16 ก.พ.2567 ที่การประชุมความมั่นคงมิวนิค (Munich Security Conference - MSC) บริษัทเทคโนโลยีชั้นนำ 20 ราย ประกาศข้อตกลงว่าจะร่วมมือป้องกันเนื้อหา AI ที่แทรกแซงการเลือกตั้งทั่วโลกในปีนี้ ที่มีผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งมากกว่าสี่พันล้านคนในกว่า 40 ประเทศ
บริษัทเทคโนโลยีที่ร่วมข้อตกลงได้แก่: Adobe, Amazon, Anthropic, Arm, ElevenLabs, Google, IBM, Inflection AI, LinkedIn, McAfee, Meta, Microsoft, Nota, OpenAI, Snap Inc., Stability AI, TikTok, Trend Micro, Truepic, และ X
ข้อตกลงนี้เป็นขั้นตอนสำคัญหนึ่งในการปกป้องชุมชนออนไลน์จากเนื้อหา AI ที่เป็นอันตราย จากการทำงานของบริษัทแต่ละแห่ง
กูเกิลเริ่มโฆษณาระบบปฏิบัติการ ChromeOS Flex สำหรับองค์กรที่จะต้องเจอปัญหาพีซีเก่าที่เป็น Windows 10 หมดระยะซัพพอร์ตในเดือนตุลาคม 2025 และไม่สามารถอัพเกรดเป็น Windows 11 ได้ด้วยข้อจำกัดด้านฮาร์ดแวร์
ChromeOS Flex หรือชื่อเดิม Neverware ก่อนกูเกิลซื้อกิจการในปี 2020 เป็นการนำระบบปฏิบัติการ ChromeOS มาดัดแปลงให้ใช้งานกับคอมพิวเตอร์พีซีและแมครุ่นเก่าๆ ที่หมดระยะซัพพอร์ตแล้ว จุดเด่นของมันคือฟรี ปลอดภัย เล็ก เร็ว อัพเดตง่าย ดูแลง่าย และมีอินเทอร์เฟซหลักเป็นเบราว์เซอร์ Chrome ที่คนจำนวนมากคุ้นเคย
ไมโครซอฟท์ประกาศหยุดซัพพอร์ต Microsoft Publisher โปรแกรมจัดหน้าสิ่งพิมพ์ในชุด Microsoft 365 โดยจะมีผลในเดือนตุลาคม 2026 ตามระยะซัพพอร์ตของ Office 2021 LTSC
ไมโครซอฟท์ให้เหตุผลว่างานที่ทำด้วย Publisher เช่น การออกแบบสิ่งพิมพ์ ซองจดหมาย นามบัตร ฯลฯ สามารถทดแทนด้วยฟีเจอร์ของ Word และ PowerPoint ซึ่งไมโครซอฟท์มีเทมเพลตแจกฟรีจำนวนมากให้บน Microsoft Create และในอนาคตจะพัฒนาฟีเจอร์ที่เกี่ยวข้องกับ Publisher เพิ่มให้ Word, PowerPoint, Designer ด้วย
Embracer Group เปิดเผยในงานแถลงผลประกอบการของบริษัท ว่ามีเกมอยู่ในกระบวนการพัฒนาทั้งหมด 124 เกม ซึ่งลดลงจากเดิมที่มี 153 เกม (หายไป 29 เกม) ในระยะเวลา 6 เดือนหลังของปี 2023
บริษัทยังเปิดเผยว่าในช่วงเวลาเดียวกัน ได้ปลดพนักงานไปแล้ว 1,387 คน คิดเป็น 8% ของพนักงานทั้งหมด มีจำนวนสตูดิโอเกมทั้งหมด 132 สตูดิโอ ลดลงจากเดิมมี 139 สตูดิโอ (ปิดไป 7 แห่ง) และยอมรับว่ายังต้องปลดพนักงานและปรับโครงสร้างเพิ่มเติมอีก เพราะบริษัทยังลดจำนวนหนี้สินลงไม่ได้ตามเป้าที่วางแผนไว้
