Meta เตรียมนำระบบรู้จำใบหน้าหรือ Facial Recognition มาใช้งานในการยืนยันตัวตน โดยจะเริ่มทดสอบกับคอนเทนต์ครีเอเตอร์และบุคคลมีชื่อเสียงจำนวนหนึ่ง เพื่อหวังลดการสร้างโฆษณาปลอมเป็นบุคคลนั้น ซึ่งการทดสอบนี้จะใช้ทั้งบน Facebook และ Instagram ทำให้การบล็อกโฆษณาปลอมบุคคลทำได้ดีขึ้น

ระบบรู้จำใบหน้าบุคคลเคยเป็นเครื่องมือสำคัญของแพลตฟอร์ม Meta แต่ถูกร้องเรียนเรื่องความเป็นส่วนตัว ทำให้ในปี 2021 Facebook ตัดสินใจปิดระบบการทำงานทั้งหมดบนแพลตฟอร์มไปเลย

AnhPhu Nguyen และ Caine Ardayfio 2 นักศึกษาฮาร์วาร์ดปล่อยวิดีโอสาธิตการใช้ I-XRAY โดยใช้แว่นตาอัจฉริยะมองไปยังผู้คนแล้วเพื่อเปิดเผยข้อมูลส่วนตัวได้เรียลไทม์ ไม่ว่าจะเป็นชื่อ เบอร์โทรศัพท์ ที่อยู่ หรือแม้แต่ชื่อเครือญาติ

I-XRAY เป็นการโยงรวมเทคโนโลยีที่มีอยู่แล้วเข้าด้วยกัน โดยมีลำดับการทำงานคือ

มีข่าวน่าสนใจเกี่ยวกับการนำเทคโนโลยีมาใช้กับธุรกิจ กลายเป็นเรื่องวุ่นวายที่ทางการต้องเข้ามาสั่งระงับ โดยร้านขายยา Rite Aid ที่มีสาขาหลายพันแห่งในอเมริกา ได้รับการร้องเรียนจากลูกค้า จนนำมาสู่การเจรจายอมทำตามข้อตกลงกับคณะกรรมการการค้าของสหรัฐ หรือ FTC

FTC ระบุว่า Rite Aid ได้นำเทคโนโลยีรู้จำใบหน้า (Facial recognition) มาใช้ในร้านค้าตั้งแต่ปี 2012-2020 เพื่อตรวจจับหากมีบุคคลต้องสงสัยว่ามีประวัติขโมยสินค้าในร้าน หรืออาชญากรรมอื่น เข้ามาใช้ในบริการในร้าน พนักงานในร้านก็สามารถประสานงานกับเจ้าหน้าที่ตำรวจท้องถิ่นได้

เมื่อวันอังคาร Cyberspace Administration of China (CAC) หน่วยงานกำกับดูแลบริการออนไลน์ของจีน ได้เสนอร่างกฎหมายควบคุมเทคโนโลยีจดจำใบหน้า หลังเทคโนโลยีดังกล่าวถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายทั้งในภาครัฐและภาคเอกชนของประเทศ เช่น การสแกนใบหน้าเพื่อชำระสินค้าในซูเปอร์มาร์เก็ต การสแกนใบหน้าเพื่อเข้าออกอาคาร หรือแม้แต่การยืนยันตัวตนที่สนามบิน จนผู้คนจำนวนมากแสดงความกังวลเกี่ยวกับความเป็นส่วนตัว

CAC ได้กำหนดให้การใช้เทคโนโลยีจดจำใบหน้าจะต้องมีวัตถุประสงค์เฉพาะ หรือมีความจำเป็นในการใช้เทคโนโลยีที่มากพอ และต้องได้รับการอนุมัติรายบุคคล หรือความยินยอมในรูปแบบลายลักษณ์อักษร ภายใต้ร่างกฎหมายควบคุมนี้ CAC ยังระบุว่า

