หลังจากค่าย Mozilla กลับใจมาสนับสนุน H.264 ล่าสุดความสามารถนี้เริ่มเข้ามาใน Firefox 20 ซึ่งมีสถานะเป็น nightly แล้ว

การเล่น H.264 ยังจำกัดเฉพาะรุ่นบนวินโดวส์เท่านั้น (ต้องเป็น Vista ขึ้นไป) เพราะนโยบายของ Mozilla คือไม่ทำตัวเล่น H.264 เอง (ต้องจ่ายเงินให้กับ MPEG) แต่จะใช้ตัวเล่น H.264 ของระบบปฏิบัติการแทน ซึ่งตอนนี้ทีมงานเพิ่งทำเสร็จเฉพาะรุ่นบนวินโดวส์ ที่เล่นไฟล์ H.264 ผ่าน Windows Media Foundation

ก่อนหน้านี้ Firefox รุ่นบน Android 4.x รองรับ H.264 ไปก่อนแล้ว โดยใช้ตัวเล่นของระบบปฏิบัติการ Android ในลักษณะเดียวกัน

Firefox 20 จะออกรุ่นจริงช่วงเดือนเมษายน 2013 ครับ

ผู้อ่าน Blognone คงเริ่มคุ้นชื่อ Opus Audio ซึ่งเป็น codec สำหรับบีบอัดไฟล์เสียงตัวใหม่ที่กำลังมาแรง

จุดเด่นของ Opus Audio คือประสิทธิภาพของการบีบอัดที่ดีกว่า และเป็น codec ครอบจักรวาล ใช้ได้กับเสียงได้ทุกประเภท ไม่ต้องแยก codec ตามประเภทของเสียง (เสียงพูด ดนตรี ฯลฯ) ให้วุ่นวาย

ผู้ที่สนับสนุน Opus Audio ได้แก่ค่าย Mozilla และ Xiph.Org (หน่วยงานที่พัฒนาฟอร์แมต Ogg) ส่วนหน่วยงานอีกรายที่ออกมาสนับสนุน Opus เต็มตัวคือ Skype ของไมโครซอฟท์นั่นเอง

ประเด็นมาตรฐานการเข้ารหัสภาพและเสียงกับเทคโนโลยีเว็บเป็นสิ่งที่เป็นปัญหากันมานาน เช่น แท็ก <video> ที่กูเกิลพยายามเสนอมาตรฐาน WebM แต่ไม่สำเร็จ ตอนนี้ก็มาถึงส่วนของการเข้ารหัสเสียง เมื่อทาง Mozilla ผู้ดูแลโครงการไฟร์ฟอกซ์ เสนอมาตรฐาน Opus

มาตรฐาน Opus ถูกออกแบบมาเพื่อใช้งานร่วมกับ WebRTC โดยเฉพาะ มันจึงออกแบบให้มีความยืดหยุ่นสูง สามารถปรับทั้งใช้งานแบบความเร็วสูงคุณภาพต่ำ ไปจนถึงระดับคุณภาพสูงมากๆ ได้

เว็บเบราเซอร์ Firefox จะรองรับการเล่นไฟล์เสียงแบบ Opus Audio ในเวอร์ชัน 15 (เวอร์ชันปัจจุบันของ Firefox คือ 14 ส่วนถ้าใครที่ใช้รุ่น Beta ล่าสุดจะเป็นเวอร์ชัน 15 แล้ว)

สำหรับไฟล์เสียงแบบ Opus Audio เป็นมาตรฐานเปิดที่ได้รับการยอมรับจาก IETF (สถานะยังเป็นร่างอยู่) สามารถเอาไปใช้ได้โดยไม่ต้องจ่ายค่า royalty โดยมีทั้ง Mozilla, Microsoft, Broadcom, Xiph.org ให้การสนับสนุน ตัวฟอร์แมตอาจจะยังไม่เป็นที่แพร่หลายนัก แต่ดูจากความสามารถแล้วค่อนข้างน่าสนใจ เช่น