กูเกิลออก Android 15 Developer Preview 1 ตามรอบปกติที่ออกในช่วงต้นปี (คราวนี้โค้ดเนมขึ้นต้นด้วยตัวอักษร V ซึ่งคาดว่าจะเป็น Vanilla Ice Cream) ของใหม่ในเวอร์ชันนี้ยังเน้นไปที่ตัวแกนของระบบปฏิบัติการเช่นเคย หลังจากกูเกิลพยายามแยกส่วน Android ให้อัพเดตแยกจาก OS ได้ง่ายขึ้นแล้ว
Alex Heath แห่ง The Verge ได้สัมภาษณ์พิเศษ Dylan Field ซีอีโอ Figma บริษัทพัฒนาเครื่องมือออกแบบ UI/UX ยอดนิยม ที่ Adobe เสนอซื้อกิจการด้วยมูลค่า 2 หมื่นล้านดอลลาร์ แต่ดีลถูกขัดขวางจากหน่วยงานกำกับหลายแห่ง แล้วก็จบลงที่ Adobe กับ Figma ประกาศยุติดีลนี้ โดย Figma ก็ได้เงินค่าเสียหายจาก Adobe 1 พันล้านดอลลาร์
เมื่อปลายปีที่แล้ว แอปเปิลประกาศว่า iMessage จะรองรับ RCS ภายในปี 2024 ซึ่งเป็นเรื่องเซอร์ไพรส์เพราะไม่มีท่าทีนี้ออกมาก่อน ทำให้หลายคนเดาว่ามีอะไรที่ทำให้แอปเปิลจู่ ๆ ประกาศแบบนี้ ซึ่งเรื่องที่หลายคนเดากันคือกฎหมายดิจิทัล DMA ของสหภาพยุโรป ที่ให้แพลตฟอร์มต้องเปิดให้แอปภายนอกเชื่อมต่อได้
อย่างไรก็ตามประกาศล่าสุดของ EU ที่บอกว่า iMessage ไม่เข้าเกณฑ์ที่ต้องเปิดแพลตฟอร์มให้ภายนอกเชื่อมต่อ เพราะมีผู้ใช้งานไม่ถึงจำนวน 45 ล้านคน ก็เป็นคำถามว่าในเมื่อแอปเปิลน่าจะรู้อยู่แล้วว่า EU จะไม่บังคับ ทำไมยังเลือกรองรับ RCS ซึ่งผิดสไตล์แอปเปิล
มีรายงานว่า OpenAI ได้ทำดีลขายหุ้นปัจจุบันให้กับกองทุน Thrive Capital ที่ต้องการร่วมลงทุนในบริษัทเสร็จสิ้นเรียบร้อยแล้ว ตามรายงานข่าวก่อนหน้านี้ โดยมูลค่ากิจการของ OpenAI ที่ประเมินกันในดีลนี้คือ 80,000 ล้านดอลลาร์
ทั้งนี้หุ้นที่ขายไม่ได้เป็นการเพิ่มทุนของบริษัท แต่เปิดให้พนักงานของ OpenAI ที่มีหุ้นของบริษัทอยู่เช่นกัน สามารถร่วมขายหุ้นผ่านดีลนี้ได้ รูปแบบเหมือนกับดีลในปีที่แล้ว (ที่ Thrive Capital ก็เป็นผู้ซื้อหุ้นเช่นกัน) แต่ตอนนั้นมูลค่ากิจการประเมินคือ 29,000 ล้านดอลลาร์
OpenAI เปิดตัวงานวิจัยโมเดล AI สร้างวิดีโอความละเอียดสูง Sora ไปเมื่อวานนี้ ล่าสุด OpenAI ให้รายละเอียดเพิ่มเติมของการทำงานโมเดล AI นี้ ซึ่งมีประเด็นน่าสนใจ
โดย OpenAI เผยแพร่รายละเอียดงานวิจัยชื่อ "Video generation models as world simulators" อธิบายความสามารถของ Sora เช่น สร้างวิดีโอความละเอียดสูงสุด 1080p กระบวนการผสมภาพและวิดีโอ และการเรนเดอร์ในแต่ละระดับความละเอียด
ส่วนที่น่าสนใจคือความสามารถ "Simulating digital worlds" โดย Sora สามารถสร้างโลกเสมือนขึ้นมาแบบในวิดีโอเกมได้ด้วย ตัวอย่างที่นำเสนอคือ การสร้างคลิปเสมือนเป็นผู้เล่น Minecraft ที่ดำเนินไปตามกฎพื้นฐาน พร้อมฉากที่สร้างขึ้นมาประกอบเมื่อตัวละครเคลื่อนที่ไป