Fight for the Future กลุ่มผู้สนับสนุนสิทธิดิจิทัล เรียกร้องให้แบนการใช้เทคโนโลยีสแกนหน้าในงานคอนเสิร์ตต่าง ๆ ซึ่งมีศิลปินและสถานที่จัดคอนเสิร์ตในสหรัฐอเมริกากว่า 100 รายร่วมลงชื่อสนับสนุนการเรียกร้องในครั้งนี้ด้วย เพราะมองว่าเป็นการละเมิดความเป็นส่วนตัวและเลือกปฏิบัติ

นักรณรงค์ของ Fight for the Future ให้เหตุผลว่า ปัญหาของเทคโนโลยีสแกนหน้า คือการขาดความแม่นยำ และความผิดพลาดทางเทคนิคต่าง ๆ หรือในอีกแง่หนึ่ง หากเทคโนโลยีนี้แม่นยำ 100% ก็เท่ากับว่าสังคมจะไม่มีความเป็นส่วนเหลืออยู่อีกเลย เราจะถูกระบุตัวตน ติดตามและจับตาจากทุกที่ที่ไป

ธนาคารกรุงศรีประกาศเตรียมปรับเงื่อนไขการทำธุรกรรม ลูกค้าที่ต้องการโอนเงินและปรับเพิ่มวงเงินผ่านแอปฯ KMA Krungsri และ Krungsri Biz Online ต้องยืนยันตัวตนผ่านการสแกนใบหน้า โดยจะมีผลในเดือนมิถุนายน 66 เป็นต้น สำหรับ KMA Krungsri จะเริ่มวันที่ 27 มิถุนายน 66 และ Krungsri Biz Online จะเริ่มวันที่ 19 มิถุนายน 66 (เฉพาะลูกค้าบุคคลแบบ Single Control เท่านั้น)

การปรับมาตรการเป็นไปตามนโยบายของธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) เพื่อป้องกันการหลอกลวงให้โอนเงินโดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของบัญชี โดยตอนนี้มีธนาคารที่เปิดใช้นโยบายนี้ในเดือนพฤษภาคมแล้วอย่าง ธนาคารกสิกรไทย, ธนาคารกรุงเทพ, ธนาคารออมสิน และธนาคารที่จะเปิดใช้นโยบายในเดือนมิถุนายน ได้แก่ ธนาคารกรุงศรี, ธนาคารไทยพาณิชย์ และ ธนาคารกรุงไทย

Rentokil บริษัทด้านความสะอาด-กำจัดสัตว์รบกวน (pest control) เตรียมนำเทคโนโลยี AI จดจำใบหน้ามาใช้กับสิ่งที่เราอาจคาดไม่ถึง นั่นคือ "ใบหน้าของหนู"

รูปแบบการใช้งานคือตั้งกล้องไว้ตามจุดต่างๆ ของอาคาร แล้วส่งภาพเข้าไปวิเคราะห์พฤติกรรมของหนูแต่ละตัว การแยกแยะใบหน้าของหนูได้ทำให้เรารู้พฤติกรรมของหนูอย่างแม่นยำ เช่น ชอบมาบริเวณไหน ชอบกินอะไร นำไปสู่การวางแผนได้ว่าจะจัดการหนูแต่ละตัวที่ไหน อย่างไร

เทคโนโลยีของ Rentokil เกิดจากการซื้อกิจการสตาร์ตอัพและบริษัทด้านกำจัดสัตว์หลายราย โดยรายล่าสุดคือ Eitan Amichai จากอิสราเอล ช่วยให้บริษัทมีเทคโนโลยีดีขึ้นอย่างก้าวกระโดด และตอนนี้เริ่มนำเทคโนโลยีนี้มาใช้กับไซต์ของลูกค้าบางรายแล้ว

กระทรวงมหาดไทยและกระทรวงยุติธรรมแห่งสหราชอาณาจักรกำลังพิจารณากฎหมายที่กำหนดให้ชาวต่างชาติผู้ต้องคดีอาญา ต้องรายงานตัวต่อเจ้าหน้าที่โดยการถ่ายภาพใบหน้าตนเองด้วยอุปกรณ์ติดตามตัวแบบสวมใส่ข้อมือที่มีระบบรู้จำใบหน้าวันละ 5 ครั้ง

