น.ส.สิริธิดา พนมวัน ณ อยุธยา ผู้ช่วยผู้ว่าการ สายนโยบายระบบการชำระเงินและเทคโนโลยีทางการเงิน ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ระบุถึงการอัพเดตแอปธนาคารหลายแห่งในช่วงนี้ที่เริ่มตรวจสอบแอปที่ใช้สิทธิ Accessibility และหากพบแล้วจะไม่ยอมให้ใช้งาน ว่าต้องมีเงื่อนไขที่ไม่กระทบผู้ใช้ทั่วไป

การติดตั้งโปรแกรมบนแอนดรอยด์จากนอกสโตร์ผ่านไฟล์ APK และแอปมุ่งร้ายอาศัยสิทธิ์ Accessibility เพื่อควบคุมเครื่องของเหยื่อนับเป็นแนวทางที่คนร้ายใช้งานอย่างต่อเนื่องในช่วงหลังจนเป็นที่เรียกกันว่าแอปดูดเงิน

หลังจากธนาคารแห่งประเทศไทยเตรียมออกคำสั่งให้ธนาคารปรับปรุงแอปพลิเคชั่นธนาคารให้ยืนยันตัวตนเพิ่มเมื่อทำธุรกรรมเกินกำหนด เพื่อลดความเสียหายเมื่อเกิดเหตุหลอกลวง และธนาคารพาณิชย์ต่าง ๆ ก็พร้อมรับนโยบายจากธนาคารแห่งประเทศไทยจึงได้ทำการปรับปรุงแอปพลิเคชั่นของตนกันยกใหญ่

แต่ดูเหมือนว่า ในช่วง 2-3 วันที่ผ่านมานี้ ธนาคารทหารไทยธนชาต(ttb) ก็ได้มีการออกอัพเดทปรับปรุงแอปพลิเคชั่นของธนาคารบนแพลตฟอร์มแอนดรอยด์ตามปกติ แต่จากอัพเดทดังกล่าวทำให้มีผู้ใช้ไม่สามารถใช้งานแอปพลิเคชั่นธนาคารได้เป็นจำนวนมาก ซึ่งจากการตรวจสอบแล้วในอัพเดทดังกล่าวมีการเพิ่มฟีเจอร์การตรวจสอบ Accessibility mode ว่า เปิดทิ้งไว้หรือไม่?

โซนี่เปิดตัว Project Leonardo คอนโทรลเลอร์พิเศษของ PS5 สำหรับผู้พิการ หน้าตาเป็นจอยวงกลมวางบนพื้น ไม่บังคับต้องถือจอย พร้อมมีคันโยกด้านข้าง จุดเด่นคือการปรับแต่งตำแหน่งปุ่มเองได้ตามต้องการของผู้ใช้แต่ละคน ที่มีข้อจำกัดแตกต่างกันไป

โซนี่ยังทำการบ้านฝั่งซอฟต์แวร์ รองรับการทำ button mapping (เช่น กดปุ่มเดียวเป็น R2+L2 สำหรับคนที่มีปัญหากดปุ่มพร้อมกันไม่ได้) และการทำ profile ของผู้เล่นสูงสุด 3 แบบ การใช้งานยังสามารถใช้จอย Leonardo เดี่ยว, ใช้สองจอยคู่กัน หรือจะใช้ร่วมกับจอย DualSense ด้วยก็ยังได้ (เช่น อาจให้เพื่อนหรือคนในครอบครัวมาช่วยเล่นอีกจอย)

ทีมวิจัยนำโดย University of Glasgow พัฒนาเครื่องช่วยฟังสำหรับผู้มีปัญหาเรื่องการได้ยินที่ไม่เพียงจะช่วยเพิ่มความดังของเสียงพูดจากคู่สนทนาให้ผู้ใช้งานได้ยินชัดขึ้นแล้ว ยังมีระบบเซ็นเซอร์คลื่นวิทยุช่วยอ่านริมฝีปากคู่สนทนาได้แม้ว่าขณะนั้นผู้พูดจะสวมหน้ากากอนามัยอยู่ก็ตาม