Video Games Chronicle อ้างแหล่งข่าวในวงการเกมหลายราย ว่านินเทนโดเตรียมเปิดตัว Nintendo Switch 2 (หรือชื่อแล้วแต่จะเรียก) ในช่วงไตรมาส 1 ปี 2025 ซึ่งล่าช้ากว่าข่าวลือรอบก่อนหน้านี้ที่บอกว่าปลายปี 2024 เล็กน้อย
ข่าวลือเหล่านี้มาจากสตูดิโอเกมภายนอกที่ได้รับแจ้งเป็นการภายในจากนินเทนโดเอง ว่า Switch 2 เลื่อนเป็นต้นปี 2025 เพื่อให้สตูดิโอคาดการณ์ระยะเวลาพัฒนาเกมของตัวเองให้พอดีกัน แหล่งข่าวรายหนึ่งยังบอกว่านินเทนโดเลื่อนการออก Switch 2 เพื่อรอให้เกม 1st party ของตัวเองมีความพร้อมมากพอ
เว็บไซต์ Eurogamer อ้างข้อมูลจากแหล่งข่าวของตัวเอง และได้ข้อมูลตรงกันว่าเป็นไตรมาส 1/2025
สำนักงานสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้าของสหรัฐอเมริกา ปฏิเสธคำขอของ OpenAI ที่ต้องการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าคำว่า "GPT" โดยให้เหตุผลว่าเป็นคำอธิบายลักษณะทั่วไป จึงไม่สามารถให้เครื่องหมายการค้าได้
ด้าน OpenAI มีมุมมองที่ต่างออกไป โดยบอกว่าบริษัทเป็นคนที่ทำให้คำว่า GPT เป็นที่รู้จัก ซึ่งย่อมาจากคำว่า Generative Pre-trained Transformer จึงควรได้รับเครื่องหมายการค้านี้ อย่างไรก็ตามสำนักงานสิทธิบัตรก็มองว่ามีหน่วยงานจำนวนมากที่ใช้คำว่า GPT มานานแล้ว ในความหมายแบบเดียวกัน
กูเกิลเพิ่มฟีเจอร์สถานะการทดลองใน Search Labs ชื่อว่า "Talk to a Live Representative" ที่กูเกิลจะโทรไปยังศูนย์บริการลูกค้าของหน่วยงาน ซึ่งปกติจะต้องรอสายเป็นเวลานานหากต้องการคุยกับเจ้าหน้าที่ โดยฟีเจอร์นี้จะช่วยตั้งแต่การกดหมายเลข ให้ไปถึงสิ่งที่ต้องการ ช่วยรอสายจนกว่าจะได้คุยกับเจ้าหน้าที่ แล้วแจ้งเตือนเมื่อถึงคิว เพื่อให้เราได้ไปสนทนา ทุ่นเวลาในการรอคอย
ฟีเจอร์นี้คล้ายกับ Hold for Me ที่มีเฉพาะลูกค้า Google Pixel แต่มีการปรับปรุงหลายอย่าง และ Talk to a Live Representative ก็เปิดให้ใช้งานได้กับทุกสมาร์ทโฟน ไม่จำกัดเฉพาะ Pixel อีกด้วย
Clubhouse แอปตั้งห้องสนทนาเสียง(เคย)ยอดนิยม ประกาศเพิ่มฟีเจอร์ใหม่ที่ผู้ใช้งานสามารถส่งข้อความตัวหนังสือหาเพื่อน และปลายทางสามารถรับข้อความนี้แบบแปลงเป็นเสียงพูดได้
อ่านถึงตรงนี้อาจมีคำถามว่า แล้วทำไมไม่ส่งเป็นข้อความเสียงไปเลยตั้งแต่แรก Clubhouse บอกว่าอาจมีบางสถานการณ์ ที่เราไม่สะดวกส่งข้อความเสียง เช่น อยู่ในรถไฟฟ้า หรืออยู่ในสถานที่เสียงดังมาก จึงสามารถพิมพ์ตัวหนังสือไป แต่ปลายทางยังได้รับเป็นข้อความเสียงตามสไตล์ Clubhouse นั่นเอง (มีเครื่องหมายกำกับว่าเป็นเสียงที่สร้างขึ้น)
