัติการอื่น

ส่วนฟีเจอร์ใหม่เป็นรายการเล็กน้อย เช่น เพิ่มตัวเลือกสั่งพิมพ์หน้าปัจจุบันในพรีวิว, swipe สองนิ้วบนทัชแพดไปทางซ้ายหรือขวา เพื่อ Back-Forward รองรับบน Windows แล้ว, ปรับปรุงการเสิร์ชเร็วขึ้น 2 เท่า

ที่มา: Mozilla

Mozilla ได้เก็บข้อมูลการแนะนำวิดีโอของ YouTube จากกลุ่มผู้ใช้จำนวน 20,000 ราย เพื่อศึกษาประสิทธิภาพการคัดกรองเนื้อหาเมื่อผู้ใช้กดปุ่ม “dislike” “not interested” “stop recommending channel” และ “remove from watch history” โดยการใช้ RegretsReporter ซึ่งเป็นบราวเซอร์ของบริษัทที่เมื่อผู้ใช้กดปุ่มดังกล่าวบน YouTube จะแสดงผลมาที่ Mozilla ด้วย รวมถึงใช้การจับคู่วิดีโอที่ผู้ใช้กดให้หยุดแนะนำและวิดีโอที่มีเนื้อหาคล้ายกันที่ YouTube ยังคงแนะนำอยู่ ซึ่ง Mozilla ศึกษาวิดีโอที่ YouTube แนะนำกว่า 500 ล้านวิดีโอ