ก่อนหน้านี้เมื่อเดือนพฤษภาคมรัฐบาลสหราชอาณาจักรได้ทำสัญญากับบริษัท Buddi Limited ซึ่งเป็นผู้ผลิตอุปกรณ์สวมใส่ข้อมืออัจฉริยะ โดยสัญญาดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของงานระบบติดตามตำแหน่งผ่านดาวเทียมซึ่งอยู่ในความรับผิดชอบของกระทรวงมหาดไทย ซึ่งคาดว่าอุปกรณ์ของ Buddi Limited นี้เองที่จะถูกนำมาใช้งานกับการติดตามตำแหน่งผู้ต้องคดี

Mastercard เปิดโครงการ Biometric Checkout เป็นเฟรมเวิร์คสำหรับบริษัทพันธมิตรเข้ามาให้บริการจ่ายเงินแบบใช้เพียงใบหน้าหรือลายนิ้วมือ โดยการทดสอบครั้งแรกจะเริ่มในบราซิล

พันธมิตรที่ร่วมทดสอบกลุ่มแรก ได้แก่ NEC, Payface, Aurus, PaybyFace, PopID, และ Fujitsu Limited ในบราซิลจะเป็นการทดสอบกับบริษัท Payface ก่อน โดยเฟรมเวิร์คจะกำหนดแนวทางการรักษาความปลอดภัย, ประสิทธิภาพของระบบ biometric ที่ใช้งาน, และการเก็บรักษาข้อมูล biometric

ผู้ใช้ที่ร่วมทดสอบกับ Payface จะต้องลงทะเบียนใบหน้าผ่านแอป Payface ก่อน จากนั้นเมื่อเข้าคิวจ่ายค่าสินค้า ก็สามารถจ่ายได้ทันทีเพียงแค่ยิ้มให้กับกล้อง ประโยชน์สำหรับผู้จ่ายคือไม่ต้องหาบัตร ขณะที่ร้านค้าเองก็น่าจะทำให้คิวจ่ายเงินใช้เวลาน้อยลง

หน้าจออัจฉริยะ Nest Hub Max เพิ่มทางเลือกของคนที่ขี้เกียจพูดคำว่า "Hey Google" หรือ "Ok Google" ทุกครั้งก่อนสั่งงาน โดยเปิดให้สแกนใบหน้าของเราเก็บไว้ได้ เมื่อเราอยู่ในรัศมีของกล้อง Nest Hub Max ก็สามารถพูดประโยคสั่งงานได้โดยตรงเลย

ฟีเจอร์นี้เรียกว่า Look and Talk ต้องใช้การแยกแยะใบหน้า (Face Match) คู่กับการแยกแยะเสียง (Voice Match) พร้อมกัน กูเกิลบอกว่าฟีเจอร์นี้เป็นทางเลือกแบบ opt-in และวิดีโอที่ถ่ายใบหน้าของเราจะถูกเก็บในเครื่องเท่านั้น ไม่ส่งกลับเซิร์ฟเวอร์ของกูเกิลแต่อย่างใด

Clearview AI เป็นบริษัทเทคโนโลยีสแกนใบหน้าจากสหรัฐ ที่ขายโซลูชันให้หน่วยตำรวจของเมืองต่างๆ ซึ่งมีประเด็นขัดแย้งเรื่องความเป็นส่วนตัว และจริยธรรมของ AI มาแล้วหลายครั้ง

ล่าสุด Clearview AI ออกมาเปิดเผยว่า ได้เปิดระบบสแกนใบหน้าให้กระทรวงกลาโหมของยูเครนใช้งานฟรี เพื่อตรวจสอบตัวตนของทหารหรือสายลับจากรัสเซียที่แฝงตัวเข้ามา รวมถึงตรวจสอบใบหน้าของผู้อพยพชาวยูเครนที่อาจพลัดหลงกับครอบครัว

Facebook ประกาศเตรียมปิดระบบการจดจำใบหน้า (face recognition) ของแอป Facebook ภายในไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า ซึ่งรวมลบเทมเพลตข้อมูลใบหน้ามากกว่า 1 พันล้านคนออกด้วย โดยผู้ใช้งานที่เลือกเปิดโหมดจดจำใบหน้าไว้จะไม่สามารถใช้ฟังก์ชันนี้ได้อีก