ต่อจากข่าว Firefox อาจเปลี่ยนใจมารองรับ H.264 ทางผู้บริหารของ Mozilla สองรายออกมาเขียนบล็อกสนับสนุนทิศทางนี้

Brendan Eich ซึ่งมีตำแหน่งเป็น CTO ของ Mozilla (เขาคือผู้สร้าง JavaScript) เขียนบล็อกสนับสนุนให้ Firefox รองรับ H.264 โดยเขาบอกว่าตลาดวิดีโอบนเว็บเปลี่ยนไปมาก มือถือกำลังมีความสำคัญมากขึ้น ถึงแม้ Firefox เวอร์ชันเดสก์ท็อปจะไม่รองรับ H.264 ก็ไม่เป็นปัญหามากนัก เพราะยังเลี่ยงไปใช้ Flash แทนได้ (แต่เขาก็บอกว่ามันน่าเศร้าที่หลบ H.264 แล้วต้องใช้ Flash มาช่วย)

สงคราม codec อาจยุติเร็วกว่าที่คิด เมื่อทีมงาน Mozilla บางส่วนเริ่มเรียกร้องให้ Firefox เริ่มรองรับ H.264 บนอุปกรณ์บางตัว

Andreas Gal ผู้อำนวยการฝ่ายวิจัยของ Mozilla ออกมาเสนอให้ระบบปฏิบัติการ Boot to Gecko และ Firefox for Android สามารถดึงพลังของฮาร์ดแวร์ช่วยประมวลผล H.264 ที่ติดมากับฮาร์ดแวร์ของมือถือได้

ความเดิมตอนที่แล้ว รู้จักกับ HTML5 - ภาคหนึ่ง HTML5 คืออะไร?

ตอนแรกเราดู "ภาพรวม" ของ HTML5 ไปแล้ว คราวนี้จะมาดูเจาะเป็นบางประเด็นให้ละเอียดขึ้นนะครับ สำหรับตอนที่สองจะเป็นเรื่องของ Web Video หรือ HTML5 Video ซึ่งเป็นที่สนใจต่อสาธารณะไม่น้อย โดยเฉพาะในเรื่อง "สงคราม codec" ที่ยังไม่จบไม่สิ้น และกลายเป็นความซวยของนักพัฒนาเว็บไปแทน

เว็บไซต์ MeFeedia รวบรวมสถิติของวิดีโอบนอินเทอร์เน็ต พบว่าวิดีโอถูกแปลงให้เข้ารหัสแบบ H.264 มากขึ้นอย่างก้าวกระโดด โดยในเดือนมกราคม 2010 มีวิดีโอเพียง 10% ที่เข้ารหัสแบบ H.264 แต่ในเดือนธันวาคมนี้ ตัวเลขเพิ่มเป็น 80% แล้ว

เหตุผลสำคัญก็มาจากความนิยมใน HTML5 และผลจากอุปกรณ์พกพาหลายๆ ชนิดไม่สามารถเล่นวิดีโอที่เข้ารหัสด้วย codec ของ Flash อย่าง VP6 หรือ Sorenson Sparks ได้ ทำให้เว็บไซต์และผู้ให้บริการจำนวนมากต้องแปลงวิดีโอเป็น H.264 เพื่อให้วิดีโอไฟล์เดียวสามารถให้บริการได้ทั้งแบบ Flash และ HTML5 นั่นเอง

ไฟล์ ALAC หรือ Apple Lossless Audio Codec เป็นไฟล์แบบไม่เสียคุณภาพที่ใช้งานใน iTunes โดยก่อนหน้านี้มันเป็นฟอร์แมตปิดของแอปเปิลที่ไม่สามารถเปิดอ่านจากที่อื่นได้ แม้ทางฝั่งโอเพนซอร์สจะดำเนินการวิศวกรรมย้อนกลับ (reverse engineering) เพื่อสร้างตัวถอดรหัสที่เข้ากันได้มานานแล้วก็ตาม แต่ก็ไม่มีใครรู้ว่ามีฟีเจอร์ใดที่ตกหล่นไปหรือไม่