หลักการทำงานโดยพื้นฐานของเครื่องช่วยฟังนั้นจะเป็นการขยายความดังของเสียงรอบๆ ผู้ใช้งาน หรือว่าง่ายๆ ก็เสมือนเป็นการรวมร่างระหว่างไมโครโฟนซึ่งทำหน้าที่รับเสียงจากพื้นที่รอบตัวกับลำโพงที่จะขยายเสียงเหล่านั้นให้ดังขึ้น รวมกันอยู่ในอุปกรณ์เล็กจิ๋วตัวเดียวที่ผู้ใช้งานสามารถสวมใส่ไว้ที่หูขณะใช้งาน

กูเกิลออกฟีเจอร์ของ Android ช่วยผู้พิการทางการได้ยิน ผู้ใช้สามารถสั่งให้มือถือ "ฟังเสียง" ในบ้านตามที่ต้องการ เช่น เสียงเครื่องซักผ้า-เตาไมโครเวฟทำงานเสร็จ, เสียงหมาเห่า, เสียงกริ่งประตู เพื่อให้มือถือทำหน้าที่ตรวจจับเสียงแบบเดียวกัน และแจ้งเตือนผู้ใช้ด้วยวิธีการต่างๆ ได้ เช่น แจ้งเตือนบนหน้าจอ, แสดงไฟกระพริบ, สั่น หรือทางนาฬิกาสมาร์ทวอทช์

ฟีเจอร์นี้เป็นการต่อยอดจาก Sound Notifications ที่เปิดตัวเมื่อปี 2020 ใช้มือถือช่วยแจ้งเตือนเสียงอันตรายรอบตัว เช่น ไฟไหม้ แตรรถ ให้คนที่มีปัญหาทางการได้ยิน รอบนี้กูเกิลเปิดให้สามารถดักจับเสียงแบบคัสตอมได้ตามต้องการแล้ว

TikTok ประกาศขยายความสามารถการสร้างคำบรรยายใต้คลิป หรือ Closed Captions จากเดิมที่ฟีเจอร์นี้ ครีเอเตอร์ต้องเปิดใช้งานในคลิป โดยคราวนี้ผู้ใช้งานสามารถเปิดเรียกคำบรรยายได้เองในคลิป เพิ่มโอกาสในการเข้าถึงเนื้อหา

ในช่วงแรกภาษาที่รองรับคือ อังกฤษ โปรตุเกส เยอรมัน อิตาลี อินโดนีเซีย เกาหลี จีนแมนดาริน สเปน และตุรกี

นอกจากนี้ TikTok ยังเพิ่มฟีเจอร์แปลภาษาสติกเกอร์ โดยหากคลิปนั้นมีสติกเกอร์ข้อความอยู่ด้วย ก็สามารถให้แปลภาษาที่ต้องการได้ด้วย

ที่มา: TikTok

แอปเปิลเปิดตัว พรีวิวฟีเจอร์สำหรับผู้พิการหลายรายการ เพื่อช่วยในการนำทาง สุขภาพ การติดต่อสื่อสาร และอื่น ๆ โดยเป็นการทำงานร่วมกันทั้งฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ และ Machine Learning บนแพลตฟอร์มของแอปเปิล

ฟีเจอร์คือ Door Detection สำหรับผู้มีปัญหาทางสายตาหรือการมองเห็น อาศัยการทำงานของเซ็นเซอร์ LiDAR ในกล้อง iPhone, iPad โดยจะทำงานในแอป Magnifier ตรวจจับประตู และให้เสียงคำอธิบายร่วมกับการเตือนผ่าน haptics

ความสามารถถัดมาคือการ Mirror หน้าจอ Apple Watch มาไว้ใน iPhone สำหรับผู้มีปัญหาการเคลื่อนไหว เพื่อให้กดปุ่มสั่งการกับ Apple Watch ที่คอยตรวจจับค่าต่าง ๆ ได้ดีขึ้น รวมทั้งสั่งงานเสียงได้เหมือนใช้งานกับ Apple Watch