Facebook ให้ข้อมูลเพิ่มว่ามากกว่า 1 ใน 3 ของผู้ใช้งาน Facebook เป็นประจำทุกวัน (DAUs - Daily active users) เลือกเปิดโหมดจดจำหน้าเอาไว้

การเปลี่ยนแปลงนี้จะมีผลกับระบบใส่ข้อมูลบรรยายรูปภาพอัตโนมัติ (automatic alt text) ด้วย ซึ่ง Facebook บอกว่าระบบนี้ช่วยให้คนมีปัญหาทางการมองเห็นสามารถเข้าใจรูปภาพได้ รวมทั้งบุคคลที่อยู่ในภาพ อย่างไรก็ตามรายละเอียดของภาพส่วนอื่นยังทำงานได้ต่อไปตามเดิม

The Financial Times รายงานว่าโรงเรียนในอังกฤษ เขต North Ayrshire 9 แห่ง เตรียมใช้ระบบสแกนใบหน้าเพื่อจ่ายเงินค่าอาหารในโรงอาหาร เพื่อความรวดเร็ว และลดการสัมผัส ในขณะเดียวกันก็มีคำถามเรื่องความเป็นส่วนตัวตามมา

Android 12 Beta 4 เพิ่มฟีเจอร์ใหม่ด้าน Accessibility สำหรับผู้พิการ ชื่อว่า "Camera Switches" เปิดให้ใช้ใบหน้าควบคุมโทรศัพท์ได้

ฟีเจอร์นี้เป็นส่วนหนึ่งของ Switch Access ช่วยให้คนที่อาจใช้นิ้วกดสั่งการโทรศัพท์ไม่ได้ สามารถใช้อุปกรณ์ปุ่มกดภายนอก (switch ตามชื่อ) ต่อผ่าน Bluetooth/USB เพื่อสั่งการแทนได้ (ดูคลิปประกอบ) ส่วนฟีเจอร์ใหม่ที่เพิ่มมาคือ ใช้กล้องหน้าแยกแยะใบหน้าแทนปุ่มกด เช่น ยิ้มแปลว่า "ถัดไป" ส่วนรูปแบบใบหน้าต่างๆ มีให้เลือก 6 แบบคือ ยิ้ม อ้าปาก เลิกคิ้ว มองขึ้น มองซ้าย มองขวา

Tencent เตรียมใช้ระบบ “Midnight Patrol” เทคโนโลยีระบุตัวตนด้วยใบหน้า สำหรับตรวจสอบว่าผู้เล่นเป็นเยาวชนหรือไม่ โดยผู้เล่นทุกคนต้องสแกนใบหน้าเพื่อยืนยันตัวตนก่อนเล่นเกม และผู้เล่นที่อายุต่ำกว่า 18 ปีจะถูกล็อกเอ้าท์ออกจากเกมอัตโนมัติหากเล่นเกมในเวลา 22.00 น. ถึง 8.00 น. ตามที่รัฐบาลจีนสั่งห้าม

รัฐบาลจีนเริ่มควบคุมการเล่นเกมในประเทศมากขึ้น ตั้งแต่ปี 2018 และในปี 2019 ก็ออกกฎห้ามเยาวชนอายุต่ำกว่า 18 ปี เล่นเกมช่วง 22.00 น. ถึง 8.00 น.