ใน iOS 17.4 จะมีการเปลี่ยนแปลงสำคัญสำหรับผู้ใช้งานในกลุ่มประเทศ EU ที่สามารถเลือกเบราว์เซอร์ค่าเริ่มต้นได้เอง และเลือกโหลดแอปจากสโตร์ภายนอกได้ อย่างไรก็ตามมีนักพัฒนาพบว่า มีฟีเจอร์หนึ่งที่ไม่สามารถใช้งานได้แล้ว คือการสร้างไอคอนเว็บแอปในหน้า Home (PWA - Progressive Web App)
อาจเรียกได้ว่าเป็นวันของการปล่อยของด้าน AI นอกจาก Gemini 1.5 Pro จากกูเกิล และ Sora จาก OpenAI แล้ว Meta ก็เปิดตัว V-JEPA สถาปัตยกรรมตัวใหม่ของระบบการเรียนรู้ตนเอง สำหรับการพัฒนา AI ขั้นสูง
โดย V-JEPA ซึ่งย่อมาจากคำว่า Video Joint Embedding Predictive Architecture พัฒนาโดยทีม AI ของ Meta ที่นำโดย Yann LeCun ต้องการสร้างโมเดลเรียนรู้ของ AI ขั้นสูง เพื่อให้รองรับการทำความเข้าใจทุกอย่างในโลกได้ดียิ่งขึ้น โดยมีหลักคิดว่ามนุษย์เราเริ่มเรียนรู้สิ่งใหม่จากการดูและสังเกต โดยไม่จำเป็นต้องอ่านหนังสือจำนวนมากเพื่อจะเข้าใจทุกเรื่อง V-JEPA จึงออกแบบมาให้เรียนรู้และเข้าใจโลกในวิธีเดียวกับที่คนเรียนรู้ ประยุกต์ และคิดต่อยอด ในการแก้ปัญหาต่าง ๆ
รายงานผลประกอบการล่าสุด Bandai Namco ประกาศยกเลิกพัฒนาเกมไปอย่างน้อย 5 เกม เพื่อมุ่งเน้นไปที่การควบคุมคุณภาพของเกมให้ดีขึ้น หลังรายได้ที่นับถึงไตรมาสที่ 3 ของปีงบประมาณที่สิ้นสุดในเดือนธันวาคม 2023 แผนกดิจิทัล (ซึ่งรวมถึงวิดีโอเกมเป็นหลัก) มียอดขายสุทธิลดลง 8.9% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว มีรายได้ลดลง 96.5%
Bandai Namco บอกว่าเกม Dragon Ball และ One Piece ยอดขายยังคงมีเสถียรภาพในญี่ปุ่น และต่างประเทศ ส่วน Armored Core 6 ก็เป็นหนึ่งในเกมที่ได้รับความนิยม แต่ยังไม่มีเกมไหนที่ทำยอดขายได้เทียบเท่า Elden Ring ในช่วงปีที่แล้ว เลยเป็นเหตุให้รายได้รวมลดลง
Renesas Electronics บริษัทผู้ผลิตชิปจากญี่ปุ่น ประกาศแผนซื้อกิจการ Altium บริษัทซอฟต์แวร์สำหรับงานออกแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์จากออสเตรเลีย ที่มูลค่าดีล 9,100 ล้านดอลลาร์ออสเตรเลีย หรือประมาณ 2.1 แสนล้านบาท ซึ่งเป็นดีลซื้อกิจการบริษัทในออสเตรเลียที่ใหญ่ที่สุด จากบริษัทญี่ปุ่น
Hidetoshi Shibata ซีอีโอ Renesas กล่าวว่าเนื่องจาก Altium มีความเชี่ยวชาญในซอฟต์แวรสำหรับการออกแบบ PCB ดีลนี้จะทำให้กระบวนการออกแบบสินค้าอิเล็กทรอนิกส์สำหรับลูกค้ามีความคล่องตัวและรวดเร็วมากขึ้น ทั้งนี้ดีลดังกล่าวจะต้องได้รับการอนุมัติจากหน่วยงานกำกับดูแลในออสเตรเลียด้วย