แต่ล่าสุดแอปเปิลก็ประกาศเปิดซอร์สโค้ดของตัวถอดรหัสนี้ออกมาเป็นโอเพนซอร์สที่มีสัญญาอนุญาตเป็น Apache 2.0

การเปิดซอร์สนี้ทำเงียบๆ จึงยังไม่มีเหตุผลที่ชัดเจนว่าแอปเปิลเปิดซอร์สออกมาเพื่ออะไร อาจจะเป็นไปได้ว่าแอปเปิลต้องการให้เพลงจาก iTunes สามารถนำไปฟังในอุปกรณ์อื่นๆ ได้ด้วยนอกจาก iPod หรือ iPhone

รอบการอัพเกรดซีพียูของอินเทลเริ่มเข้ามาใกล้ขึ้นทุกที โดย Ivy Bridge นั้นจะเป็นการคงสถาปัตยกรรมในส่วนของซีพียูไว้ตามเดิมแต่อัพเกรดกระบวนการผลิต และที่สำคัญคืออัพเกรดส่วน GPU ไปพร้อมกัน ล่าสุดในงาน IDF อินเทลก็เริ่มโชว์ศักยภาพของ GPU ออนบอร์ดของ Ivy Bridge ว่ามันจะรองรับวิดีโอ 4K ในตัว

ส่วนใหม่ที่อินเทลเปิดตัวในงานคือ Multi-Format Codec Engine (MFX) ที่เป็นฮาร์ดแวร์สำหรับเร่งความเร็วในการถอดรหัสวิดีโอโดยเฉพาะแบบเดียวกับที่ชิปกราฟิกอื่นๆ เช่น AMD UVD หรือ NVIDIA PureVideo

ฟอร์แมต 4K นั้นมีขนาดภาพถึง 4096 x 2304 หรือประมาณ 10 ล้านพิกเซลต่อเฟรม โดยมีกล้องวิดีโอเช่น RED สนับสนุนอยู่ก่อนแล้ว กระทั่ง YouTube ก็มีวิดีโอบางส่วนที่เป็น 4K

สงคราม codec วิดีโอร้อนระอุขึ้นไปเรื่อยๆ ล่าสุด Skype ที่เดิมใช้ codec ของตัวเองในการเข้ารหัส-ถอดรหัสวิดีโอ ประกาศใช้ VP8 (ส่วนวิดีโอของโครงการ WebM) สำหรับการสนทนาแบบหนึ่งต่อหนึ่ง

ในเบื้องต้นจะยังใช้กับ Skype 5.5 for Windows เท่านั้น และ VP8 จะถูกใช้งานถ้าหากผู้ใช้ Skype 5.5 for Windows คุยกันเอง (ก่อนหน้านี้ Skype เคยทดสอบ VP8 สำหรับการคุยวิดีโอแบบกลุ่มใน Skype 5.0 มาแล้ว)

Skype เป็นผู้สนับสนุน WebM รายแรกๆ ซึ่งตอนนี้ก็เกิดคำถามเหมือนกันว่า พอ Skype โดนไมโครซอฟท์ (ที่ไม่ค่อยจะชอบ WebM มากนัก) ซื้อกิจการไปแล้ว นโยบายตรงนี้จะยังเหมือนเดิมหรือไม่

กลุ่มบริษัทและองค์กรที่สนับสนุน WebM จำนวน 17 ราย ประกาศตั้งกลุ่ม WebM Community Cross-License (CCL) ซึ่งจะทำหน้าที่รวบรวมสิทธิบัตรที่เกี่ยวข้องกับ WebM จากสมาชิก และให้สิทธิการใช้งานสิทธิบัตรแก่สมาชิกรายอื่นๆ ทั้งหมด

ไอเดียของ WebM CCL จะคล้ายๆ กับ Open Invention Network (เพิ่งเป็นข่าวไป) ซึ่งเป็นกลุ่มที่แลกสิทธิบัตรกันระหว่างสมาชิก เพื่อป้องกันภัยคุกคามจากการฟ้องละเมิดสิทธิบัตรอื่นนั่นเอง การที่สมาชิกถือสิทธิบัตรไว้ในมือเยอะๆ ก็มีโอกาสจะฟ้องกลับได้ง่ายกว่า ส่งผลให้ในระยะยาว สมาชิกมีโอกาสถูกฟ้องสิทธิบัตรลดลง (เพราะฝ่ายตรงข้ามคำนวณโอกาสการถูกฟ้องกลับแล้ว มองว่าไม่คุ้มที่จะฟ้อง)