ไมโครซอฟท์เป็นบริษัทที่โดดเด่นในแง่อุปกรณ์เสริมสำหรับผู้พิการ เริ่มตั้งแต่ Xbox Adaptive Controller ในปี 2018 ตามด้วย Surface Adaptive Kit ในปี 2021

ปีนี้ไมโครซอฟท์เปิดตัว Microsoft Adaptive Accessories ชุดอุปกรณ์เสริม เมาส์ จอยสติ๊ก และปุ่มกดหลากหลายรูปแบบ ให้เลือกประกอบและปรับแต่งตามความเหมาะสมกับร่างกายของแต่ละคน หากยังไม่พอใจสามารถพิมพ์ 3D print ชิ้นส่วนมาประกอบเองได้อย่างอิสระด้วย

อุปกรณ์เสริมเหล่านี้จะวางจำหน่ายจริงช่วงปลายปีนี้ ยังไม่ประกาศราคา

กูเกิลเริ่มทดสอบ Android 13 ตั้งแต่ต้นปีที่ผ่านมา ตอนนี้ Esper บริษัทให้บริการการจัดการอุปกรณ์แอนดรอยด์ก็ออกมาระบุว่า Android 13 จะจำกัดสิทธิ์ Accessibility API เพิ่มเติมหากผู้ใช้ติดตั้งแอปนอกสโตร์ เช่น Google Play หรือ F-Droid

Accessibility API นั้นเปิดให้นักพัฒนาสามารถช่วยควบคุมแอนดรอยด์ได้ตามความต้องการของคนกลุ่มต่างๆ เช่น ผู้ที่มีปัญหาการมองเห็นก็อาจใช้แอปช่วยอ่านหน้าจอ หรือบางแอปอาจจะช่วยควบคุม คลิกจุดต่างๆ ให้ผ่านอินพุตแบบอื่นๆ แต่ API นี้ก็เป็นสิทธิ์ระดับสูงทำให้แอปเห็นข้อมูลทุกอย่างของผู้ใช้ และสามารถควบคุมแทนผู้ใช้ได้ ทำให้มัลแวร์หลายตัวพยายามขอสิทธิ์เช่นนี้

มือถือตระกูล Pixel มีสิ่งที่เรียกว่า Feature Drop เป็นการอัพเดตซอฟต์แวร์เพิ่มฟีเจอร์ใหม่ๆ แยกจากรอบการออก OS ปกติ หลายฟีเจอร์เป็นเอ็กซ์คลูซีฟเฉพาะ Pixel หรืออาจต้องรอหลายเดือนกว่าที่กูเกิลจะเปิดให้ Android รุ่นอื่นใช้งานในภายหลัง

วันนี้กูเกิลประกาศ Feature Drop รอบที่ 10 มีของใหม่ดังนี้

Instagram ประกาศเพิ่มฟีเจอร์แสดงคำบรรยาย หรือ Closed Captions แบบอัตโนมัติให้กับวิดีโอในแอป จากเดิมที่ครีเอเตอร์ต้องใส่ค่านี้เข้าไปเอง ซึ่ง Adam Mosseri หัวหน้าฝ่าย Instagram บอกว่าคำบรรยายจะช่วยให้วิดีโอเข้าถึง สำหรับผู้ใช้งานที่มีปัญหาการได้ยิน

เบื้องต้นระบบแสดงคำบรรยายอัตโนมัติของ Instagram รองรับทั้งหมด 17 ภาษา ซึ่งรวมทั้งภาษาไทยด้วย ส่วนภาษาอื่นได้แก่ อังกฤษ สเปน โปรตุเกส ฝรั่งเศส อาราบิก เวียดนาม อิตาลี เยอรมัน ตุรกี รัสเซีย ตากาล็อก อูรดู มาเลย์ ฮินดี อินโดนีเซีย และญี่ปุ่น โดยจะรองรับภาษาเพิ่มเติมในอนาคต