Remedy Entertainment Plc หรือ Remedy ประกาศยอดขายของเกม Alan Wake 2 แล้วหลังจากที่เป็นปริศนามานานเนื่องจากตัวเกมที่ไม่ขายแบบแผ่น และไม่ขายบน Steam ทำให้บรรดานักวิเคราะห์ตลาดหลายเจ้าไม่สามารถบอกตัวเลขยอดขายของเกมนี้ได้ ซึ่ง Remedy บอกว่ายอดขายปัจจุบันนับตั้งแต่วันวางขายจนถึงต้นเดือนกุมภาพันธ์ 2024 ขายได้ 1.3 ล้านชุดแล้ว พร้อมระบุว่าเป็นเกมที่ทำยอดขายได้เร็วที่สุดของ Remedy
Delivery Hero บริษัทให้บริการส่งอาหารจากเยอรมนี รายงานผลประกอบการประจำไตรมาสที่ผ่านมา โดยมีประเด็นน่าสนใจคือซีอีโอ Niklas Ostberg ได้พูดถึงประเด็นที่ก่อนหน้านี้บริษัทบอกกำลังพิจารณาขายกิจการ Foodpanda ส่วนภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
Ostberg บอกว่าเขายังมีความสุขดีที่เป็นเจ้าของ Foodpanda ในภูมิภาคนี้ต่อไป ตัวธุรกิจก็เริ่มมีกำไรแล้ว ทำให้ไม่ฉุดความสามารถการทำกำไรในภาพรวมของบริษัทแม่ Delivery Hero ซึ่งเป็นเรื่องที่ดี
กูเกิลเปิดโครงการ Magika โมเดลปัญญาประดิษฐ์ขนาดเล็กสำหรับการระบุชนิดไฟล์ หรือ mime type เพื่อให้โปรแกรมต่างๆ จัดการไฟล์ได้ถูกต้อง
กระบวนการระบุชนิดไฟล์นั้นไม่มีกฎเกณฑ์ชัดเจน โปรแกรม file สำหรับคาดเดาประเภทไฟล์นั้นเกิดขึ้นครั้งแรกใน Unix เวอร์ชั่น 4 เมื่อปี 1973 หรือ 51 ปีมาแล้ว ทุกวันนี้โค้ดยังคงใช้งานกันต่อมาเรื่อยๆ โครงการ file นั้นใช้ระบบ source control ตัวแรกคือ RCS เมื่อปี 1987 ก่อนหน้า CVS ด้วยซ้ำ
บริษัทคอมพิวเตอร์ gptshop.ai ประกาศขายพีซีสำหรับใช้ในบ้านแต่ใช้ชิป NVIDIA GH200 ซีพียูพร้อมชิปกราฟิกจาก NVIDIA ที่มักใช้งานกันในเซิร์ฟเวอร์เป็นหลัก หลักจากผู้ก่อตั้งบริษัทพบว่าชิปสำหรับผู้ใช้ทั่วไปอย่าง NVIDIA RTX 4090 นั้นไม่พอรันโมเดลปัญญาประดิษฐ์ใหม่ๆ
ชิป GH200 นั้นเริ่มต้นรุ่นต่ำสุดมาพร้อมแรม LPDDR5X ขนาด 480GB และส่วนกราฟิก H100 พร้อมแรม HBM3 96GB ทำให้รุ่นเริ่มต้นมีแรมรวม 576GB ราคารุ่นเริ่มต้นอยู่ที่ 47,500 ยูโร หรือ 1.85 ล้านบาท เพียงพอสำหรับการรัน Llama 2 70B ของ Meta แบบย่อ (quantized) เป็น FP8 หากซื้อรุ่นแรมกราฟิก 144GB ก็จะรันแบบ FP16 ได้ด้วย หรือจะคอนฟิกให้ใช้แรมซีพียูก็จะรันโมเดลขนาดใหญ่ขึ้นได้ แต่โมเดลจะรันช้าลง
Maxim Dounin หนึ่งในนักพัฒนาหลักของโครงการ nginx ประกาศแยกโครงการออกมาในชื่อ freenginx หลังจากมีปัญหากับทาง F5 ในประเด็นแนวทางการพัฒนา