ในสงคราม codec ระหว่าง WebM กับ H.264 ฝ่ายของ WebM ที่นำโดยกูเกิลได้เปรียบอย่างมากตรงที่เป็นเจ้าของเว็บวิดีโอที่ใหญ่ที่สุดในโลกอย่าง YouTube และสามารถใช้ทรัพย์สินนี้สนับสนุน WebM ได้เป็นอย่างดี

ล่าสุดกูเกิลออกมาประกาศแล้วว่า ต่อจากนี้ไป วิดีโอทุกคลิปที่อัพขึ้น YouTube จะถูกแปลงเป็น WebM ด้วยอีกฟอร์แมตหนึ่ง (ปกติจะแปลงเป็น H.264 อยู่แล้ว) และกูเกิลกำลังแปลงวิดีโอเก่าๆ ให้อยู่ในรูป WebM เช่นกัน โดยตอนนี้วิดีโอเก่า 30% ถูกแปลงเสร็จแล้ว และวิดีโอเหล่านี้เป็นวิดีโอยอดฮิตที่มีส่วนแบ่งทราฟฟิกรวมกัน 99% ของทราฟฟิก YouTube ทั้งหมด

กูเกิลออกตัวเข้ารหัส (encoding) สำหรับ VP8 หรือที่เรียกกันตามชื่อโปรแกรมคือ libvpx รุ่นที่สองที่มีประสิทธิภาพดีขึ้น

VP8 Codec SDK รุ่นที่สองมีรหัสว่า "Bali" มีประสิทธิภาพดีกว่า SDK รุ่นแรกรหัส "Aylesbury" ประมาณ 1.3-1.4 เท่าในการประมวลผลแบบ Best และ Good บนซีพียูแบบ x86

ที่น่าสนใจคือบนซีพียู Tegra 2 ซึ่งเป็นฮาร์ดแวร์หลักของ Android ที่ออกในปีนี้ Bali มีประสิทธิภาพดีกว่า Aylesbury ประมาณ 26% คาดว่ากูเกิลคงเตรียมตัวมาดีสำหรับแพลตฟอร์มนี้

สงคราม codec ระหว่างค่าย MPEG LA และ WebM ยังต่อสู้กันอย่างดุเดือด ความเคลื่อนไหวล่าสุดของฝั่ง MPEG LA คือสอบถามไปยังคู่ค้าของตนว่ามีสิทธิบัตรทางวิดีโอชิ้นใดบ้าง เพื่อสร้างชุดของสิทธิบัตร (patent pool) ไปไล่ฟ้องคู่แข่ง (ไม่ได้ระบุนามแต่เข้าใจตรงกันหมดว่าหมายถึง VP8 และ WebM)

ความเคลื่อนไหวนี้ทำให้กระทรวงยุติธรรมสหรัฐลงมาสืบสวนเรื่องนี้ เพราะอาจเข้าข่ายเจ้าตลาด (H.264 และ MPEG LA) ใช้อิทธิพลกีดกันคู่แข่งหน้าใหม่ไม่ให้เข้าสู่ตลาด

นอกจากกระทรวงยุติธรรมสหรัฐในฐานะตัวแทนรัฐบาลกลาง ทางสำนักงานอัยการของรัฐแคลิฟอร์เนียก็เตรียมสืบสวนเรื่องนี้เช่นกัน

ที่มา - Wall Street Journal

สงครามวิดีโอ H.264 vs WebM ยังผลัดกันรุกรับอยู่เรื่อยๆ ไมโครซอฟท์ซึ่งเป็นผู้สนับสนุน H.264 รายใหญ่ เคยออกส่วนเสริม H.264 สำหรับ Firefox มาก่อนแล้ว คราวนี้เป็นคิวสำหรับ Chrome บ้าง