Twitter เพิ่มระบบ auto caption ใส่ข้อความบรรยายวิดีโอที่อัพโหลดขึ้นระบบให้อัตโนมัติ (เบื้องหลังใช้ระบบถอดเสียงพูดของไมโครซอฟท์) รองรับทั้งหมด 16 ภาษา ซึ่งเว็บไซต์ TechCrunch ระบุว่ามีภาษาไทยด้วย

วิธีการใช้งานคือคนโพสต์อัพโหลดวิดีโอขึ้นตามปกติได้เลย ส่วนคนดูคลิป

Airbnb อัพเดตระบบใหม่โดยเพิ่มฟีเจอร์ด้าน accessibility สำหรับผู้พิการและผู้สูงอายุ ซึ่ง Airbnb จะเปิดให้โฮสต์ส่งภาพเพื่อยืนยันว่าที่พักเป็นมิตรต่อผู้พิการ และเพิ่มฟิลเตอร์สำหรับเสิร์ชที่พักที่รองรับฟีเจอร์เหล่านี้ให้ละเอียดมากขึ้น

สำหรับระบบยืนยันว่าที่พักเป็นมิตรต่อผู้พิการ Airbnb จะให้โฮสต์ส่งภาพลักษณะต่าง ๆ ของบ้านในส่วนที่เป็นมิตรต่อผู้พิการ ซึ่งข้อมูลเหล่านี้ Airbnb จะมีทีมพิเศษที่คอยตรวจสอบก่อนที่จะยืนยันว่าบ้านมีลักษณะที่เป็นผู้พิการจริง ๆ โดย Airbnb ยืนยันว่าพนักงานของบริษัทได้อนุมัติที่พักทั้งหมดกว่า 25,000 รายการที่มีฟีเจอร์ด้าน accessibility แล้ว โดยรวมแล้วมีฟีเจอร์ด้าน accessibility ที่อนุมัติไปแล้วกว่าแสนรายการ

ไมโครซอฟท์เป็นบริษัทที่มีผลงานโดดเด่นด้านการเข้าถึงของคนพิการ (accessibility) ในช่วงหลังๆ โดยเฉพาะฝั่ง Xbox อย่าง คอนโทรลเลอร์ Xbox Adaptive Controller หรือ การทำ speech-to-text ในการคุยกันระหว่างเล่นเกม

ล่าสุด Xbox ประกาศเพิ่มฟีเจอร์ด้าน accessibility อีกชุดใหญ่ดังนี้

กูเกิลประกาศนำฟีเจอร์หลายอย่างที่เคยมีเฉพาะ Google Pixel มาสู่ Android ยี่ห้ออื่นๆ ด้วย ได้แก่

• ควบคุมมือถือด้วยใบหน้า (เน้นสำหรับผู้พิการ) คือ Camera Switches ที่เป็นส่วนหนึ่งของตัว OS เลย และ Project Activate แอพที่ช่วยให้ผู้พิการสามารถสื่อสารกับบุคคลรอบตัวได้ง่ายขึ้น เช่น ขยับปากแล้วให้มือถืออ่านใบหน้า แล้วออกเสียงพูดให้แทนเรา
• แอพ Lookout ที่ช่วยคนพิการทางสายตาอ่านข้อความรอบตัวแล้วออกเสียงให้ฟัง รองรับการอ่านข้อความที่เป็นลายมือแล้ว

ไมโครซอฟท์เปิดตัว Surface Adaptive Kit เป็นแผ่นสติกเกอร์มีสัญลักษณ์นูน นำไปแปะตามอุปกรณ์เทคโนโลยีต่างๆ เช่นหูฟัง แป้นพิมพ์ เพื่อให้ผู้พิการทางสายตาใช้งานอุปกรณ์ไอทีง่ายขึ้น โดยจะเปิดให้ซื้อได้ภายในปีนี้