ปัจจุบันระบบจดจำใบหน้ามีการใช้งานทั้งในแง่ความสะดวกสบายอย่างการสแกนใบหน้าเพื่อทำธุรกรรมและการยืนยันตัวตนเพื่อความปลอดภัยในการทำกิจกรรมต่างๆ บนออนไลน์ ระบบจดจำใบหน้ายังถูกใช้งานในแง่ความมั่นคงและสอดส่องประชาชนด้วย

ล่าสุดเว็บไซต์ Motherbord ออกรายงานพบว่าตอนนี้หลายๆ บริษัทเทคโนโลยีกำลังวิจัยพัฒนาระบบอ่านริมฝีปาก เริ่มจาก Liopa เป็นสตาร์ทอัพในไอร์แลนด์ พัฒนาแอปพลิเคชั่น SRAVI (Speech Recognition App for the Voice Impaired) เป็นแอปอ่านปากเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ ในกรณีที่คนไข้ต้องการอะไรบางอย่างแต่ไม่สามารถเปฃ่งเสียงพูดออกมาได้ ก็สามารถใช้แอป SRAVI ช่วยอ่านริมฝีปากคนไข้ โดยขณะนี้ SRAVI กำลังอยู่ในขั้นตอนขอใบรับรองเป็นหนึ่งในอุปกรณ์การแพทย์

ที่สหรัฐฯ กำลังมีประเด็นเรื่องความความเป็นส่วนตัวโดยเฉพาะข้อมูลใบหน้าจากระบบจดจำใบหน้า เมื่อต้นเดือนเมษายนที่ผ่านมา Buzzfeed News รายงานว่า มีหน่วยงานรัฐ ตำรวจ สถาบันการศึกษา ใช้ข้อมูลจากระบบจดจำใบหน้าของ Clearview AI อย่างแพร่หลายโดยไม่มีการกำกับดูแลที่เหมาะสม นอกจากนี้ ยังมีบุคลากรในหน่วยงานถึง 1,803 แห่งใช้แพลตฟอร์มจดจำใบหน้า โดยไม่ได้รับการอนุมัติจากผู้บังคับบัญชา

ล่าสุด สมาชิกวุฒิสภาสหรัฐฯ เสนอกฎหมาย Fourth Amendment is Not For Sale Act หน่วยงานจะไม่สามารถซื้อข้อมูลประชากรจากนายหน้าหรือหรือจากบริษัทภายนอกได้ หากข้อมูลนั้นได้มาจากบัญชีหรืออุปกรณ์ของผู้ใช้ หรือผ่านการหลอกลวง การละเมิดสัญญานโยบายความเป็นส่วนตัว หากกฎหมายนี้ผ่าน บริษัท Clearview AI จะไม่สามารถขายข้อมูลให้กับหน่วยงานรัฐบาลของสหรัฐอเมริกาได้อีกต่อไป

Huffington Post เปิดเผยบันทึกการจับกุม จากเจ้าหน้าที่สำนักงานสอบสวนกลางของสหรัฐฯ หรือ FBI กรณีจับกุม Stephen Chase Randolph ผู้ชุมนุมที่ก่อเหตุทำร้ายเจ้าหน้าที่ตำรวจรัฐสภาสหรัฐฯ (USCP) เมื่อวันที่ 6 มกราคม 2021 โดยใช้ซอฟต์แวร์ตรวจจับใบหน้า เทียบภาพจากเหตุการณ์กับภาพบนอินเทอร์เน็ต จนพบรูปเขาบน IG ของแฟนสาว ก่อนจะสืบสวนและเข้าจับกุมได้ในที่สุด

จากกรณี George Floyd ทำให้สังคมตื่นตัวกับการเหยียดผิวรวมถึงการปฏิรูปวงการตำรวจในสหรัฐฯ ล่าสุด Minneapolis เมืองใหญ่ในรัฐมินนิโซตา ซึ่งเป็นสถานที่ต้นตอของเหตุการณ์ George Floyd โหวตแบนไม่ให้ตำรวจใช้ระบบจดจำใบหน้า สมาชิกสภาเมือง 13 คนลงมติเห็นชอบกับคำสั่งดังกล่าวโดยไม่มีสมาชิกเห็นค้าน

อินเทลเปิดปี 2021 ด้วยกล้องวัดระยะลึกแบรนด์ RealSense ที่เริ่มทำตลาดมาตั้งแต่ปี 2014 รุ่นใหม่คือ RealSense ID Facial Authentication กล้องวัดระยะลึกพร้อมเทคโนโลยีตรวจจับใบหน้าในตัว (มี SoC ในตัว, ไม่ต้องเชื่อมต่อเครือข่าย) เหมาะกับการนำไปติดตั้งที่ประตู, จุดขายสินค้า (POS), ตู้ ATM หรือตู้ kiosk ชนิดอื่นๆ