ส่วนเสริมตัวนี้มีชื่อเต็มๆ ว่า Windows Media Player HTML5 Extension for Chrome ใช้ได้กับ Chrome 8.0 ขึ้นไป และใช้ได้บน Windows 7 เท่านั้น หลักการทำงานของมันจะเหมือนกับรุ่นของ Firefox คือใช้ความสามารถในการเล่น H.264 ที่ฝังมากับตัว Windows 7 มาเล่นวิดีโอให้แทน ผู้สนใจสามารถดาวน์โหลดได้จาก เว็บไซต์ Interoperability Bridges ของไมโครซอฟท์

Free Software Foundation องค์กรที่สนับสนุนแนวคิดซอฟต์แวร์เสรี (เรามักรู้จักซอฟต์แวร์ใต้โครงการ GNU) ประกาศสนับสนุน WebM ของกูเกิลว่าเป็นทางออกที่ดีที่สุดของวิดีโอบนเว็บ

FSF บอกว่า Flash นั้นเป็นซอฟต์แวร์ปิด ส่วน H.264 ก็ติดสิทธิบัตร ดังนั้น WebM จึงเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด เพราะไม่มีปัญหาเรื่องสิทธิบัตรมากวนใจ และเป็นซอฟต์แวร์เสรีด้วย

FSF ยังเปลี่ยนชื่อแคมเปญ PlayOgg ที่รณรงค์ให้คนใช้ฟอร์แมต Ogg มาเป็น PlayFreedom ไปพร้อมๆ กัน

ที่มา - FSF

ประเด็น กูเกิลถอด H.264 ออกจาก Chrome ก่อให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์ตามมาอย่างมาก จนกูเกิลทนไม่ไหว ออกมาอธิบายการตัดสินใจใน Chromium Blog ดังนี้

ทำไมกูเกิลจึงสนับสนุน <video> และ WebM

กูเกิลสนับสนุน <video> เพราะเป็นส่วนหนึ่งของมาตรฐาน HTML5 ส่วนเรื่อง codec นั้นแบ่งเป็น 2 ค่ายชัดเจนอยู่แล้ว คือ Firefox/Opera สนับสนุน WebM/Theora และ Safari/IE สนับสนุน H.264 ซึ่งกูเกิลสนับสนุน WebM เพราะไม่ต้องเสียค่าใช้งาน

ทำไมกูเกิลถึงไม่เลือก H.264

ข่าว Chrome ยกเลิกการรองรับ H.264 แล้ว ยังสะเทือนวงการเว็บต่อเนื่องอีกหลายวัน เราเห็นปฏิกริยาตอบโต้จากไมโครซอฟท์กันแล้ว คราวนี้มาดูปฏิกริยาจากค่ายอื่นๆ กันบ้าง

ค่าย Mozilla ไม่มีอะไรซับซ้อน เพราะไม่เอา H.264 ตั้งแต่แรก บุคคลากรของ Mozilla ออกมาสนับสนุนการตัดสินใจของกูเกิลกันสั้นๆ โดยให้ข้อมูลว่าพันธมิตร WebM ทั้งสามเบราว์เซอร์มีส่วนแบ่งตลาดโลกรวมกัน 40% จะช่วยดันให้ WebM เกิดได้ไม่ยาก - Aza Dotzler

ศึก codec ระหว่างค่าย WebM กับ H.264 กำลังร้อนแรงขึ้นเรื่อยๆ จุดอ่อนสำคัญอย่างหนึ่งของฝ่าย WebM คือฮาร์ดแวร์จำนวนมากไม่ได้ปรับแต่งมาเพื่อ WebM ทำให้ประสิทธิภาพอาจจะแย่กว่า H.264 ที่ซีพียูหลายรุ่นสามารถเร่งความเร็วในการประมวลผลได้