โครงการส่งเสริมอาชีพดิจิทัลสำหรับคนพิการ ภายใต้ความร่วมมือของ DEPA สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล ร่วมกับ Vulcan หน่วยงานขับเคลื่อนและสนับสนุนการจ้างงานคนพิการในสายงานดิจิทัล ทำบริการจับคู่คนพิการให้องค์กรและดำเนินเอกสารการจ้างงานตามมาตรา 35 ฟรี บริษัทที่อยากจ้างงานดิจิทัลผู้พิการสามารถเข้าไปลงชื่อได้ ที่นี่

EA ออกแถลงการ Accessibility First Patent Pledge ร่วมแบ่งปันเทคโนโลยีที่บริษัทจดสิทธิบัตรไว้ ให้บริษัทอื่นใช้ได้ฟรี เพื่อผลประโยชน์แก่การใช้งานและเล่นเกมของผู้พิการ โดย 5 สิทธิบัตรที่ EA ปลดล็อกชุดแรกมีดังนี้

Android 12 Beta 4 เพิ่มฟีเจอร์ใหม่ด้าน Accessibility สำหรับผู้พิการ ชื่อว่า "Camera Switches" เปิดให้ใช้ใบหน้าควบคุมโทรศัพท์ได้

ฟีเจอร์นี้เป็นส่วนหนึ่งของ Switch Access ช่วยให้คนที่อาจใช้นิ้วกดสั่งการโทรศัพท์ไม่ได้ สามารถใช้อุปกรณ์ปุ่มกดภายนอก (switch ตามชื่อ) ต่อผ่าน Bluetooth/USB เพื่อสั่งการแทนได้ (ดูคลิปประกอบ) ส่วนฟีเจอร์ใหม่ที่เพิ่มมาคือ ใช้กล้องหน้าแยกแยะใบหน้าแทนปุ่มกด เช่น ยิ้มแปลว่า "ถัดไป" ส่วนรูปแบบใบหน้าต่างๆ มีให้เลือก 6 แบบคือ ยิ้ม อ้าปาก เลิกคิ้ว มองขึ้น มองซ้าย มองขวา

หลังจากที่ Twitter ประกาศปรับดีไซน์ของเว็บใหม่ โดยมีประเด็นสำคัญคือการใช้คู่สีที่ high contrast มากขึ้น เพื่อให้ผู้ใช้งานที่มีข้อจำกัด (accessibility) สามารถแยกความแตกต่างได้ง่ายขึ้น อย่างไรก็ตามทุกการเปลี่ยนแปลงย่อมมีอีกด้าน

Twitter ยอมรับผ่านบัญชี Twitter Accessibility ว่าการปรับดีไซน์นี้ ทำให้ผู้ใช้งานจำนวนหนึ่งใช้งานได้ยากขึ้น ทั้งจากการปรับเปลี่ยนคู่สี และฟอนต์ Chirp โดยมีการร้องเรียนว่ามีอาการปวดศีรษะ หรือสายตาล้าเมื่อใช้งานไประยะเวลาหนึ่ง ซึ่ง Twitter จะทยอยแก้ไขปัญหาดังกล่าวต่อไป

ทวิตเตอร์เปิดตัวฟีเจอร์โพสต์ข้อความเสียงบนไทม์ไลน์หรือ voice Tweets มาได้ร่วมปี และโดนวิจารณ์เพราะไม่เพิ่มคำบรรยายเข้ามาด้วย เป็นอุปสรรคต่อการใช้งานผู้มีปัญหาการได้ยิน ล่าสุดทวิตเตอร์ประกาศเพิ่มฟังก์ชั่นใส่คำบรรยายหรือ Closed Captions แล้ว

แอปเปิลอัพเกรดซอฟต์แวร์ เพิ่มฟีเจอร์เพื่อการเข้าถึงหรือ accessibility ชุดใหญ่ อัพเดตทั้งใน iOS, iPadOS และ WatchOS ให้ครอบคลุมผู้พิการทุกรูปแบบทั้ง ความบกพร่องทางการเคลื่อนไหว, การมองเห็น, การได้ยินและการรับรู้