F5 เข้าซื้อ NGINX Inc. มาตั้งแต่ปี 2019 และ Dounin เองก็เป็นพนักงานของ F5 จนกระทั่งทาง F5 ปิดสำนักงานในรัสเซียไปเมื่อปี 2022 หลังสงครามรัสเซีย-ยูเครน ตัว Dounin ระบุว่าเขาพัฒนา nginx ต่อโดยไม่ได้รับค่าตอบแทน นอกจากนี้ประกาศของ Dounin ยังระบุถึงปัญหานโยบายความปลอดภัยของโครงการว่าถูกก้าวก่ายโดย F5 แต่เขาก็ไม่ระบุชัดเจนว่ามีปัญหากรณีใด
Astral บริษัทสร้างเครื่องมือพัฒนาภาษา Python เปิดตัวโครงการ uv โปรแกรมสำหรับติดตั้งแพ็กเกจในภาษา Python ที่ปกตินักพัฒนามักใช้งานโปรแกรม pip หรือ poetry กันเป็นวงกว้าง โดยจุดเด่นของ uv คือประสิทธิภาพสูงมาก
ทีมพัฒนาระบุว่า uv เร็วกว่า pip ประมาณ 10 เท่าตัว เมื่อไม่ได้ใช้แคช และเร็วขึ้นถึง 80-115 เท่าตัวเมื่อใช้แคช นอกจากความสามารถในการติดตั้งแพ็กเกจแล้ว uv ยังสามารถสร้าง virtual environment ทดแทน venv หรือ virtualenv ได้ด้วย โดยยังได้ความเร็วดีขึ้น 7-80 เท่าตัว
Berkshire Hathaway บริษัทด้านการลงทุนของมหาเศรษฐีนักลงทุนชื่อดัง Warren Buffett รายงานการถือครองหลักทรัพย์ลงทุน ณ สิ้นเดือนธันวาคม 2023 มีประเด็นน่าสนใจคือ Buffett ขายหุ้นแอปเปิลออกมาจำนวน 10 ล้านหุ้น ในช่วงไตรมาส 4 ปี 2023 ซึ่งคิดเป็นจำนวน 1.1% ของหุ้นแอปเปิลที่ Berkshire ถือครองอยู่ (ไม่ใช่จำนวนหุ้นแอปเปิลที่มีทั้งหมด) ทำให้ Buffett ยังมีหุ้นแอปเปิลอยู่ 905.56 ล้านหุ้น
Buffett เริ่มซื้อหุ้นแอปเปิลมาตั้งแต่ปี 2016 และทยอยสะสมมาโดยตลอด จนทำให้ Berkshire เป็นหนึ่งในผู้ถือหุ้นรายใหญ่ของแอปเปิล และแอปเปิลเองก็เป็นบริษัทมีมูลค่าในพอร์ตการลงทุนของ Berkshire มากถึง 1 ใน 5 โดยมูลค่าล่าสุดอยู่ที่ประมาณ 1.6 แสนล้านดอลลาร์ จำนวนหุ้นที่ขายออกไป 10 ล้านหุ้นนี้ จึงอาจไม่มีนัยยะสำคัญในมุมมองของ Buffett ที่ชื่นชมแอปเปิลออกสื่อว่าเป็นบริษัทดีที่สุดที่เขาเคยลงทุนมา
นอกจากเปิดตัว Gemini 1.5 Pro แล้ว กูเกิลยังประกาศว่าโมเดล AI ทั้ง Gemini 1.0 Pro และ Gemini 1.0 Ultra ที่เปิดตัวเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ตอนนี้เปิดให้นักพัฒนาสามารถใช้งานได้แล้วผ่าน Vertex AI
โดย Gemini 1.0 Pro สามารถใช้งานได้แล้วสำหรับลูกค้า Vertex AI ทุกคน ส่วน Gemini 1.0 Ultra โมเดลรุ่นใหญ่ที่สุดในตระกูล Gemini ที่กูเกิลบอกว่าคะแนนทดสอบสูงกว่า GPT-4 ตอนนี้เปิดให้ใช้งานสำหรับลูกค้า Vertex AI ที่อยู่ใน allowlist
ที่มา: กูเกิล