แต่วันนี้ช่วงห่างอาจเริ่มแคบลง เพราะทีมงาน On2 เดิม (กูเกิลซื้อกิจการมา) ประกาศว่าพัฒนาสเปก (และพิมพ์เขียว) สำหรับทำ hardware decoder ของ VP8 เสร็จเรียบร้อยแล้ว ผู้ผลิตเซมิคอนดักเตอร์สามารถติดต่อไปยังกูเกิลเพื่อนำไปใช้ในฮาร์ดแวร์ของตัวเองได้เลย

ทีม On2 คาดว่าชิปจริงๆ จะเริ่มขายในไตรมาสแรกของปีนี้ และในงาน CES 2011 ก็มีบริษัทจีน Rockchip เริ่มโชว์ชิปต้นแบบแล้ว

จากข่าวใหญ่สะเทือนวงการเว็บวันก่อน Chrome ยกเลิกการรองรับ H.264 แล้ว ฝั่งไมโครซอฟท์ออกมาตอบโต้แล้วครับ

พนักงานของไมโครซอฟท์ชื่อ Tim Sneath ได้เขียนบล็อกบน MSDN ตอบโต้กูเกิลอย่างเจ็บแสบ โดยใช้ชื่อบล็อกว่า "จดหมายเปิดผนึกจากประธานาธิบดีแห่งสหรัฐกูเกิล" เขาเทียบสถานการณ์ของ WebM ว่าเหมือนกับภาษา Esperanto ที่ประดิษฐ์ขึ้นมาเพื่อเป็นภาษากลางของโลก แต่สุดท้ายแล้วไม่มีใครใช้

ปัญหาแท็ก <video> ที่ไม่สามารถหาตัวถอดรหัสร่วมกันได้ทุกเบราเซอร์เป็นปัญหาเรื้อรังมาตั้งแต่ช่วงเริ่มต้นแท็กนี้โดยก่อนหน้านี้มีเพียง Opera และ Firefox ที่ไม่ยอมรับ H.264 เนื่องจากค่าใช้จ่ายที่แพงเกินไปส่วนผู้ผลิตรายอื่นๆ (รวมถึงกูเกิล) นั้นต่างมีสิทธิเข้าใช้งาน H.264 ทั้งสิ้น แต่การตัดสินใจของโครงการ Chromium/Chrome ที่จะไม่รับ H.264 ก็เพิ่มพันธมิตรเข้ามาอีกราย

ปัญหาเรื่อง codec ที่ใช้ในแท็ก <video> ของ HTML5 ยังไม่ได้ข้อยุติ และดูจะแบ่งเป็นสองขั้วอย่างชัดเจน โดยฝ่ายที่สนับสนุน H.264 คือไมโครซอฟท์และแอปเปิล ส่วนฝ่ายที่ไม่อยากใช้ H.264 ด้วยเหตุผลเรื่องสิทธิบัตรก็ไปรวมกันที่ WebM ซึ่งนำโดยกูเกิล (จริงๆ แล้วกูเกิลก็สนับสนุน H.264 ด้วย แต่เมื่อมี WebM ทิศทางก็เปลี่ยนไป)

ค่ายที่ปฏิเสธ H.264 อย่างจริงจังคือ Firefox ซึ่งช่วงแรกเสนอให้ใช้ Ogg Theora เสียด้วยซ้ำ โอกาสที่ Firefox จะใช้ H.264 ดูริบหรี่มาก แต่วันนี้มันกลับเป็นจริงแล้ว โดยฝีมือของ "ไมโครซอฟท์"

โครงการ WebM นำเสนอความคืบหน้าหลังเปิดตัวโครงการมาได้ 5 เดือน (สไลด์เป็น PDF)

หลังจากที่กูเกิลออกฟอร์แมตวิดีโอแบบ WebM ที่ใช้การบีบอัดแบบ VP8 เพื่อมาแข่งกับ H.264 แล้ว กูเกิลยังเดินหน้าต่อในสายกราฟิก โดยออกฟอร์แมตรูปภาพแบบใหม่ WebP

WebP เป็นฟอร์แมตรูปภาพแบบ lossy มันจึงเป็นคู่แข่งโดยตรงของ JPEG และจับคนละตลาดกับภาพแบบ lossless อย่าง PNG หรือ GIF