เริ่มจากเปิดตัวบริการใหม่ SignTime ลูกค้าสามารถสื่อสารกับ AppleCare และฝ่ายดูแลลูกค้ารายย่อยโดยใช้ภาษามืออเมริกัน (ASL), ภาษามือแบบอังกฤษ (BSL), และภาษามือฝรั่งเศส (LSF) ในฝรั่งเศสได้โดยตรงในเว็บเบราว์เซอร์ มีแผนจะขยายไปยังประเทศอื่นในอนาคต

Spotify ประกาศเพิ่ม 3 ฟีเจอร์ใหม่ ด้วยเป้าหมายเพื่อให้ผู้ใช้งานทุกคนสามารถเข้าถึงได้ง่ายขึ้น โดยฟีเจอร์แรกคือการปรับสีปุ่ม รูปแบบตัวหนังสือและขนาด เพื่อให้คนที่มีปัญหาการมองไม่ชัดเจน สามารถแยกแยะและใช้งานได้ดีขึ้น

คุณสมบัติต่อมาสำหรับผู้ใช้ iOS ที่เลือกปรับขนาดตัวหนังสือให้ใหญ่ขึ้นใน Settings จะพบตัวหนังสือที่ใหญ่ขึ้นเช่นกันในแอป ทำให้อ่านข้อความได้สะดวกขึ้น

ฟีเจอร์สุดท้ายคือการแสดงตัวหนังสือบรรยายแบบเรียลไทม์ ประกอบการฟังรายการพอดคาสต์ โดยเริ่มกับรายการเอ็กคลูซีฟและออริจินัลใน Spotify ก่อน จำกัดเฉพาะผู้ใช้งานเบต้าที่ได้รับการทดสอบในช่วงแรก ทำให้ผู้ฟังพอดคาสต์สามารถเลือกอ่านได้แทนการฟัง Spotify มีเป้าหมายว่าจะทำให้คุณสมบัตินี้รองรับกับทุกรายการพอดคาสต์ในแพลตฟอร์ม

Xbox ประกาศเพิ่มฟีเจอร์เพื่อการเข้าถึงผู้พิการหรือ Accessibility ใน Xbox Party Chat (ฟังก์ชั่นการพูดคุยระหว่างเล่นเกม) รองรับการถอดเสียงพูดเป็นข้อความหรือ speech-to-text เพื่อให้ผู้มีปัญหาการได้ยินเข้าใจได้ง่าย และยังมีฟีเจอร์สร้างเสียงสังเคราะห์จากข้อความที่คนพิมพ์เข้ามาในแชทด้วย โดยเริ่มเปิดใช้งานให้กลุ่ม Xbox Insiders ก่อน

ไมโครซอฟท์ถือว่าเป็นหนึ่งในบริษัทเทคที่จริงจังสร้างอุปกรณ์และซอฟต์แวร์ให้มีความเข้าถึงผู้พิการหรือ Accessibility ในปี 2018 ไมโครซอฟท์เปิดตัวคอนโทรลเลอร์สำหรับผู้พิการ Xbox Adaptive Controller มาพร้อมกล่องบรรจุที่ใช้ฟันเปิดได้ และยังเปิดรับนักพัฒนาเกมทำเกมเพื่อผู้พิการด้วย และเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมานี้เอง ไมโครซอฟท์เปิดตัวแผนการ 5 ปี ใช้เทคโนโลยีพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้พิการ

WSJ เข้าสัมภาษณ์ Jenny Lay-Flurrie ประธานฝ่ายการเข้าถึงของไมโครซอฟท์ ซึ่งมีไม่กี่บริษัทที่มีตำแหน่งนี้อยู่ พูดคุยถึงแนวคิดการทำงานที่ส่งผลให้ไมโครซอฟท์เป็นผู้นำที่จริงจังเรื่อง Accessibility และที่สำคัญเธอยังเป็นผู้ที่มีปัญหาเรื่องการได้ยินด้วย