กล้อง RealSense มีอัตราแม่นยำ 99.76%, สตอเรจเข้ารหัสข้อมูลใบหน้า แบ่งเป็น 2 รุ่นย่อยคือ F455 ที่เป็นกล่องสำเร็จรูปมาให้พร้อม ตัวละ 99 ดอลลาร์ และรุ่น F450 เป็นบอร์ดสำเร็จรูปเพื่อนำไปใช้เชื่อมกับโมดูลอื่น ตัวละ 75 ดอลลาร์

จากประเด็นนักวิจัยพบซอฟต์แวร์ตรวจจับใบหน้าชาวอุยกูร์บน Cloud Shield ของ Alibaba ล่าสุด Alibaba ออกคำชี้แจงขนาดสั้น ยืนยันว่าเรื่องเหยียดชาติพันธุ์นั้น ขัดต่อค่านิยมของบริษัท

ไม่เคยตั้งใจใช้เทคโนโลยีของตัวเองในการระบุตัวคนจากชาติพันธุ์ และจะไม่อนุญาตให้ใช้งานเพื่อกำหนดเป้าหมายกลุ่มชาติพันธุ์ใดกลุ่มหนึ่ง และตอนนี้ทางบริษัทได้เอาแท็กที่กำหนดตัวตนทางชาติพันธุ์ออกไปแล้ว

IPVM บริษัทวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูลการใช้เทคโนโลยี video surveillance เผยระบบตรวจจับใบหน้าของ Alibaba มีการใช้ซอฟต์แวร์ตรวจจับชนกลุ่มน้อยที่สามารถระบุตัวตนชาวอุยกูร์ปรากฏใน Cloud Shield ของ Alibaba หลังก่อนหน้านี้ IPVM ตรวจเจอของ Huawei ไปแล้ว

IPVM บริษัทวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูลการใช้เทคโนโลยี video surveillance ค้นพบเอกสาร interoperability report ของ Huawei ถึงการร่วมงานกันระหว่าง Huawei ในจีนและ Megvii บริษัทด้าน AI รายใหญ่ของจีน ในการพัฒนาอัลกอริทึมตรวจจับใบหน้า เพื่อใช้ตรวจจับชาวอุยกูร์โดยเฉพาะ

IPVM ค้นพบเอกสารจากเว็บ Huawei ยุโรปที่โพสต์แบบสาธารณะ เป็นเอกสารที่ระบุว่าอัลกอริทึมของ Megvii ผ่านการทดสอบบนโซลูชันรันวิดีโอบนคลาวด์ของ Huawei ส่วนในรายละเอียด การทำงานของอังกอริทึมคือเมื่อตรวจจับคนที่คาดว่าน่าจะเป็นชาวอุยกูร์ จะแจ้งเตือนไปยังตำรวจของจีน เป็นต้น

นิวยอร์ก ประกาศแบนการใช้เทคโนโลยีจดจำใบหน้า และไบโอเมตริกซ์ในรูปแบบอื่นๆ ในโรงเรียนไปจนถึงปี 2022 โดยตอนนี้รอผู้ว่าการรัฐ Andrew Cuomo ลงนาม

เดือนมกราคมที่ผ่านมา เขตการศึกษา Lockport City School District ในนิวยอร์กได้ประกาศใช้การจดจำใบหน้าในโรงเรียนอย่างชัดเจน โดยมีจุดประสงค์เพื่อความปลอดภัยของเด็กนักเรียน ตรวจจับคนไม่หวังดีรวมถึงผู้กระทำความผิดทางเพศหรือผู้ที่ถูกสั่งห้ามตามคำสั่งของศาล แต่กลุ่มสิทธิมองว่าเป็นการละเมิดสิทธิและความเป็นส่วนตัวเด็ก รวมถึงมีความกังวลว่าจะเก็บมีการเก็บข้อมูลเซนซิทีฟของเด็กหรือไม่